Libya'da 17 Şubat devriminin başından beri devrimcilerin Kaddafi yandaşlarını saf dışı etmek için çıkarılmasını istedikleri "Siyasetten Men Yasası" nihayet kabul edildi. Yasa ile Kaddafi döneminde sistemi ayakta tutanların büyük bir kısmının on yıl boyunca siyaset yapmaları engellendi.

Kanun, 1969-2011 yılları arasında Kaddafi ihtilaline katılan, destek veren, bakanlık veya başbakanlık yapan, devrim komitelerinde rol alan, büyükelçilik yapan, Şabiye üst yönetiminde görev alan, Yeşil Kitap propagandası için çalışan, resmi televizyon ve radyo idarecileri, askeri ve polis üst komuta kademeleri ve 17 Şubat devrimine karşı çıkanlar için siyasetten men anlamına geliyor.

5 Mayıs 2013 günü toplanan meclis, kanunu Cuma Ahmet Attiga tarafından madde madde okunması ve her maddenin ayrı ayrı el kaldırarak, en sonda ise isimlerin tek tek okunarak lehte veya aleyhte olduklarını açıklamaları şeklinde yapılan oylama ile kabul etti. Oturuma 193 milletvekilinden 163'ü katıldı.

  Hâlihazırdaki meclisten 6'sı bakan olmak üzere 30'a yakın kişinin de bu yasa kapsamına girdiği iddia ediliyor. Meclis Başkanı Muhammed Megaryef de Kaddafi döneminde Hindistan Büyükelçiliği yaptığı için bu kapsama giriyor. Yasanın çıkmasını önlemeye çalışan Milli Güçler İttifakı'nın meclis dışındaki lideri Mahmut Cibril etkilenirken Başbakan Ali Zeydan bu kapsama girmiyor.

Kanunda yapılması beklenen istisnaların olmaması önemli bir eksiklik olarak görülüyor. Şöyle ki örneğin Muhammed Megaryef büyükelçilik yapmış ancak Kaddafi'ye muhalefet etmenin en zor olduğu, muhaliflerin yargısız infazlarla öldürüldüğü dönemde sistemden ayrıldığını açıklayıp muhalefete katılmıştı. Öte yandan devrimden hemen önce çeşitli mevkilerde bulunan ancak devrimin başlamasıyla birlikte her türlü riske girip ayrıldığını açıklayan ve muhalif saflarda bilfiil çalışan çok sayıda kişi de bu nedenle devre dışı kalmış bulunuyor.

Bugüne Nasıl Gelindi?

Yasanın çıkmasını isteyenler aylarca gösteri yaptı. 28 Şubat’ta yasayı hazırlayan kurul bir taslağını meclise gönderdi. Bundan sonra 5 Mart’ta yasanın oylayacağı açıklandı. 5 Mart günü ise yasanın derhal çıkmasını isteyen göstericiler meclis etrafında gösteri yapmaya başladı. Ancak gösteriler meclis üyelerinin yasayı onaylamadan çıkmamaları şeklinde bir muhasaraya dönüştü. Dışarı çıkmaya çalışan bazı vekiller tartaklandı. Meclis başkanının meclisten ayrılırken suikasta hedef olduğu açıklandı. Bundan sonra ise Meclis başkanı Muhammed Megaryef meclis çalışmalarını güvenlik endişesi nedeniyle askıya aldıklarını söyledi. Meclis 21 Nisan'da Men Yasasını meclis içindeki siyasi oluşumlara dağıtarak görüşlerini 22 Nisan'dan başlamak üzere on gün içinde bildirmelerini istedi.

Bu süreç devam ederken 28 Nisan’da Dışişleri Bakanlığını basan 200 kişilik silahlı bir grup yasanın çıkmasını ve özellikle de dışişleri bakanlığının eski düzenin adamlarından temizlenmesini istedi. Ertesi gün ise Adalet Bakanlığı da aynı şekilde kuşatıldı.  5 Mayıs öncesi günlerce süren gösteriler yasanın oylandığı gün de devam etti. 

Kanunun meclisten geçmesi üzerine Trablus'ta sevinç gösterileri devam ediyor. Kanunun geçmesi ile önemli bir kriz aşılmış bulunuyor. Ancak kapsamın geniş tutulması, çeşitli kesimlerden etkilenenlerin epey fazla olduğu göz önüne alınırsa önümüzdeki günlerde  büyük çekişme yaşanması bekleniyor.  

 Haksöz