Mehir nikâhın rüknü veya şartı değildir. Mehirsiz kıyılan nikâh geçerlidir. Ancak bu durum, evliliklerin mutlak olarak mehirsiz kıyılabileceği anlamına gelmez. Zira Allah'u Teâlâ Kur’an’ı Kerim’de şöyle buyurmaktadır: Kadınlara mehirlerini (bir görev olarak) gönül hoşluğuyla verin... (Nisa 4)

Nikâh sırasında belirlenen miktar veya belirlenmemişse misli miktardaki mehir, erkeğin kadına vermesi gereken borç mahiyetindedir. Aynı durum kadının, aldığı mehri tekrardan kocasına verdiğinde de geçerlidir; yani bu bir borçtur, er ya da geç ödenmesi gerekir. Bununla ilgili hüküm, yabancı bir kimseye olan borçla aynıdır. Erkek ödemeden vefat ederse mirasından çıkartılır. Mirastan bunu karşılayacak kadar miktar bulunmazsa erkek kul hakkına girmiş olarak vefat eder.