Bu yazımda sizlere Kuzey Afrika’nın en küçük ülkesi Tunus’u sizlere tanıtıp oraya gitmeden önce ülke hakkında genel bilgileri öğrenmenize yardımcı olmaya çalışacağım. Ülkenin komşuları Batıda Cezayir, Güneydoğuda ise Libya’dır. Ayrıca Tunus’un Akdeniz’e 1300 kilometreyi bulan uzun kıyıları vardır. Ülke güneyinin büyük kısmı ise sahra çölüyle kaplıdır. Ancak buna rağmen Tunus’un geri kalanı tarıma elverişlidir ve ülkenin yüzde 60’ı tarım sektöründe çalışmaktadır. Nüfusun % 98’ini Araplar oluşturur; çok az oranda Berberî, Avrupalılardan Fransız ve İtalyanlar bulunur. Yahudiler geçmişte önemli bir topluluk iken günümüzde nüfusları büyük oranda azalmıştır. Tunus’un başkenti ülkeyle aynı ismi taşıyan Tunus şehridir. Şehir aynı zamanda ülkenin en büyük şehridir.

Tunus’un da içinde yer aldığı Kuzey Afrika coğrafyasının önemli bir bölümü, daha ilk hicrî yüzyılda fethedilmiş, yüzyılın ortalarından itibaren bölgenin aslî unsuru olan Berberîler arasında İslamiyet hızla yayılmış, 707 yılında da Tunus’un tamamı fethedilmiştir. 16. Yüzyılda Osmanlı Devleti İspanyollara karşı verilen mücadele neticesinde Tunus’u 1574 yılında topraklarına katmıştır. Tunus’taki Osmanlı hâkimiyeti 3 asır boyunca devam etmiştir. Fransa’nın Tunus’a yönelik ilgisi 19. yüzyıl ortalarından itibaren artmış ve 8 Haziran 1883 tarihinde imzalanan Mersa Antlaşması ile Tunus resmen Fransızlar tarafından işgal edilmiştir. Fransızlar bu tarihten itibaren ülkede birçok katliama imza atmıştır.

1940’lardan itibaren bağımsızlık mücadelesinde öne çıkan Habib Burgiba, 1956 yılında Tunus’un bağımsızlığı ile sonuçlanan sürecin baş aktörü olmuştur. 1957 yılında cumhuriyetin ilan edilmesi ile Habib Burgiba bağımsız Tunus’un ilk devlet başkanı olmuştur. 30 yıl boyunca ülkeyi tek adam rejimi ile yöneten Burgiba, 1991 yılında Zeynelabidin bin Ali tarafından kansız bir şekilde yapılan darbe neticesinden görevinden alındı. Darbe neticesinde görevden alınan Burgiba’nın yerine darbeye öncülük eden Zeynelabidin bin Ali gelmiştir. Zeynelabidin bin Ali devlet başkanı olduktan sonra aynı Burgiba gibi ülkeyi 30 yıl boyunca baskıyla yönetmiştir.

2010 yılının son günlerinde İslam aleminin genelinde ortaya çıkan ve adına “Arap Baharı” denen halk ayaklanmalarının ilk patlak verdiği ülke Tunus olmuştur. Tunus’ta işsiz bir gencin kendini yakarak başlattığı gösteriler kısa sürede ülke geneline yayılmış, halk protestolarının artması ve beraberinde yaşanan gelişmeler üzerine devlet başkanı Zeynelabidin bin Ali 14 Ocak 2011’de ülkeden kaçarak Suudi Arabistan’a sığınmak durumunda kalmıştır. Bin Ali’nin ülkeyi terk etmesiyle birlikte 2011 yılı Ekim ayında gerçekleştirilen seçimleri, liderliğini Raşid Gannuşi’nin yaptığı En-Nahda hareketi %40’lık oy oranı ile kazanmışsa da Kasım ayında bir koalisyon hükümeti kurulmasına razı olmuştur. 2014 yılı Kasım-Aralık ayında gerçekleştirilen seçimlerin ardından göreve gelen Beji Caid Essebsi 2019 yılında ölmüştür. 15 Eylül 2019 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İlk turda oyların çoğunluğunun hiçbir aday almadığından, 13 Ekim'de en yüksek oyu alan iki aday olan Kays Said ve Nebil el-Karvi arasında ikinci tur yapıldı. Said %72.7 oyla ikinci turu kazanarak Tunus Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Nahda Hareketi lideri 78 yaşındaki Raşid el-Gannuşi ise 217 üyeli parlamentoda 123 oyla Meclis Başkanı olmuştur.

Tunus, kıyılarının % 37’sini oluşturan ve en güzelleri Cerbe adası ile Hammâmet körfezinde bulunan ince kumlu plajları, arkeolojik ve kültürel zenginlikleriyle Akdeniz havzasında çok önemli bir turizm ülkesidir. Kayrevan Sîdî Ukbe Camii, Tunus Zeytûne Camii, Tunus’un eski bölümü Medine ve egzotik çarşısı Sûk, Sûse ve Münestîr Ribâtları da başlıca turist çeken yerler arasındadır.

Hammamed'e yaklaşık bir buçuk saatlik mesafede bulunan El-Djem antik tiyatrosu, Djerba Adası Tunusta gezilecek yerer listesinde ilk sıraları alıyor. Ada muhteşem kumsalı ile de dikkat çekiyor. Alışveriş cenneti Sousse aynı zamanda tarihi ve kültürel özellikleri ile öne çıkıyor. Tarih severler için Bulla Regia da görülecek yerler arasında. Müze tutkunları için Tunus'ta mozaikleri ile meşhur Afrika'nın en güzel müzelerinden biri olan Bardo Müzesi’de gezginler tarafından gezilmesi tavsiye ediliyor. Tunus'ta küçük bir sayfiye kenti olan Sidi Bou Said, beyaz sokakları, mimarisi ve deniz manzarasıyla konuklarını bekliyor.

Tunus mutfağı da oldukça zengindir. Yemek kültüründe birçok Akdeniz ülkesinde olduğu gibi tazelik ön plandadır ve zeytin yağının önemi büyüktür. Ayrıca Tunuslular baharatı ve acıyı da yemeklerinde oldukça kullanırlar.  Kuskus, merquez ve ojja ülkenin en sevilen yemeklerindedir.

Tunus'un güneyindeki çöller, dünyaca ünlü Star Wars serisinin çekildiği platolar nedeniyle filmin hayranları tarafından sıkça ziyaret ediliyor. Tunus, Türkiye vatandaşlarına vize uygulamıyor. Ancak vizesiz seyahatin süresi 90 gündür. Ayrıca Tunus’a girişte 5000 Tunus Dinarı (yaklaşık 3850 Dolar, 2500 Euro) üzerine denk gelen miktardaki döviz varlıklarını deklare etme zorunluluğu bulunmaktadır.

Akdeniz’in en güzel ülkelerinden Tunus’u sizlere tanıtmaya çalıştım. Bir başka yazımda bambaşka diyarlarda görüşmek dileğiyle.

Yazıyı videolu haliyle izlemek isteyenler için:

Söz&Kalem | Muhsin Şenol