25 Eylül 2017’de gerçekleştirilen ve halkın yüzde 93’ünün ‘Evet’ oyu kullandığı Kürdistan Bağımsızlık Referandumu’nun üzerinden 3 yıl geçti.

Eski Irak Kürdistanı Başkanı Mesud Barzani başkanlığında, 7 Haziran 2017’de başkent Erbil’e bağlı Pirmam ilçesinde Kürdistan’daki siyasi partilerle bir toplantı gerçekleştirilmiş, aynı yılın 25 Eylül tarihinde referandum yapılması kararı alınmıştı.

Toplantıya; Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Kürdistan İslami Birlik Partisi (Yekgırtu), Kürdistan İslami Hareket Partisi (Bızutnewe), Kürdistan Komünist Partisi, Kürdistan Sosyalist Demokrat Partisi (KDSP) Emekçiler Partisi (Zehmetkeşan) Kürdistan İşçi ve Emekçiler Partisi, Kürdistan Kalkınma ve Reform Partisi, Erbil Türkmen Listesi, Irak Türkmen Caphesi (ITC), Türkmen Kalkınma Partisi, Kürdistan Parlamentosu Ermeni Listesi, Aşuri Demokratik Hareketi ve Aşuri ve Kildani Meclisi temsilcileri katılmıştı.

Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin davetine rağmen, Değişim Hareketi (Goran) ile Kürdistan İslami Topluluk (Komel) partileri tarihi toplantıya katılmamıştı.

Referandum kararına kimler ne dedi?

Referanduma aralarında Türkiye'nin de bulunduğu komşu ülkeler ve bazı batılı devletler karşı çıkmıştı.

15 Eylül 2017'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 27 Eylül 2017'de yapılması planlanan millî Güvenlik Kurulu toplantısının referandum kararı sonrası 22 Eylül 2017'ye çekildiğini duyurdu. "Irak'ın toprak bütünlüğünden yanayız, Barzani kararımızı görecek." açıklamasını yaptı.

Dönemin Başbakanı Binali Yıldırım da Irak Başbakanı Haydar el Abadi ile görüşmüş, Türkiye'nin Irak'ın toprak bütünlüğünden yana olduğunu vurgulamıştı.

Görüşmeden bir gün sonra "Referandum ülkemiz için bir ulusal güvenlik meselesidir." açıklamasını yapan Yıldırım, Türkiye'nin bu konuda gerekli adımları atacağını söylemişti.

Referandum kararı sonrası Türkiye'den gelen tepkilerden bazıları şöyleydi:

18 Eylül 2017- Türk Silahlı Kuvvetleri, Habur Sınır Kapısı'nda tatbikat başlattı

18 Eylül 2017-Türkiye ve İran Irak büyükelçileri, Bağdat'ta bir araya gelerek referandum hakkında konuştu.

18 Eylül 2017- Türkiye'nin hava üslerinde bütün izinler kaldırıldı ve turuncu alarm verildi.

18 Eylül 2017- Başbakan Binali Yıldırım, Şanlıurfa'da yaptığı konuşmada "Ulusal güvenliğimizi tehdit edecek her türlü girişim, gerekli karşılığı anında görecektir, kimse güney sınırımızda oldubittiyle iş yapmaya kalkışmasın." ifadelerini kullandı.

19 Eylül 2017- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler konuşmasında "IKBY referandumu bölgede yeni çatışmalara neden olabilir." açıklamasında bulundu.

23 Eylül 2017- Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Irak ve Suriye tezkeresi uzatıldı.

Referandumun yapılacağının açıklanmasının ardından Irak Başbakanı Haydar el-Abadi ise olası bir referandumda Irak'ın toprak bütünlüğünü korumak için askeri müdahaleye hazır olduklarını açıklamış, sınırların değişmesinin kan dökülmesine yol açacağını söylemişti. Abadi, bu referandumu yapanlardan hesap soracaklarını söylemişti.

İran, Fransa ve ABD referandumuma karşı olduklarını belirtirlerken Siyonist işgal rejimi ile Rusya ise destekler mahiyette açıklamalarda bulunmuşlardı.

Referandumda halk Kürtçe (Kurmanci-Sorani), Arapça, Süryanice ve Türkçe dillerinde, "Kürdistan Bölgesi ve Kürdistan Bölgesi dışında kalan Kürt yerleşimlerinin bağımsız bir devlet olmasını istiyor musunuz?" yazılı pusulalarla oy kullandı. Halkın yüksek katılım gösterdiği tarihi referandumun sonuçları ise Yüksek Seçim ve Referandum Kurulu tarafından 10 Ekim’de açıklandı.

Sandıktan yüzde 92.73'lük ‘Evet’ sonucu çıktı.

Referandum sonrası Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) lideri Mesud Barzani bağımsızlık için harekete geçti. Bu olayların ardından Irak Silahlı Kuvvetleri ve Haşdi Şabi ile peşmerge, tartışmalı bölge olarak ifade edilen Kerkük'te çatışmalara başladı ve Irak ordusu, Haşdi Şabi ile birlikte Kerkük ve Sincar'ı ele geçirdi.

Erbil'e 12 km kadar yaklaşıldı. Bu olaylar silsilesi sonrası Mesud Barzani görevini bırakacağını açıkladı. ABD'nin araya girmesi ile ateşkes sağlandı ve Bağdat ile Erbil barış görüşmelerine başladı.

Barzani referandumun yıldönümünde mesaj yayımladı

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani, Kürdistan Bağımsızlık Referandumu’nun 3’üncü yıldönümünde bir mesaj yayımladı.

Barzani mesajında "Çok onurlu referandumun yıldönümü, halkımızın özgürlük duygusunun dile gelmesinin yıldönümü olan bu kutlu gün ilelebet yaşasın. Halkımızın tüm hayalleri ve meşru haklarının barışçıl ve medeni yollarla gerçekleşmesini diliyorum." dedi.

Mesud Barzani ise  referandumun 3’üncü yıl dönümünde Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Boyun eğmeyeceğiz" ifadesine yer verdi.