Bingöl’ün Adaklı ilçesindeki köy sakinleri, hayvanlarının kışlık yem ihtiyacı için tarla ve çayırlarda tırpanla ot biçerek, bilek gücüyle yoğun bir çalışma yürütüyorlar.
Asırlardır imece usulü ile tırpanla biçtikleri otlarını daha sonra tırmıklarla bir araya toplayan köylüler, örnek bir davranışı sergiliyor. Körelen tırpanları çekiçle inceltip, daha sonra masat ile bileyip ot biçme işlemine devam ediyor.
Tarlada hasat işleminin sona ermesiyle çalışanların en yaşlısı yüksek sesle "kat kat tarlaya bereket, rençbere kuvvet, hazreti Peygambere salavat." getirerek bağırıyor, oradaki işçiler de yüksek sesle salavatı tekrarlıyor.
Köylüler, dedelerinden kalan hasat işleminin bittiğinin işareti ve şükür belirtisi olan "kat kat" geleneğini devam ettiriyor.
“Kat kat" geleneği asırlardır devam ediyor
Ot biçen yaşlı köylülerden 56 yaşındaki Resül Akçil, hasat işleminin bittiğinin işareti ve Allah’a şükür ve Hazreti Muhammed’e salavat belirtisi olan "kat kat" geleneğini asırlardır sürdürüldüğünü belirterek, bu geleneğin bolluk ve bereket getirmesi için yapıldığını söylüyor.
Akçil, “Hasat yapan çiftçilerin arasında bir nevi haberleşme geleneğidir dedelerimizden bize gelip devam ediyor. Bu kat kat meselesi, bir tarlayı bir günde bitirmek. Tarlayı bitirdiğimiz zaman diğer tarlalarda çalışan insanlara ‘Biz bu tarlayı bitirdik.’ anlamında haber vermektir. Bir de bereketli olsun diye Peygamber efendimize salavat getiriyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Yaşlı halimle tarlada çalışıyorum”
Köyün sakinlerinden 66 yaşındaki Mahmut Dilsiz, yaşlılığından dolayı ot biçemediğini ancak komşularına tırmıkla ot toplayarak yardım ettiğini belirterek, “Yıllın bir kısmını köyde bir kısmını İstanbul’da geçiriyorum. Köye geldiğimde böyle tarlada çalışıyorum. Köylülerime yardım ediyorum. Kendim otumu biçiyorum. Bu şekil zaman geçiyor.” dedi.
“Köylüler olarak birbirimize yardımcı oluyoruz”
Tarlasındaki otların biçilmesinde kendisine yardım eden köylülerine teşekkür eden Esat Akengin de şunları söyledi:
“Köylülerimizin yardımıyla otu biçip bitirdik. Allah onlardan razı olsun. Tırpan ile ot biçmek geçmişten gelen bir gelenektir. Hayvanların kışlık yem ihtiyacını karşılamak için hazırlık yapıyoruz. Komşularla beraber ot biçiyoruz. Bu gelenek dayanışmadır, güzelliktir. Komşuluk bunu gerektiriyor. Bugün bize yarın diğer arkadaşlara gidip ot biçeceğiz.”
Şu an ot biçilen tarlaların geçmişte buğday gibi ürünlerin ekilip biçildiğini söyleyen Akengin, günümüzde ise kimsenin rahatlığını bozup ekim yapmadığını dile getirerek sitemde bulundu.
“Köydeki rençberlik tamamen dayanışmaya dayılı olarak yapılıyor”
Şehirde yaşayan tarla sahibinin kardeşi Galip Akengin de "Abimin tarlası var, hayvanların kışlık yemeği olan tarlada ot biçiyoruz bende yardıma geldim. Gördüğünüz gibi sağ olsun, komşular, arkadaşlar akrabalar hepsi yardıma geldi. Beraber tırpanla ot biçiyoruz. Tırpan, geçmişten gelen bir kültürdür. Tırpanla ot biçmek çok zor bir iştir. Köydeki insanlar bu şekil işlerde hep beraber el ele vererek ot biçiyorlar. Ben de onlara yardım etmeye geldim. Bu dayanışma gerçekten çok önemli. Bu işlerde tek başına bir kişi gelirse burayı bir haftada bitiremez ama 4-5 kişi bir anda gelince hepsi bir günde koca bir tarlayı bitirebiliyorlar. Bu dayanışma çok önemli buluyorum. Bugün köylüler abime yardıma gelmişler, burası bittikten sonra diğer arkadaşa, öbür gün başka bir köylüye böyle yardım edecekler bu rençberlik tamamen dayanışma işidir.” diye konuştu.
Ot biçenlere ikramda bulunan 17 yaşındaki Selahattin Çayır da “Ot biçenlere su, çay ve yemek getiriyorum. Bazen de ot tırmıklıyorum. Bende onlara bir şekil katkı sunuyorum.” şeklinde konuştu.
İLKHA