Yumurtanın fazla bekletilemeyen ve oda sıcaklığında kaldığında erken tüketilmesi gereken bir ürün olduğunu dile getiren Batmanlı yumurta toptancıları, Tarım Bakanlığının son tebliğinde yumurtanın ömrünün oda sıcaklığında 21 gün, soğuk ortamlarda ise 90 gün olarak belirttiğini hatırlattılar.

Yumurta arzının fazla, talebinin ise az olduğunu belirten toptancılar, bununla beraber sıcakların artmasıyla yumurta fiyatlarının düştüğünü ifade ettiler.

Batman’da yumurta sektörü içerisinde bulunan Ziya Ulhak Yamaç, yaz mevsiminde insanlar protein kaynaklı yiyecekler yerine daha fazla sebze ve meyve gibi ürünlere yöneldiğini ve bu yüzden yaz mevsiminde yumurta tüketiminde yaklaşık yüzde 20 bir düşüş meydana geldiğini söyledi.

Üretiminin fazlalığından dolayı fiyatların 10 TL'den 7 TL'den indiğini ifade eden Yamaç, "Fiyatların düşüşü sadece sıcaktan kaynaklanmıyor. Yumurta üzerinde tarih bulundurma zorunluluğu yasalaştı. Üretici yumurtayı ürettiği zaman kümes numarasını ve üretim tarihini yumurta âdeti üzerine yazma zorunluluğu vardır. Yazılmadı takdirde 10 bin TL ile 13 bin TL arası bir cezaya tabi tutulurlar. Yumurta üreticileri yumurtanın üzerine tarih vurdukları ve bu yüzden stoklayamadıkları için üretilen tüm yumurtalar piyasaya sunuluyor. Üretici için yumurtanın üzerindeki tarih risktir. Bu yüzünden yumurtalar üreticinin elinde kalmasın diye bazen piyasaya değerinin altında sunuyor. Arz fazla olduğu ve talepte az olduğunda fiyatların düşmesine sebep oluyor." dedi.

21 gün ömrünü dolduran yumurtalar ziyan olmadığını söyleyen Yamaç, "Tarım Bakanlığının yeni çıkarmış olduğu yumurta ile ilgili tebliğine göre yumurta üreticileri yumurtayı soğuk hava depolarında tutmak zorunda değildirler. Yeni tebliğe göre oda sıcaklığında 21 güne kadar süre verilmektedir. 21 günden sonra tüketilmeyen yumurtalar toplatılması gerekir. 7 gün içinde likit firmalarına götürülür. Likit firmaları yumurtayı pastörize dönüştürür. Yumurtalar yüzde 35 düşük fiyatlarla fabrikalara satılıyor. Fabrikalar bu yumurtaları pastörize olarak işledikten sonra paket halinde soğuk ortamlarda yeniden piyasaya sunulur böylece 5-6 ay ömrü uzamış olur. Pastörize yumurtayı genelde tüketen yerler toptu tüketim yerleridir." şeklinde belirtti.

"Batman'da denetim yetersiz"

Batman'da yumurtacıların yeterince denetlenmediğine dikkat çeken Yamaç, "2016 yılı içerisinde yumurta tebliğinde yapılan değişikliklerle çevre il ve ilçelerde tarım personelleri tarafından çok yoğun bir denetim gerçekleştiriliyor. Bu denetimle ilgili toptan yumurta satıcıları ve büyük marketler denetleniyorlar. Fakat maalesef Batman'da bunu yetersiz görüyoruz. Üzerinde kümes numarası olmayan yumurtalar kayıp dışıdır. Nasıl elde edildiği bilinmiyor. Bu yüzde biz bu yumurtaları halka tercih etmiyoruz. Tarımda bu konuda daha duyarlı olması ve piyasayı denetlemesini istiyoruz. Batman'da 2 üretici ve 5 toptancı var. Bunlar denetlenemeyecek boyutta değildir. Bir hafta içerisinde üretici ve toptancılar denetlenebilir."  

"6 yıl önce yumurta 9 TL iken şu an da 5-6 TL'dir"

Konu hakkında görüştüğümüz yumurta pazarlamacısı Sait Ulçay ise yumurta fiyatlarındaki iniş ve kalkışlarda pazarlamacıların olumsuz etkilendiğini söyledi.

Yumurta borsasının çok değişken olduğunu belirten Ulçay, "Yumurta fiyatı bir hafta 4 TL iken sonraki hafta 7 TL olabiliyor. Bundan dolayı marketçilerin kafası karışıyor. Bizden şüphelenen marketçiler bile oluyor. Fiyat değişikliğinde her market sahibine uzun süre fiyat konusunu anlatma gereğini duyuyoruz. Bu da işimizi çok aksatıyor. Yumurta dağıtımında bir bakkalın haftada kaç yumurta satacağını biliyoruz. Yumurtaları elinde kalmasın diye ona göre bırakıyoruz. Önceki yıllara göre tüketim az olduğundan dolayı piyasa güzel değildir. Bölgede yaşanan olaylar işlerimizi çok etkiliyor. Millet her şeyden kıstığı gibi gıdadan da kısıyor. Önceki yıllara göre yumurta şu anda alış fiyatına bile değildir. 6 yıl önce yumurta 9 TL iken şu an da 5-6 TL'dir."dedi. (M.Sait Çelik - İLKHA)