Özgüven insanın kendisi ile barışık olması kendisini olduğu gibi kabul etmesi kısaca olumlu bir benlik algısıdır. Kişinin iyi olduğu yönleri kadar eksik olduğu yönlerinin de farkında olup ona göre hareket etmesidir. Özgüven çocuğun hakkını araması, toplum önünde kendisini ifade etmesi, pısırık ve içine kapanık olmaması, arkadaş ilişkilerinde daha aktif olması için gereklidir.

Büyükleri tarafından sevgi gören, ihtiyaç duyduğunda beklediği yakınlık ve ilgiyi bulan, fikirlerine değer verilen ve önemsenen, güven duyulan ve sorumluluklar verilen, iyi yaptığı şeyler için övülen ve olduğu gibi kabul edilen çocuğun kendisine özgüveni olur.

Çocukta özgüvenin oluşmasında ailenin fonksiyonu çok önemlidir. Özellikle aşırı koruyucu aileler çocuklarının her isteklerini kendileri yerine getirirler. “O daha küçük” diyerek yaşına uygun sorumluluk vermezler. Yemeklerini kendileri yedirir, elbiselerini kendisi giyebilecek iken annesi giydirmeye çalışır, anne farkında olmadan çocuğunu kendine bağımlı hale getirmiş olur artık, çocuk annesi olmadan bir şey yapamaz, okula gitmekten korkar, toplum içinde konuşmaya başlayınca terlemeye yutkunmaya başlar.

Bir diğer özgüven yıkıcı aile modeli ise aşırı mükemmeliyetçi aile tipidir. Bunlar hayatta, yanlışı kabul etmek istemeyip yapılacak her işin mükemmel olmasını isterler. Çocuk bir hata yaptığında hatayı kabullenmezler. Bir süre sonra çocuk ailenin istediği şekilde davranır ve kendisini olduğu gibi kabullenmekte zorluk çeker.

Çocuğun özgüven sahibi olması, girişimci olması aileler tarafından itaatkârlık ve sadakat aleyhine bir risk olarak düşünülebilir ama çocuğu “kuzu” gibi yetiştirmek de doğru değildir. Çocuğu ancak ergenlik çağına gelinceye kadar kendimize bağlı tutabiliriz, daha sonra dış etkilere maruz kalması kaçınılmazdır. Çocuğun ilerleyebilmesi ve hayata atılabilmesi için riske girmesi, kendi kararlarını kendisinin vermesi, sorunlarını kendisinin çözmesi gereklidir. Çocuk bunları yapamazsa kendi kimliğini geliştiremez ve hayattan korkan, kaçan, her şeyi başkasına havale eden bir insan olur.

Çocukta özgüven eksikliğini meydana getiren nedenler arasında ailenin yaptığı eğitim hataları da mevcuttur. Bunlardan bazıları:
*Çocuk bir hata yaptığında çocuğun davranışını değil de kişiliğini eleştirmek, çocukta eksiklik meydana getirir. Örneğin, sen aptalsın, bir şey yapamazsın gibi sözler çocuğu yaralar.

*Çocuğu başkaları ile kıyaslamak. Kıyaslanan çocuk kendisini güvensiz ve yetersiz hisseder.

Özgüveni eksik olan kişiler duygu ve düşüncelerini ifade etmekte zorlanırlar. Sorumluluk almaktan kaçar, huzursuz ve ürkek bir yapıları olur.

Karar vermekte ve yeni bir ortama girmekte zorluk ve sıkıntı çekerler.

Aileler özgüvenli çocuk yetiştirmek için neler yapabilir, bir sonraki yazımızda paylaşacağız inşallah
Vesselam…