Ekim ayı enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla vatandaşın 2015 yılında ödeyeceği vergi ve cezalardaki artış oranı da belli oldu. Peki, Ekim ayı enflasyon rakamları ile 2015 vergi ve ceza artış oranlarının ne ilgisi var?
Vergi Usul Kanunu’na göre her yıl vergi artışları, Ekim ayında açıklanan 12 aylık Üretici Fiyat Endeksindeki artış oranında yapılıyor. TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre Eylül 2013 ile Eylül 2014 yılı ortalama 12 aylık ÜFE artışı % 10.11 olduğu için 1 Ocak 2015’ten itibaren vergi ve cezalar %10.11 oranında artacak. Bakanlar Kurulu’nun bu oranı yüzde 50 artırma yetkisi var. Ancak bakanlar kurulunun bu orana dokunacağını zannetmiyorum.
Peki, Bakanlar kurulu yetkisini kullanıp %50 oranında artışa giderse ne olur? Böyle bir durumda artış oranı %15.15’e çıkmış olacak.
Bakanlar kurulunun orana müdahale hakkını kullanmadığını farz ederek hesap ettiğimizde: (Tabi ki bakanlar kurulu %50 oranından daha düşük oranlarda da müdahale edebilir.) Aklımıza gelebilecek her vergi kalemi ve ceza kalemine %10.11 oranında artış olacak. Sadece yasa gereği her yıl emlak vergisi yeniden değerleme oranının yarısı kadar artıyor. Buna göre hükümet, aksi bir karar vermezse, yeniden değerleme oranını yüzde 10.11 olarak kabul ederse, emlak vergileri de bunun yarısı oranında yani % 5.05 oranında artacak.
Gelebilecek cezalardan bir kaçını %10.11 oranına göre örneklendirirsek:
Kırmızı ışıkta geçmenin; tescili yapılmadan trafiğe çıkmanın; sürücü belgesi yanında olmadan araç kullanmanın, resmi plaka şeklinde plaka taktırmanın, diğer sürücüleri rahatsız edecek far taktırmanın cezası 172 liradan 189 liraya çıkacak.
Muayene süresini geçiren; 11 yaşını doldurmadan bisiklet, 13 yaşını bitirmeden motorsuz taşıt kullanan; trafik levhalarına uymayan; kavşağa, dönemece, tepe üstüne yaklaşırken hızını düşürmeyenlere; konvoy halinde araç kullanırken takip mesafesine uymayanlar kesilen ceza 80 liradan 88 liraya yükselecek.
Taşıt yolu üzerinde engelli araçları için ayrılan yerlere park eden sürücülere kesilen ceza tutarı 160 liradan 176 liraya yükselecek.
Gelebilecek vergi miktarını da %10.11 oranına göre örneklendirirsek:
2015’in yeni vergi bedelleri: 1-3 yaş, motor hacmi 1300 cm3 ve aşağısı arabalar için ödenecek MTV, 54 liralık artışla 537 liradan 591 liraya; Aynı yaş grubunda motor hacmi 1301-1600 cm3 arası olanların MTV’si 859 liradan 945.8 liraya çıkacak. Diğer araçlardan da alınacak vergi miktarları aynı şekilde hesaplanabilir.
Pasaport harçları 6 aya kadar olanlar için 96 liradan 105.82 liraya, 1 yıl için 140,5 liradan 154.7 liraya 2 yıl için olanlar 229.30 liradan 252.48 liraya çıkarıldı. 3 yıldan fazla süreliler için de 458.70 liradan 505 liraya çıkacak.
2015 Bütçe Tasarısına göre, önümüzdeki yıl vatandaşa kesilecek toplam ceza tutarı yüzde 13 artarak 8.9 milyar liraya çıkacak. Bu cezanın 3,7 milyar lirasını vergi cezaları, 2,7 milyar lirasını trafik cezaları, 1,8 milyar lirasını çevre ve karayolu taşımacılığı gibi idari para cezaları, 520 milyon lirasını yargı cezaları ve 202 milyon lirasını da diğer cezalar oluşturacak.
Ceza oranlarındaki artış ile beraber, 2014’te kesilen ceza tutarı ile 2015’te kesilecek ceza tutarı arasında 2.05 milyar lira fark olduğu görülür ki bunun 1.370 milyarı cumhurbaşkanlığı sarayına 185 milyarı ise cumhurbaşkanının uçağına harcanacak. Toplamda bu rakam 1.555 milyara tekabül ediyor. Geriye 450 milyar kalıyor ki bu da kesilecek cezanın %21.9’una tekabül ediyor.
Saray’ın maliyeti ile tanesi 250 bin dolara mal olan 40 kişi kapasiteli 2 bin 462 yaşam odası veya biri 2 milyon liraya mal olan 24 derslikli 685 okul yapılabiliyor ki bu sarayın ne kadar gerekli olduğu ve ileride Ak Partiye neler kaybettireceği tartışılabilir.
Ceza ve vergilere getirilecek olan %10.11 oranı ile memur ve işçi aylıklarına 2015’te getirilecek olan %3’lük oran arasında %7.1’lik bir fark var ki bunun da çok tartışma konusu olacağını düşünüyorum. Çünkü bu, kaşık ile verip kepçe ile geri almak anlamına geliyor.
Hayırlı ve bereketli bir 2015 yılı temennisi ile Allah’a emanet olun.