Geçtiğimiz günlerde Diyarbakır'ın Eğil ilçesine bağlı Selman Mahallesi'nde bulunan Dicle HES Barajında biriken fazla suyun tahliyesi için açılan baraj kapağının kopması sonucu bazı tarım arazileri ile 10 Gözlü Köprü civarındaki işletmeler zarar görmüştü. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan DSİ Bölge Müdürü Ali Gökyel, bu türden işletmelerin doğal taşkın alanı içerisinde olduğunu belirterek, işletme ruhsatlarına yönelik kurum görüşü ve başvurularına DSİ Bölge Müdürlüğünce olumlu görüş verilmeyeceğini kaydetti.

Dicle Barajında yapılan çalışmalarla ilgili bilgi veren Gökyel, "Dicle Barajı, Dicle Nehri üzerinde Dipni ve Maden Çaylarının birleştiği noktada sulama, içme suyu ve enerji amaçlı inşa edilmiştir. Barajda 20 Ekim 1997 tarihinde su tutma işlemine başlanmış olup 2000 yılı itibariyle işletmeye açılmıştır. Dicle Barajında son günlerde aralıksız ve mevsim normallerinin üzerinde yağan yağışlar nedeniyle rezervuarda su seviyesi hızla yükselmiştir. Seviye yükselmesini kontrol altına almak gayesiyle 13.12.2018 günü saat 18:30 sıralarında kapak açma-kapama işlemi esnasında kazaen kapak yerinden sökülerek suyun akışına kapılmıştır." dedi.

"Saniyede bin 196 metreküp su kontrolsüz olarak nehir yatağına mansaplandı"

Saniyede bin 196 metreküp suyun baraj kapağından kontrolsüz olarak nehir yatağına mansaplandığını ifade eden Gökyel, "Dolusavak kapasitesi saniyede 5 bin 13 metreküp su olan barajın maksimum su seviyesinde her bir kapağın deşarj kapasitesi saniyede bin 671 metreküp sudur. Vukuat esnasındaki rezervuar su seviyesi 713,92 olup, Dolusavak Boşaltım Eğrisinden, dolusavak toplam deşarj kapasitesi saniyede 3 bin 588 metreküp su, bir kapağın deşarj kapasitesi saniyede bin 196 metreküp su olarak hesaplanmıştır. Böylece kapağın akıntıya kapılması esnasında bin 196 metreküp su kontrolsüz olarak deşarj kanalından nehir yatağına mansaplanmıştır. Aynı gün saat 23:45 itibariyle su seviyesi 713:00 olarak ölçülmüştür. Bu saat itibariyle nehir yatağına mansaplanan su saniyede bin 106 metreküp olarak hesaplanmıştır. Barajın mansabında ve Maden Çayı kolu üzerinde inşa edilen ve işletme halinde olan Kralkızı Barajı'ndan enerji üretimi yapılmadığından bir su gelişi olmamıştır. Ancak Dibni kolundan doğal akış devam etmektedir." ifadelerini kullandı.

"Gelişmeler titizlikle takip edilmektedir"

Olayın vuku bulduğu andan itibaren İl Valisi başkanlığında Bölge Müdürlüğünde kriz masası oluşturulduğunu ifade eden Gökyel, Barajla ilgili gelişmelerin titizlikle takip edildiğini dile getirdi.

Gökyel, sözlerine şöyle devam etti:

"Nehir seviyesinde beklenen yükselmeye karşılık olası can ve mal kayıplarının yaşanmaması için mansaptaki tüm yerleşim birimleri uyarılmış, kritik noktalara personelimiz ve iş makinaları ( 9 adet ekskavatör, 8 adet kamyon, 8 adet treyler) sevk edilmeye başlanmıştır. Bu arada Genel Müdürlüğümüz tarafından Acil Durum Yönetim Merkezi bilgilendirilmiş olup karşılıklı bilgi ve veri akışı sağlanmıştır. Olayın yaşandığı andan itibaren gelinen ana kadar gelişmeler titizlikle takip edilmektedir. Genel Müdür Yardımcımız Sayın Oğuz Kasap koordinasyonunda, 14.12.2018 günü saat 01:30 sıralarında yerinde inceleme ve değerlendirmeler yapmak üzere Bölge Müdürlüğümüze intikal etmiştir. Yapılan kısa değerlendirmelerden sonra aynı gün saat 06:30'dan itibaren Bölge Müdürlüğümüz yetkilileri ve ilgili şube müdürleriyle başta Dicle barajı olmak üzere nehir yatağında kritik alanlar ve köprü geçiş noktalarında incelemeler ve vatandaşlar ile görüşmeler yapılmıştır. Bu arada düzenli olarak nehir yatağında akustik dobler ile anlık debi ölçümleri, kritik bölgelerde dron çekimleri ve rezervuar su seviyesi ölçümleri yapılmaktadır."

"İşletme ruhsatlarına yönelik başvurularda olumlu görüş verilmemektedir"

"Dicle Nehrinde su seviyesi hızla düşmüş olup herhangi bir can ve önemli ölçüde mal kaybı yaşanmadan aşılmıştır." diyen Gökyel, son olarak şunları kaydetti:

"Kısmen zarar gören tarım alanları ve 10 gözlü köprüsü civarındaki işletmeler tamamen nehir yatağının doğal taşkın alanı içerisinde kalmaktadır. Bu türden işletmeler doğal taşkın alanı içerisinde kaldığından işletme ruhsatlarına yönelik kurum görüşüne yönelik başvurularda DSİ Bölge Müdürlüğümüzce olumlu görüş verilmemektedir. Dicle Barajı'nda kopan kapağın yerine konması için getirilen batardo kapakları Dicle Barajı'na ulaşmış olup 18 Aralık 2018 tarihi itibari ile yerine konarak su akışı tamamen kesilecektir."

İLKHA