Bingöl’de Kalkınma Bakanlığı’nca uygulanan Sosyal Destek Programı (SODES) kapsamında kabul edilen 17 proje için düzenlenen imza töreninde konuşan Bingöl Valisi Yavuz Selim Köşger, Sosyal Destek Programı (SODES) projeleri ile Bingöl'e 25 milyon liralık kaynak aktarıldığını söyledi.

Bingöl Valiliği toplantı salonunda gerçekleştirilen imza töreninde konuşan AB Proje Koordinasyon Merkezi Koordinatörü Mesut İlhan, 2010 ve 2013 yılları arasında Bingöl’den SODES’e sunulan 227 projeye, 25 milyon 195 bin TL destek sağlandığını söyledi. İlhan, 2015 yılında SODES’e sunulan ve kabul edilen 9’u kültür, sanat ve spor, 7’si sosyal içerme ve biri istihdam alanına yönelik olmak üzere toplamda 17 proje için 3 milyon 357 bin TL kaynak aktarıldığını belirtti.

Bingöl’e 25 milyon’luk kaynak aktarımı

Törende konuşan Vali Köşger, 1990’lara kadar dünyada 3 kalkınma modelinin olduğunu hatırlatarak, “SODES projesi ile ilgili başlangıcından itibaren bugüne kadar yaklaşık 25 milyon TL’yi aşan miktarda ilimize proje bazlı kaynak aktarımı yapıldığı anlaşılıyor. 1990’lara kadar dünyada 3 kalkınma modeli cari idi. Bu kalkınma modellerinden birisi özel sektörün marifeti ile kalkınıyor, diğeri devlet eliyle devletin kuracağı sektörlerle, kamu sektörüyle kalkınmaya motorluk yapmak veya tamamını kamu sektörünün ifa edeceği yatırımlarla kalkınmayla yapıyor. Birde karma ekonomik model dediğimiz model uygulanıyordu. 1990’lar itibari ile bunlardan birisi yani kamu sektörünün tamamı, devletin yürüttüğü kalkınma modeli dünya üzerinde hükmünü sona erdirmiş oldu. Bu modelin daha yürütülemeyeceği, Marksist ekonomik model denen model ile dünya üzerinde yürütülemeyeceği anlaşıldı. Dünyanın hemen hemen tamamında bu kalkınma modeli ortadan kalktı. Karma ekonomik model 1980’lere kadar Türkiye’de uygulanmaya çalışılıyordu. 1980’lerden sonra bir değişiklik oldu. Ekonomik modelde özel sektörün teşvik edildiği özel sektörün her alanda yatırım yapmasını sağlayacak ortamın oluşturulduğu bir modele geçildi. Devlet, özel sektör tarafından karlı bulunmayan, yapılması şart olan alt yapı yatırımları gibi yatırımları yapmakla kendini vazifeli addetti.’ ’dedi.

‘Kalkınmada bölgeler arası eşitlik yok’

Vali Köşger, konuşmasını şu şekilde sürdürdü: “Özel sektörü teşvik edecek özel sektörün önünü açacak bir takım modeller ülkemizde uygulanmaya başladı. Bu kapsamda tabi ülkemizin bütün bölgeleri eşit şekilde kalkınmış değil. Göreceli olarak geri kalmış bu bölgelerimizde özel sektörün yatırım yapmasını engelleyen iklimler koşullar var. Bunların kaldırılması ve özel sektörün o bölgelerde yatırımını teşvik edilmesi amacıyla devletin uyguladığı bir takım teşvik modelleri var. Tabi kalkınma birçok unsurdan oluşuyor. Kalkınmanın en vazgeçilmez unsuru da beşeri kapital yani insan sermayesinin nitelikli hale getirilmesi. SODES kapsamında da arz edilen üç başlık var. Her üç başlıkta insan sermayesinin nitelikli hale getirilmesini sağlayacak projeler var. Bu mahiyette projeler 4-5 yıldır bölgemizde uygulanıyor. Öncelikle G. Doğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde SODES kapsamlı projeler uygulanmaya başladı. Ülkemizde birçok uygulamada olduğu gibi genişletme gibi çok da ihtiyaç olmayan bölgelere yayılma görülmüştür.”

‘Projelerin sürdürülebilirliğinde sıkıntı var’

Projelerin sürdürülebilirliğinde sıkıntı yaşandığını belirten Vali Köşger, “Burada şunu özellikle vurgulamak gerek. Bizim burada teşvikten yararlanan bu yıl itibari ile  yine kamu sektörünün yaptığı projeler tercih edilmiş. Bunda biraz özel sektörün ve de STK’ların sürdürülebilirliği söz konusudur. Benim gözlemime göre bölgede desteklenen projelerin, sürdürülebilirlik konusunda sıkıntı var. Projeler ödenek aldığı sürece, devletten proje için para aktığı sürece işini bitirip dükkânı kapatıp gidiyor. Bu çok yanlış bir şey devletin size aktardığı kaynak bir can suyu mesabesinde burada iklim koşulları uygun olmadığı için devlet size bir mikro klima mikro iklim oluşturuyor. Siz o iklimde bir müddet can suyu yeterli yağış yok veya yeterli nem oranı yok onu sağlıyor. Siz artık yere tutunacaksınız artık siz kendi ayaklarınız üzerinde durmanızı bekliyor. Bölge henüz buna erişebilmiş değil. Temel sıkıntımız da bu devletten yeteri kadar desteği aldıktan sonra dükkânı kapatıp gidiyorlar. Bu nedenle devlet yaptığı israfla baş başa kalmış oluyor.” diye konuştu.

‘Güvenlik sorunu yatırım ve teşvikleri aksattı’

Son yaşanan olaylar üzerine yine ortaya çıkan güvenlik sorunun yatırım ve teşviklerde sıkıntı yaşattığını belirten Vali Köşger, “Bölgemizde güvenlik sorunu ile ilgili sıkıntılar var. Özel sektörün bölgeye teşvik edilmesi, bölgeye yatırım yapabilmesi ve sürdürebilmesi için bu yaşanan olaylardan dolayı bazı sıkıntılar nüksetti. Uzun sürmemesini temenni ediyoruz. İnşallah en yakın zamanda ülkemizde huzur ve güven ortamının geri gelmesi temennimizdir. Özel sektör de doğru olduğuna inandığımızı kamu sektörü ile bu iş bir ülkenin kalkınması, bir ülkenin, bir bölgenin sürekli hale getirilebilmesi mümkün değil. Mümkün olsa bugün Sovyetler var olurdu. Koskoca demir perde ülkelerin dev yeraltı zenginliklerine rağmen bu iş sürdürülemedi. Dolayısıyla özel sektör eliyle yürütülmesi doğrudur. Yalnız kendi gücünü kendi öz yeteneklerini geliştirerek tutunabilmesi kendi hayatını devam ettirebilme şartıyla bu manada devletin yaptığı teşvik uygulaması nitelikli hale getirilme politikası çok doğrudur. Bu yıl özellikle kamu sektöründen ve STK’lardan bir kaç proje var inşallah u projeler bölgemize katkı sağlayacaktır.  Yapılan teşviklerin yapılan katkıların hayırlı uğurlu olmasını diliyorum” ifadelerini kullandı.

Tören, Vali Köşger’in yaptığı konuşmanın ardından onaylanan proje sahipleri ile sözleşmelerin imzalanmasının ardından sona erdi. (Nihat Kanat-İLKHA)