Abdulhalim SEÇKİN
Ilısu Barajı Projesi
Dargeçit’li olanlar ya da bir vesile ile bu ilçeye yolu düşenler bilir. Birkaç yıl önceye kadar ta uzak yerlerden Midyat’a kadar yolculuk yaptığınız halde yolda rahatsız olmuyordunuz. Ama Midyat’tan Dargeçit’e yolculuk yaptığınızda ise yolun çukurlarından ve dönemeçlerinden mideniz bulanmaya ve rahatsız olmaya başlıyordunuz. Kırk bir kilometrelik yolu ancak iki saati aşkın bir sürede aşabiliyordunuz. Senelerce bir yol çalışması yapılmıyordu. Bazen de yapılan yol çalışmalarını birileri sabote ediyordu. Ta ki Ilısu Barajı Projesi hayat geçirilinceye kadar.
2006’dan itibaren Ilısu Baraj Projesi vesilesiyle yol çalışmaları ancak yapılabildi. Şu an 41 Km’lik yol bir saat on dakika gibi bir süreye inmiş. Bu yol çalışmasında 2011’de dört işçi de kaza sonucu hayatını kaybetti.
Dargeçit, adından da anlaşılacağı gibi yolun bitim yeri idi ve oradan öteye başka bir il veya ilçeye bağlanma gibi bir olanak yoktu. Bu da ilçenin gelişmesine büyük bir engel teşkil ediyordu. Başlatılan baraj projesi ile gerek Dargeçit’in gerek Midyat’ın ve gerek Batman’ın büyük gelişmeler göstermesi bekleniyor. Yüzlerce işçi iş bulacak binlerce hektar arazi sulu hale gelecek diye hesaplanıyor.
Barajın elbet avantajları ile beraber dezavantajları da olacaktır. Ancak gülü seven dikenine katlanır.
Peki, nedir bu proje?
GAP’ın can damarı Dicle - Fırat Nehirleri Türkiye su potansiyelinin yaklaşık % 28,5’ini oluşturuyor.
Ilısu Projesi, dünyanın en büyük su projelerinden birisi olan GAP’ın temel unsurlarından biridir. Ilısu Barajı; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Suriye sınırına yaklaşık 45 km mesafede, Dicle Nehri üzerinde inşa edilecek olup, tamamlandığında 1 200 MW kurulu güç ile yılda ortalama 3.833 GWh enerji üretecektir.
Tesis işletmeye alındığında; gövde hacmi açısından (45 milyon m3) Türkiye’nin 2. kurulu, güç bakımından da 4. büyük barajı olacaktır.
Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi (Ilısu Projesi), 1954 yılında Dicle Nehri’nin toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar doğrultusunda, DSİ tarafından başlatıldı.
5 Ağustos 2006’ da temeli atılan Ilısu Barajı ve HES Projesi yalnızca enerji ve tarım projesi olmayan aynı zamanda da bölgesel olarak ekonomik, kültürel ve sosyal gelişimi sağlayacak bir yapısal dönüşüm projesi olarak görülüyor.
2013 yılında hizmete alınması planlanan proje, kurulu güç ve yıllık enerji üretim kapasitesi bakımından da, Atatürk Barajı, Karakaya Barajı ve Keban Barajı`ndan sonra 4`üncü büyük HES olma özelliğini kazanacak.
Ilısu Barajı; Mardin ve Şırnak İl sınırları arasında Dargeçit ilçesinin 15 Km. doğusunda, Dicle Nehri üzerinde yer alacak. Ilısu Barajı kil çekirdekli kaya dolgu tipinde olup temelden yüksekliği 138 m olacak. Barajın maksimum su kotu 526,82 metre, toplam gövde hacmi 44 milyon metreküp, rezervuar hacmi ise 11 milyar metreküp olacak. Barajın kurulu gücü 1200 MW olup üreteceği toplam enerji 3.833 milyar KWh’tır. Ilısu Barajı ile üretilecek olan elektrik enerjisi, şu an ülkemizde hidroelektrik santralleri vasıtasıyla üretilecek olan enerjinin %10’unu oluşturacak.
Bu enerji üretiminin yanı sıra Ilısu Barajında regüle edilen ve daha sonra inşa edilecek Cizre Barajına bırakılacak sularla Nusaybin, Cizre, İdil, Silopi ovalarında toplam 121 bin hektar alanın modern sulama teknikleriyle sulanması da mümkün olacak.
Proje kapsamında Batman`da yapılması düşünülen tesis, faaliyete geçtiğinde Dicle`yi kirletmesi, karasal ve su ekosistemlerinde biyo çeşitlilik araştırmaları yapılmamış olması,
kamulaştırma konusunda sorunların olması, ev tazminatları düşük ve uluslararası standartlara aykırı olması, tarihi eserlerle ilgili çalışmalar yetersiz olması gibi eksiklikler görülüyor.
Ilısu Projesi’nin maksimum su kotundan etkilenmeyen Hasankeyf Yukarı Şehir Alanı’nda yer alan kültürel varlıklar, bu bölgenin geliştirilmesiyle birlikte bir “Arkeolojik Park ve Açık Hava Müzesi”nde yeniden hayat bulmaya devam edecektir. Suyun altında kalacak kültürel varlıklar dolayısıyla bölgenin turizm gelirlerinde önemli bir düşüş beklense de bu tür projelerin hayata geçirilmesi bölgemiz açısından önemlidir.
Bu tür projelerin desteklenmesi gerektiği inancıyla Allah’a emanet olun.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.