Merkezi hükümet ve yerel yönetimlerin dikkatini çekmek için basın açıklaması yapma gereği duyduklarını belirten Güneydoğu Anadolu Gazeteciler Federasyonu, 23 Mart 2020 tarihinde Basın İletişim Kurumu (BİK) tarafından alınan kararların yetersiz olduğunu ifade edip yeni öneriler sundu.

Bildiride, “Basın İlan Kurumu (BİK) Yönetim Kurulu sahada riskli şartlar altında çalışan gazetecilere ve yayınlarını aksatmadan sürdüren basın kuruluşlarına destek olmak amacıyla, 23 Mart 2020 tarihinden geçerli alınan;

1. Kurum Şube Müdürlüklerinin görev alanında bulunan, merkez ve ilçelerde yayımlanan gazetelere ait nüshaların ikinci bir duyuru yapılıncaya kadar ilgili Şube Müdürlüklerine haftalık periyotlarla gönderilmelerine imkân sağlanması

2. Kısa çalışma ödeneği kapsamında gazetelerin kadrosunda görev yapan fikir işçileri, İŞKUR Müdürlüklerinin izni ölçüsünde gazetelerin asgari kadrosunda tam ve eksiksiz olarak çalışmış kabul edilmesi.

3. Gazetelerden ilgili mevzuat uyarınca aranılan fiili satış adedine (baskı-bayi-abone vs.) ilişkin düşüşler, 23 Mart 2020 Pazartesi tarihinden itibaren mücbir sebep kapsamında değerlendirilecek olması

4. Kurumumuz görev alanında kurumun bilgilendirilmesi şartı ile aynı yayın yerindeki resmi ilan yayınlama hakkına haiz gazetelerin, aralarında yazılı olarak yaptıkları mutabakat doğrultusunda dönüşümlü yayın yapmalarına imkân sağlanması.

5. Kurumumuzdan borç para almış olan gazetecilerin borç tahsil işlemleri talepleri halinde üç ay süreyle ertelenecek olması;

Kararının yerinde ve olumlu olmasına rağmen yeterli olmadığı yönünde basın kuruluşları arasında bir kanaat oluştuğunu gözlemlemekteyiz.

Gazetelerin en önemli gelir kaynağı resmi (ihale) ilanlarıdır. Bu süreçte bu gelir kaynağında büyük oranda düşüşler yaşandı. Hükümet, bu kapsamda kısa çalışma ödeneği, SGK ve vergilerin ertelenmesi gibi kararlar aldı. Ancak adı üzerinde erteleme, biz bunu birkaç ay sonra da olsa ödeyeceğiz. Maaş, SGK primleri, kira, elektrik, su, doğalgaz, internet, ajans gibi sabit gider kalemlerimiz hanemizden eksilmiyor. Örneğin Mart’ta ödenen şubat ayı SGK primlerindeki yüzde 6+5 indirim oranı uygulanmaması düşündürücüdür.

Öneriler:

1.  BİK’in böylesi olağanüstü bir süreçte gazetelerden aldığı yüzde 15 komisyon oranından indirime gitmesi,

2.  BİK tarafından Ankara, İstanbul, İzmir’de basın kuruluşlarını faydalandırdığı faizsiz kredilerden Anadolu basınının da kapsama dâhil edilmesi,

3. Devletin gerek SGK primleri ve vergilerde ötelemenin yerine, kalıcı bir indirime gitmesi

4. Gerek yerel idareciler, kamu kurumları ve sivil toplum örgütlerinin de yerel basının ayakta kalmasına ve gelişmesine katkı sunacak projelerde öncelik sağlaması,

5. İthalatın neredeyse durma noktasına geldiği ve dövizin de yükseldiği bu dönemde özellikle kâğıt ve kalıp ücretlerinin artması dikkate alınarak, söz konusu kalemlerin gümrük ve sair vergilerden muaf tutulması.

6. Yerel Gazetelerin güçlendirilmesi ve kamu harcamalarının denetim altında tutulması için, ihalelerin doğrudan temin usulü ile yapılmasının önüne geçilmesi. Kayyım uygulamalarının yoğun olduğu bölgemizde, ihaleler aciliyet gerekçesi ile davet veya doğrudan temin usulü ile yapılmakta, ilana çıkılmamaktadır. Bu durum yerel gazeteleri olumsuz yönde etkilemektedir.

7. Radyo ve TV’lerin ödemesi gereken geçmiş dönem frekans bedellerinin takibe düşürülmeden ertelenmesi. Telif hakları konusunda meslek birliklerinin acımasız takibine düşen ve icra avukatları tarafından haczedilen TV-Radyoların telif haklarından kaynaklanan mağduriyetinin giderilmesi.

Türksat uydu kiralarının düşürülmesi ve elektrik faturalarına yansıtılan TRT payından, TV, radyo ve gazetelerin yararlandırılması yerel basına güç katacağı inancındayız.” ifadelerine yer verildi.

İLKHA