Bi kurtahî, çend sedemên girîng hene ku me wan di têkçûna serhildanê de destnîşan kiriye.

1. dema ku serhildan hê di asta amadekariyê de bû, çalakiya bi navê 'Provokasyona Pîranê' tê jiyîn, Şêx Seîd Efendî li mala birayê xwe Şêx Abdurrahîm ku ji bo beşdarî d’awetekê bibe li Pîranê mêvan bû. Karbidestên hukûmetê ev fersend dîtin û Fermandarên Cendirmeyan Teymen Mustafa û Teymen Hasan Husnu wezîfedar kirin ku şeş firarî ya bigirin. Şêx Seîd hişyarî da ku wî piştî gund terikand divê kesên lêdigerîn werin girtin. Lêbelê, provakasyon hate danîn û serhildan zû dest pê kir.

2. Bînbaşî Qasim, ku ji destpêka serhildanê ve agahdarî dide dewletê, û hebûna hinek rêvebirên payebilind ên ku bi Bînbaşî Qasim ewle bûn ku gihaştibûn meqamê girîng. Bînbaşî Qasim Ataç di derheqê xiyaneta xwe de ji Qeymeqamê Sokê Kazım Atakul re li sirgûnê de got: Şêx Seîd bi rastî baweriya wî bi min tunebû. Lê Şêx Abdullah (Melekan) di heqqê min de bawerî dabû wî.

3. Dijminatiya di navbera eşîrên kurdên Sunnî û eşîrên ‘Elewî de di dema alayên Hemîdîye de ku ji hêla Abdulhamîd ve hatî damezrandin di serhildanê de derket holê (mînakî Eşîra Cibran a Sunnî û aloziya ‘Elewî ya Xormek)

4. Hebûna malbat û eşîrên kurdên ku ji destpêka serhildanê ve dilsoziya xwe bi dewletê re ragihandin. Hejmara êl û terîqetên kurd ên ku piştgiriyê didin serhildanê jî ne pir zêde bû.

Şêxên Norşîn, Şêxên Hîzan, Şêxên Cizîrî, li Bedlîsê malbata Kufrevi, Şêxên Hemîdî, Şêxên Oxîn ên li Mûşê, ku di nav Kurdan de pir xwedî bandor bûn, di nav şêxên ku piştgirî nedan serhildanê de ne.

Tevî ku eşîrên Çarek, Xormek, Lolan, Bidin, Qarabaş, Hazro, Sim Xaçî û Şukuran li rex hêzên hukûmetê li dijî serhildanê şer kirin jî, ew nekarîn ji sirgûnê xilas bibin.

Ji bilî vana, serokê eşîra Hevêrkî, Haco Ağa, di dema serhildanê de telegraf şand ji Enqereyê re digotin 'Em radigihînin ku em ê heya nefesa xweya paşîn, bi baweriya hêza mezin a hukumeta Komarî re li dijî xayînan şer bikin.' Lê Cenbirît ( serokê eşîrê Huseyîn), Heskîf (serokê eşîrê Şêx Ahmed), Qeşûri -Deqsûri (serokê eşîrê Bedreddin Gercuşî), Hevergin-Hevêrkî (serokê eşîrê Çelebî), Resan-Raman (serokê eşîrê Cemil), Mehelmî (serokê eşîrê Xelîl), Hêsar (serokê eşîrê Îsmaîl), ‘Ernas (serokê eşîrê Saleh) Taban (serokê eşîrê Reşît), Varazisî (serokê eşîrê Reşit), Mîran (serokê eşîrê Naîf), Devriye, Pişrî (serokê eşîrê İbrahîm), Alikan û Serbitan. Evan ‘eş’irana tevî hevaltîya dewletê jî kirin, dîsa jî ji surgûnê xelas nebûn.

