Bingöl’ün Kiğı ilçesinde bulunan ve 2006 yılında yanlış restorasyon iddialarıyla gündeme gelen, son olarak da geçen Aralık ayında yaşanan depremde zarar gören Balaban Bey Camii, 2016 yılı içerisinde restore edilecek. 600 yıllık Balaban Bey Camii Bingöl'ün en önemli tarihi kültürel varlıklarından biri olarak gösteriliyor.
2006 yılında yapılan restorasyonla aslına uygun yapılmadığı gerekçesiyle gündem olan Balabanbey Camii, 3 Aralık 2015 tarihinde meydana gelen depremle minaresi ve abdesthanesi büyük oranda hasar gördü.
Kiğı Müftülüğü tarihi caminin minaresi, abdesthanesi ve içeriğinin fotoğraflarını çekip Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğü'ne gönderdi. Müdürlüğün ise proje ihalesi için onay verdiği bildirildi.
Konu ile ilgili Bölge Müdürü Metin Evsen yaptığı açıklamada, “Proje ihalesi için onay verdik. Proje, Erzurum Bölge Kültür Koruma Kurulu tarafından kabul görmesi halinde bu yıl restorasyonu yapılabilir. Caminin daha önce basit onarım ile restorasyonu yapıldığını, şimdi ise proje kapsamında restore edileceğini söyledi. Evsen, "Erzurum Kültür Koruma Kurulu projeyi, eksi ve artılarını inceledikten sonra onayı verecektir. Ve bizde ihalesini yapıp retorasyonuna başlayacağız." dedi.
“Balaban Bey Camii 1401 yılında yapıldı”
Mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait olan Cami’nin Akkoyunlu Pir Ali Bey tarafından 1401 yılında yapıldığını ifade ediliyor. 2000 yılında tarihi camide incelemelerde bulunan Arkeologlar Mustafa Kaymak ve Lokman Kemaloğlu, 1734, 1767 ve 1960’lı yıllarda camide onarımların yapıldı.
Arkeologlar tarafından yapılan incelemelerin ardından hazırlanan raporda şu bilgilere yer verildi: "Caminin 1401-1402 yıllarında Akkoyunlu Pir Ali Bey tarafından yapıldığı Yeni Rehber Ansiklopedisi’nin 38'inci sayfasında belirtilmektedir. Ana girişi kuzeydendir. Çatısı kırma çatı şeklinde olup, sac malzeme ile kaplanmıştır. Duvarlarının köşeleri düzgün kesme taş, diğer bölümleri moloz taşlardan yapılmıştır. Batı ve güney cephelerinde 4, doğu cephesinde 2 pencere bulunmaktadır. Minare kesme taştan olup konik bir yapıya sahiptir. Cami girişi kemerli kapıdandır. Üstünde kitabesi bulunmaktadır. Caminin batı tarafında mezarlık alan bulunmaktadır. Bu mezarlık alanda üzerinde Osmanlıca yazılar yazılı 12 dilimli mezar taşları dağınık bir şekilde yer almaktadır. Bu tarihi yapı, değişik zamanlarda yapılan onarımlarla günümüze kadar gelmiştir." (Nihat kanat-İLKHA)