Mardin'in Derik ilçesinde üretimi bin yıl öncesine dayandığı tahmin edilen ve 10'un üzerinde çeşidi bulunan zeytinin hasadı bu yıl oldukça bereketli geçti.

İlçe halkının temel geçim kaynağı olan zeytin, zengin çeşitleriyle her damak tadına hitap ediyor. Hem damak zevki hem de yağ kalitesi açısından kendini kanıtlayan ve en çok tercih edilen Halhalı zeytininin dışında Zoncuk, Güleki, Kejık, Belloti, Mazi, Gurseki, Melkebazi, Melemeli ve Ağliş adlarıyla da zeytin çeşitleri bulunuyor.

Geçen yıl verimi düşük olan zeytin, bu yıl üreticilerin yüzünü güldürdü. Halhalı'nın kilosu 20 liraya satılırken, diğer çeşitleri 10 lira ile 15 lira arasında pazarda satışa sunuldu. 

Dedelerinden kalan zeytin ağaçlarını "miras" olarak nitelendiren üreticiler, zeytinin büyük kısmını sofralık olarak satışa sunarken, ürünlerin bir kısmı da GAP Bölge Kalkınma İdaresi ve Derik Kalkınma Derneği tarafından "Zeytin anavatanında şahlanıyor" projesi kapsamında geçen ay hizmete açılan Mezopotamya Zeytinyağı Tesisinde yağa dönüştürüldü.

Mardin Zeytin Üreticileri Birliği Başkanı ve Mezopotamya Zeytinyağı Tesisi işletmecisi Erkan Doğan, zeytinde bereketli bir yıl yaşandığını söyledi. 

Zeytin üreticilerinden Abdülkerim Ekin ise aldıkları verimden duyduğu memnuniyeti dile getirirken, Berekat Ergin de ilçede zeytinyağı tesisinin açılmasının kendilerini oldukça sevindirdiğini söyledi. 

"Hem verimden hem de fabrikadan memnunuz"

Bu sene zeytin veriminin çok iyi olduğunu söyleyen Ekin, "Bu sene yağmur iyi yağdı, zeytin verimi de geçen seneye göre iyiydi. Gelirimiz geçen yıla göre iki katına çıktı. Burada zeytinyağı fabrikasının açılmasıyla işimiz daha kolaylaştı. Eskiden Nizip ve Viranşehir’e gitmek zorunda kalıyorduk. Şimdi fabrika kapımızın önündedir. Bize epey kolaylık sağlandı. Yaklaşık 70-80 zeytin ağacımız var. Bu sene bir zeytin ağacı ortalama 100 kilo verim verdi. Kilosunu 10-15 TL’den satıyoruz. Bir ağaçtan ortalama bin TL’ye yakın gelir elde ediliyor. Yağ oranları ise tam yağlı olan çeşitten 4 kilodan bir kilo yağ çıkıyor, yağ oranı az olanlardan ise 10 kilodan bir kilo yağ çıkıyor. Hem verimden hem de fabrikadan memnunuz. Tek sıkıntımız var oda elektrik sorunudur." diye konuştu.

"Zeytinyağı tesisimiz yıllık 20 ton kapasitelidir"

Derik zeytininde bu sene bereketli bir yıl geçirdiklerini söyleyen Doğan, rekoltenin bayağı yüksek olduğunu söyledi. Doğan, "Şu an zeytin sezonunun ortasındayız, üreticilerimiz bu yılki verimden memnun, bereketli bir sezon geçirdik. Mezopotamya bölgesinde zeytinin ana vatanı olarak adlandırdığımız Derik’te eski zeytin bahçelerimiz var. Bugüne kadar zeytinlerden ilkel şartlarda zeytinyağı çıkarıyorduk, ya da çevre il ve ilçelere zeytinleri götürüp orada zeytinyağı çıkarıyorduk. Biz Mardin Zeytin Üreticileri Birliği, Kaymakamlık ve Derik Kalkınma Derneği olarak; Dicle Kalkınma Ajansına 2-3 sene önce ‘Zeytin anavatanında şahlanıyor’ adı altında bir proje sunduk. Projemiz kabul edildi ve bu sene burada zeytinyağı tesisi kurduk. Zeytinyağı tesisimiz yıllık 20 ton kapasitelik bir tesistir. Üreticilerimiz mahsullerini toplayıp çevre ile ve ilçelere gitmeden buraya getiriyor, zeytinyağını çıkarıp götürüyor. Derik halkı için güzel bir hizmet oldu. Zeytinin ana vatanında zeytini daha iyi yerlere getirmeye çalışıyoruz." dedi.

"Yurt dışına kadar ihraç ediliyor"

Derik ve çevresinde yaklaşık 50 bin dekar alana yayılmış zeytin bahçelerinin bulunduğunu belirten Doğan, konuşmasına şöyle devam etti.

"Burası zeytinin ana vatanı olduğu için 10’un üzerinde zeytin çeşidimiz var. Çeşitler arasında kalite ve boy farkı olabiliyor. Verim açısından özellikle Derik Halhalı (Xılxali) çeşidimiz hem yağ kalitesi olarak hem damak tadı olarak kendisini kanıtlamıştır. Coğrafi işlemlerde de onu tescil ettik. Derik zeytini yağ kalitesi açısından kendini kanıtlamış ve şu an değişik firmalar tarafından yurt dışına kadar ihraç ediliyor. Derik zeytinimizin diğer bölgeler ile farkımız burada hiç kimyasal ilaç ve gübre kullanılmıyor. Organik üretim yapılıyor. Zeytinler organik üretildiğinde hem tadına hem de yağına ayrı bir tat veriyor. Bu anlamda herkesin Derik zeytinini ve yağını tatmasını tavsiye ediyorum."

"Bir saatlik işlemin ardından zeytinyağı elde ediliyor"

Zeytinin nasıl zeytinyağına dönüştüğünü anlatan Doğan, "Üreticiler, zeytinini getirdikten sonra dışarıdaki eleğe alıyoruz. Sonra makinenin üfleme gözü üfleyip ürünün tozlarını, yapraklarını temizliyor.  Daha sonra zeytin yıkama bölümüne geçiyor. Zeytinler yıkandıktan sonra hamur pompasına geçiyor. Hamur haline getirip yaklaşık 45 dakika bir saate yakın o hamur pompasında dönüyor. Sonra yağ ile su ayrıştırılıp sızma zeytinyağı olarak depoya veriliyor. Oradan da tenekelere veriliyor." dedi.

"Eskiden Nizip’e gitmek zorunda kalıyorduk"

Zeytinyağı fabrikasından memnun olduklarını dile getiren üreticilerden Berekat Ergin, daha önce zeytinlerini yağa dönüştürmek için Viranşehir ya da Nizip’e gitmek zorunda kaldıklarını söyledi.

Ergin, "Derik zeytiniyle tanınıyor. Zeytinimizi fabrikaya getirdik, yağını çıkarıp hem yiyeceğiz hem de satacağız. Zeytinyağı zaten şifadır. Xılxali çeşidi zeytininden 4 kilodan bir kilogram yağ çıkıyor. Diğer çeşitlerde ise 7-8-10 kilodan bir kilo çıkıyor. Yağ oranı çeşitlerine göre değişiyor." dedi.

İLKHA