5. Alîkariya Hikûmetê ji hêla hêzên emperyal ên wekî Îngilîstan û Fransayê ve. Piraniya leşkerên Tirk ên ji bo serhildanê hatin şandin bi riya hesinî ya ku di nav axa Sûrî ya di bin kontrola Fransiyan re derbas dibe derbasî herêmê bûn. Fransiyan destûr dan vê sewqiyata leşkerî. Martin van Bruinessen rola Fransizan di şandina leşkerên Hukûmeta Tirkan de jî kurt kir û got, "Sewqiyat bi destûra Fransiyan da ku Rêhesina Bexdadê ya ku di Sûrî re derbas dibe hat bikar anîn."

6. Talan û aloziya ku di dema serîhildanê de li Elezîz û Amedê pêk hat. Akademîsyen û nivîskarê Amerîkî Robert Olson, li ser van bûyeran vî tiştî dibêje: Walî yê Elezîzê di 24ê Adara 1925an de ji bajêr reviya. Dûv re, 300 Kurd ketin bajêr û hewil dan ku Mala Hikûmetê, Depoya Xwarinê û Dadgehê talan bikin. Girtîgeh vebû û girtî serbest hatin berdan. Girtiyan xaniyên karbidestên hikûmetê û dewlemendan nîşan dan, û ev xanî hatin talan kirin. Hemal û darvan, hemî Kurd jî beşdarî talanê bûn. Roja din, Depoya Amûrên Leşkerî hate vala kirin û Ala Tûtinê hate talan kirin. Şêx Şerîf û waliyê nû, Muftî Muhemed, hatin bajêr lê nekarîn asayîşê pêşkêş bikin. Mecbûr man ji nav bajêr vekişîyan.

7. Di çek û hejmaran de serweriya hukûmetê: Di dema serhildana Şêx Seîd de, li Tirkiyê li Mêrdînê xwediyê firokeyek hewayî ya ji 6-7 balafiran, ku tenê du ji wan dihatin bikar anîn. Bi derketina pevçûnên li herêmê re, keştiyek ji çar balafiran ku ji Fransî hatine girtin li van zêde bû. Van şeş balafiran rojê 6 caran Diyarbekir bombebaran dikin û paşê vedigerin Mêrdînê. Karmendê Karûbarê Taybet H.V.Johns, teymenek hewayî li Mûsilê, texmîn dike ku fîlo ji hêla kapîtanek Tirk ve ku ji hêla Germiyanan ve hatî perwerdekirin ve hate emir kirin. Ji bilî fîloya hewayî, serweriya leşkerî di hêzên hikûmetê de bû. Li gorî agahiyên ku Hasretyan dane, li dijî 200,000 leşkerên Tirk 40 hezar şervanên Kurd hebûn. Li aliyê din Robert Olson, dibêje ku li dijî koma Kurd a ji 15 hezarî, 52 hezar leşkerên Tirk hene.

Tê xuyakirin ji her awayî Dewleta Tirk bi awantaj bû. Hem bi leşkere xwe, hem bi çek û sîlehên xwe û bi teyarên herbê qat be qat ji îmkanê Kurda zêdetir bûn. Li aliyê din leşkerên dewletê hatibûn perwerdekirin. Di miqabilêwande leşkerê Şêx Seîd hatibûn topkirin û bê perwerde bûn. Qumandarê eskerê Şêx Seîd ‘alim û serokên ‘eşîran bû. Yanî ji perwerdehîya leşkerî û pîlanê herbê dûrbûn û bê xeber bûn. Zabitên ji sen’etê herbê fêhm bike tunebû. Aqilêk karmendî tunebû. Ji ber teşkîlatek sererast tune bû kê çi dikir ne bellî bû û ji hev bela wela bûn.

Ya herî girîng di hereketê de di nava 'alim, rewşenbîr û serokên 'eşîra de têkilîyek zêde tunebû û ji sîyaseta zeman jî dûr bûn. Dek û dolabê dijmin jî gelek dijwar bû. Ji ber wî awayî serkeftina qiyamê diva şerta de zor bû.