Teknolojinin gelişmesiyle birlikte erken yaşlarda çocukların ekranla tanışması ve zamanla bağımlılık kazanmasının, ileriki yaşlarda oluşacak zararlara dikkat çeken uzamanlar, ailelere uyarılarda bulunuyor.

Çocukları kontrol altında tutulması önerisinde bulunan uzmanlar, çocuklara sevgi ve şefkatle yaklaşılarak onları bu bağımlılığa karşı koruması gerektiğini belirtiyor.

Ekran ve oyun bağımlılığına karşı İLKHA muhabirine değerlendirmede bulunan Uzman Psikolog Zümrüt Can Barut, ailelere önemli tavsiyelerde bulundu.

"Ekran bağımlılığının çocukların davranışları üzerinde etki oluşturuyor"

Çocuk ilk ekranla tanıştıktan sonra ilk doyumu, ilk mutluluğu, ilk hazzı aldığını belirten Barut, bu da çocuğun isteklerini artırdığını söyledi.

Ekran bağımlılığının çocukların davranışları üzerinde etki oluşturduğuna dikkat çeken Barut, "Ebeveynler veya çocuklara bakım verenler, çocuklarını ekranla tanıştıktan sonra, aslında çocukların sessizleşmesi, bir köşede sessizce oyun oynaması, ebeveynler veya bakım verenlerin işlerine gelebiliyor olabilir. Fakat yarın bu çocuk neden konuşmuyor? Neden kamburlaştı? Paylaşımcı değil, özgüveni yok, misafirlere 'hoş geldin' söylemiyor, genel perspektifte aile içerisindeki iletişimimiz bozuldu, çocuğum ne yediğinin farkında değil gibi söylemlere de hazır olmaları gerekiyor." dedi.

Ekran bağımlılığı nasıl önlenebilir?

Ekran bağımlılığının nasıl önlenebileceğine değinen Barut, "Çünkü çocuk ekran bağımlılığı olma yolunda ya da ekran bağımlılığı tanısı almış olarak ilerlemektedir. Öncelikle ebeveynlere veya çocuklarımıza bakım verenlere şunları söylemek istiyorum. Çocuklarımızı dinlemeliyiz. Onlara sevgi, şefkat vermeliyiz. Duygusal temasta, göz temasında bulunmalıyız. Onları reddetmek yerine sevgi, şefkat göstererek onların istediği dilde konuşmalıyız. Çünkü onlar da bir birey, onların da sözlerini önemsemeliyiz." ifadesini kullandı.

"0-2 yaşa kadar çocuklara asla ekran önermiyoruz"

"Bağımlılıklar; ekran bağımlısı ve diğer bağımlılar gibi beynin ana merkezi has kaynağında kaynaklanmaktadır." diyen Barut, şunları söyledi:

"Çocuk ilk ekranla tanıştıktan sonra ilk doyumu, ilk mutluluğu, ilk hazzı aldıktan sonra, her seferinde bunu tadabilmek için çok daha fazla süre oyun oynar ve o tadı alma isteği, arzusu daha fazla oluşacaktır. Buradaki amacımız, teknolojik çağındayız ve teknolojik bir ülkede büyüyor ve yetişiyoruz. Çocuklarımızı kesinlikle teknolojik ürünlerden uzak tutmamız yerine belli bir limit koyularak çocuklarımızı teknolojik ürünler ile oynatabiliriz. Bunlar üzerinde durulması gerekiyor. 0-2 yaşa kadar çocuklara asla ekran önermiyoruz. Çünkü ileriki yaşlarda dikkat eksikliği, göz konsantrasyon bozukluğu, göz kontrolü, miyop, hipermetrop, astigmat gibi sıkıntılar oluşabiliyor. 3 yaşından sonra ise, çocuklarımız genellikle bir kişilik birey olarak yetiştikleri için, genel perspektifte baktığımız zaman onlar da bir birey ve kendi arzuları doğrultusunda isteklerine önem vermemiz gerekiyor. Yapılan literatür araştırmalarına göre, çocuklarımızın yaşı ile 10'un çarpımı çocuklarımızın günlük ekran limitini belirliyor. Çocuklarımız doğru orantıda gelişimine, yaşına göre oynayabilmesi. Çocuğumuz 3 yaşında ise, 30 dakika oynaması günlük limitini belirliyor. İlk oturuşta 30 dakikayı bitirmesi taraftarı da değiliz. Bu çocuk ve ebeveynin ortak kararıyla 15'er dakikaya bölünebilir."

Çocuklarınızın en iyi arkadaşı kim?

İnternet üzerinde çok geniş kapsamda, çocukların ulaşabileceği bilgilerin olduğuna, çocuklar ebeveynlerin gözetimi altında olması gerektiğinin altını çizen Barut, onları sıkmadan, onlara kötü bir şey yaptığını yüzlerine vurmadan, onları sürekli takip altında tutulması gerektiğini belirtti.

"Çocuklarınızın en iyi arkadaşı kim? Televizyon mu, telefon mu yoksa sizler mi?" sorusunu yönelten barut, "Sevgili anne babalar; siz çocuğunuzla birlikte ekranda olduğunuzdan daha mı fazla yoksa daha mı az keyif alıyorsunuz? Bunu sorgulamalarını istiyorum. Bu keyfi hiç yaşayamadıklarını düşünüyorum. Çocuklarının gözlerine bakarak, onların sorunlarına duygusal temasta bulunmanın, oynamanın, birlikte öğrenmenin, bir şey yapmanın huzurunu içimizde yaşayamadığımızı ve içimizde hissedemediğimizi düşünüyorum. Çünkü çocuk eve geldiği zaman bakıyor anne televizyonda, baba bilgisayarda, çocukla ilgilenen kimse yok. Çocuk oyuncaklarla oynuyor ki bu zamanda oyuncaklarla oynayabilecek çocuklar bile çok az. Baktığınız zaman 3 yaşındaki çocuk rahatlıkla telefon açabiliyor. Açtığınız videoları beğenmeyip, değiştirebiliyor. O kadar adapte ve uyumlu bir süreç içerisindeler." diye konuştu.

"Ebeveynler, çocukların rol modelidir"

Ebeveynlerin, çocukların rol modelleri olduğunu dile getiren Barut, "Ebeveynler ve bakım verenler, siz çocuklarınıza örnek oluyorsunuz. Çocuklarınızın rol modelisiniz. Siz ne yaparsanız, çocuklarınız da onun aynısını yapıyorlar. Çocuklarınızla iletişim halinde olun. Onları önemsemek, yaptığı davranışları suçlamak yerine, hatalı davranışlar değerlilik duygusuyla düzelebilir. Onları suçladıkça, onlar daha çok yapmaya başlayacaklar ve onlar daha çok sizden uzaklaşacaklar." tavsiyesinde bulundu. (İLKHA)