SORU: Öncelikle böyle bir hizmetinizden dolayı Allah razı olsun. Soruma gelince: Bir örnekle sorumu yöneltmek istiyorum. Herhangi bir eşya alındığı zaman mal sahibi, ‘peşin alırsan bu kadar taksitli alırsan bu kadar’ diyerek seni serbest bırakır. Bunun adına da ‘vade farkı’ deniyor. ‘Niçin bu fark’ denildiğinde ise, ‘paranın değeri düşüyor ondan dolayı’ diyorlar. Genel kanaat bunun caiz olduğu şeklinde yaygınlaşmış.

Öte yandan bankadan bir kredi alındığında ise ‘şu kadar faizle veririm’ diyor. Çok cüzi bile olsa bunun adı faiz oluyor. Orantıya vurulduğunda vade farkı alan ile bankanın alacağı arasında hiçbir fark olmayabiliyor. Ama birinin adı vade farkı diğerinin faiz oluyor. Tabi buna tepkiler de farklı oluyor. İkisi arasındaki farkı ve vade farkının hükmünün ne olduğunu açıklar mısınız?

CEVAP: Allah sizden de razı olsun. Sorunuzun cevabına gelince: Bankadan alınan ile verilen şey aynı cins, yani ikisi de para olduğu için faiz kapsamına girer. Ancak eğer banka bir malı para karşılığında vadeli satmış olsaydı bu caiz olurdu. Vade ile mal alım satımında ise vade farkı ekleniyor. Bu vade farkı bankanın oranından fazla olsa da caizdir. Çünkü vadeli satılan bir malın, bulunduğu zaman dilimi içinde daha pahalı da satılması caizdir. Değindiğimiz gibi burada cinste farklılık söz konusudur.

Bankadan alınan paranın cinsi yani “alınan ve verilen” ikisi de aynı olduğundan faiz hükmüne girer ve haramdır.

SORU: Biliyorsunuz ki şu anda Türkiye’de okullarda dini inancımızın bir emri olan başörtüsünü takamıyoruz. Bazı kardeşlerimiz bu yasak dolayısıyla eğitim hayatına son verirken bazısı da hoca diye bildiklerimizden fetvalar alarak bir şekilde okullarına devam etmektedirler. Öncelikli olarak eğitim maksadıyla başını açıp okumak dinimizce uygun mudur? Ayrıca Peruk takarak ya da okul kapısına kadar kapalı gidip ondan sonra başını açarak içeri girmek doğru mudur? Bu soruları yanıtlarsanız, ayrıca bizim gibi başörtüsü mağduru bacılarınıza dualarınızı eksiltmezseniz seviniriz. Allah yardımcınız olsun.

CEVAP: Bu sorunuzu yanıtlamadan önce kısa bir açıklama yapmak istiyorum. Öncelikle bahsettiğiniz bu mesele hassas bir mesele olup tek boyutlu değildir. Meseleyi sadece fıkhi açıdan değerlendirmek yanlış olacaktır. Bu mesele şu anda Türkiye’de inancını yaşamak isteyenlerin önündeki en büyük sıkıntıdır. Sistem açısından da çok büyük çelişkiler içermektedir. Bir yandan ülke vatandaşlarının eğitim seviyelerini yükseltme isteği varken, öte yandan da okumanın önüne, inanç sahibi kişilerce kutsal olan değerlere engeller koymak... Bu bir çelişkidir. Yine bir yandan gerçekten okuyup kendisine toplumuna faydalı olmak isteyen insanlar ve onlara ümitlerini bağlayan yakın çevreleri... Halkının ekseriyeti Müslüman olan bir ülkede ise başörtüsünün eğitim önüne bir engel olarak konması da bu ülkenin en büyük çelişkilerinden biridir. Bu çelişkiyi gidermenin değişik yolları vardır. İktidar, iktidar olduğunu gösterip arkasına aldığı halk desteği ile yasal düzenlemeler yapar... Ülkede varolan sivil toplum kuruluşları her platformda bu çelişkinin ortadan kaldırılması noktasında faaliyetler gösterir... Sorunun asıl muhatabı olan halkın soruna sahip çıkması ile sorunun halledilmesi gibi.

Burada şunu özellikle vurgulamak isteriz ki; Allah’ın Mü’min kullarına vaz etmiş olduğu kesin emirler bir şekilde değişime uğratılamaz. O konuda belirlenmiş bir hüküm varsa, Müslümanın da buna uyması beklenir. Kişi, uhrevi hayatına zarar verecek hiçbir davranış içerisine girmemelidir.

Sorunuza gelince: Kebair günahlardan olmamakla birlikte başın açılması kesinlikle haramdır, günahtır. Allah Resulü bir Hadis-i Şeriflerinde: “Saç takan berbere, saç takılan kimseye Allah lanet etmiştir.” (Taç 3.cilt-sh.176)

Zaruret durumunda (hayati tehlikenin olması, hastalıkta tedavi maksatlı olarak) başın açılması mubahtır. Ancak zaruret durumu olmadığı için okul kapısına gidip orada başını açmak haramdır. Nitekim Allah-u Teala Nur Suresi 131. ayeti ve Ahzab Suresi 59. Ayet-i kerimeleriyle başörtüsünü farz kılmıştır.

İnzar Dergisi