Mardin'in Midyat ilçesine has odun sobası usta ellerde şekil buluyor
Tarihi birkaç asra dayanan ve Midyat’ta has odun sobası el emeği ile imal ediliyor. Usta ellerde şekil bulan özel yapım odun sobası imalatçıları hazırlıklarını sürdürürken havaların soğuması ile beraber alıcıların bekliyor.
Genellikle kırsal mahalle ve köylülerin rağbet ettiği odun sobası, elips şeklindeki görüntüsüyle ilçeye gelen yerli ve yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor. Bazı turistler ise süs eşyası olarak alıyor.
Kesme, bükme, puntalama, nakış, montaj ve yağlama şeklinde 6 işlemden geçen sac sobası üzerinde yemek te pişirilebiliyor. Ayrıca odun kullanıldığı için ızgara için ateş közü de soba sayesinde tedarik edilebiliyor.
Sadece bir imalatçısı kalan Midyat’a has odun sobası hakkında bilgi veren soba imalatçısı ve sobacı mesleğinin son temsilcisi Abdulkadir Arbağ, İLKHA'ya Midyat’a has odun sobasına da diğer ürünler gibi sahip çıkılması gerektiğini söyledi.
“Midyat’ın eski sobacılar çarşısı, sobacı, bakırcı ve demirci ustalarıyla doluydu”
Kış hazırlıklarını sürdürdüklerini belirten Arbağ, “Geçen yıl kışın bitimiyle başladığımız hazırlık çalışmalarına yazın devam ettik ve şu an halen devam ediyoruz. Soba satışlarına başlayana kadar da hazırlık çalışmalarımız devam edecek. Tabi satışlar başladıktan sonra mecbur bırakacağız artık. Midyat’ta sobacılar yarım asırdan beri vardı. Eskiden çok kişi vardı. Midyat’ın eski sobacılar çarşısı, sobacı, bakırcı ve demirci ustalarıyla doluydu. Şimdi sayıları yok denecek kadar azaldı. Sobacı da bu şekilde azaldı. Bizim aileden başka bu işi yapan yok şu anda. Isınma tekniklerinde teknoloji geliştikten sonra sobaya rağbet azaldı. Doğal gaz, kömür ve kalorifer gibi yakıtlar çıkınca eskisi gibi soba satışımız yok. Şimdi sadece köylere ve nadiren şehirdeki müstakil evlere, tek katlı evlere veriyoruz. ”dedi.
“Havaların soğumasını bekliyoruz”
Sobalarını alanların memnun kaldığını ifade eden Arbağ, “Midyat’a has sobanın en karakteristik özelliği elips şeklinde olmasıdır. Böyle olmasının avantajı odunların rahatlıkla girmesi ve iyi yanmasıdır. Bu nedenle halk Midyat sobasını tercih ediyor. Sobalarımızı bazen Avrupa’ya, yurt içinde de birkaç şehre gönderiyoruz. Sobayı kullananlar memnundur ve vazgeçemiyorlar. Satışlarımızı soran var ama tek tük alan oluyor. Henüz soğuklar bastırmadığı için millet gelmiyor. Onlar da soğukları bekliyor. Biz sobacılar olarak havaların soğumasını bekliyoruz. Soğudukça satış olacak. Ödemelerimiz var. Satış yapmaya başlarsak ödemelerimizi yapabileceğiz.” diye konuştu.
“Bu tarihi sobacılığın devlet tarafından desteklenmesi ve öğretilmesi lazım”
Sobacılığın son durumu ve geleceği hakkında bilgi veren Arbağ, “Bu konuda diyebilirim ki, belki son temsilcisi olacağız. Çünkü millet rahata alıştı. Herkes memur olmak istiyor. Masa başı çalışmak istiyor. Zorluğa gelemiyor. Ondan dolayı son temsilcisi olabiliriz. İnşallah olmayız ama öyle gözüküyor. Aslında Midyat sobası tarihi bir sobadır. Tarihi olarak ta, büyüklerimizin bu işe el atarak sahip çıkmaları lazım. Nasıl ki Midyat’ın Telkârisi tarihi ise, sobacılığı da tarihidir. Bu tarihin devlet tarafından desteklenmesi ve öğretilmesi lazım. Bize resmi olarak insanlara öğretme yolu açılırsa, biz de öğretmek için çaba göstereceğiz.” dedi. (İLKHA)
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.