Allahu Teâlâ insanlara değişik ve farklı hasletler verir. İlim, cesaret, zeka, liderlik, teşkilatçılık, cömlertlik, adalet, basiret ve feraset, devlet adamlığı, hilm…

Bu hasletlerin hepsi ancak peygamberlerde görülür. Bazı insanlara ise bunların bir kısmını ya da çoğunu birlikte verir. Bunlar da nadir olarak görülür.  

Çağımızın bu nadir insanlarından bir tanesi de merhum “Bilge Kral” Aliya İzzetbegoviçtir.

Âlim ve mütefekirliği, cesareti, komünist bir yönetimde yetişmesine rağmen sağlam bir iman ve saf bir akide, zulme karşı cesareti, hayatına yayılan davetçi kişiliği, Müslüman kimliğine tahammül edilmeyen Avrupa‘nın ortasında Müslümanlara ait bir devlet kurdurtacak kadar büyük bir devlet ve siyaset adamı…

Aliya’ya Allah’ın en büyük lütfu İslami duyarlılığa sahip bir ailede yetişmesiydi. Annesinin telkinleriyle İslam’a ilgi duymuştur. Hep anlattığı anılarından bir tanesi de annesinin küçük iken sabah namazını camide kılmak için kendisini kaldırdığıdır.

16 yaşında arkadaşlarıyla birlikte Mladi Muslimanı, Müslüman Gençler Kulübü’nü kurur. Sıradan bir kulüb ile kalmamış muhtaçlara yardım ve tebliğ çalışmalarıyla herkesin dikkatini çekmiştir.

Almanlar tarafından işgal edilen Yugoslavya’da Sırplar tarafından o dönem yüz bin Müslüman Boşnak katledilir. 1946’da komünistlerin hakim olduğu Yugoslavya’da Aliya, İslami kimliğinden dolayı tutuklanır ve 5 yıl hapiste kalır.

1974’te Tito’nun yeni bir anayasa hazırlamasıyla Müslümanlar kısmen de olsa cami ve medrese açma imkânına kavuşur. 1983’de Aliya’nın bir kısım makaleleri ‘İslami Manifesto’ adıyla kitap olarak yayınlanır.

Aliya, Avrupa’nın ortasında İslami bir cumhuriyet kurmak suçlamasıyla tutuklanır ve 14 yıl hapis cezasına çarptırılır. Bu durum onun daha çok tanınmasına ve kitabının okunmasına vesile olur.

Üst mahkeme cezasını 11 yıla indirir ve beş yıl sonra çıkan bir afla serbest kalır. Aliya’yı bu beş yıllık süreç ruhi manada daha da olgunlaştırır. "Doğu ve Batı Arasında İslam" adlı meşhur kitabı yayınlanır.

Aliya, cezaevinden çıkınca Dünya genelinde komünist rejimler çökmeye ve yerini ulusalcı bağımsız devletlere bırakmıştır. Aliya,  Bosna-Hersek Özerk Cumhuriyeti’nde Demokratik Eylem Partisi (SDA)’ni kurar.  SDA, Bosna-Hersek'te 5 Aralık 1990'da gerçekleştirilen genel seçimleri kazanarak lideri Aliya İzzetbegoviç cumhurbaşkanı olur ve parlamentoda 86 sandalye elde eder.

Yugoslavya’ya bağlı cumhuriyetler artarda bağımsızlıklarını ilan edince Bosna-Hersek de 1 Mart 1992'de gerçekleştirdiği referandum sonrasında bağımsızlığını ilan eder.

Sırplar, Bosna topraklarını işgal ederek Müslümanlara karşı tarihin en acımasız katliam ve soykırımını uygular.  Yugoslavya’nın bütün askeri ekipmanına sahip Sırplar ve kendilerini savunacak silah ve ekipmanından yoksun savunmasız Bosnalı Müslümanlar. BM Barış Gücünü oluşturan Hollanda askerlerinin gözetiminde Sırplar tarafından Boşnaklara tam bir kıyım yapılır.

Meselenin çözümü için değişik tarihlerde gerçekleştirilen görüşme ve müzakerelerden bir sonuç çıkmaz. Kimse Avrupa’nın göbeğinde Müslüman devlet ve Müslüman kalmasını istemiyordur. Bir milyona yakın Boşnak Müslüman yerlerinden göç etmek zorunda kalır. Tecavüz, yıkım, ölüm, açlık ve sahipsizlik… Cesetlerine ulaşılmamış, akıbeti bilinmeyen on binlerce insan… Toplam 250 bin insan katledildi. Avrupa’nın ortasında tam bir trajedi yaşanır.

İşte bilge Kral Aliya, imkânsızlık, sahipsizlik ve bütün dünya küfrü tarafından desteklenen vahşi Sırpların katliamları karşısında bilgi ve dehasını konuşturarak Bosna’yı sahili selamete taşır. 1995’te imzalanan Dayton antlaşması ile savaş sona erer. Antlaşma içerisinde birçok çelişki ve sıkıntı barındırsa da o şartlar altında yapılabileceklerin en iyisidir.

Aliya, 14 Mart 1996’da sağlık sorunlarından dolayı cumhurbaşkanlığı görevin bırakmak zorunda kalır ve ‘bütün ayrılıklar zordur ama cumhurbaşkanlığından ayrılmak bana sıkıntı vermedi’ der.

Aliya, 78 yıllık mücadele dolu bir yaşam ve arkasında büyük bir miras bırakarak 19 Ekim 2003’de Rabbine kavuşur. İnsanlık ve her kademedeki Müslümanın ondan alacağı çok şey vardır. Allah rahmet eylesin.