VAN - Van'da meydana gelen depremlerin ardından bölgede yapılan çalışmaların koordinatörlüğünü yürüten Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, Van'ın bir şantiye alanına dönüştürüldüğünü ve kurulan 41 ayrı şantiyede 10 bin 100 kişinin inşaatlarda çalıştığını söyledi. Van ve Erciş'teki tüm orta hasarlı binaları ikinci kez incelettiklerini ve bu incelemelerin ardından orta hasarlı binaların yüzde 60'ının ağır hasarlı konuma geldiğini açıklayan başbakan yardımcısı Beşir Atalay, bu nedenle 5 bin ek konut daha yaptırma kararı aldıklarını açıkladı.
Van merkez ile Erciş'te Gezi ve incelemelerde bulunmak üzere Van'a gelen Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, şu ana kadar yapılan çalışmalar ve bundan sonra yapılacak çalışmalarla ilgili basın mensuplarına bilgi verdi.
Özel bir otelde gazetecilerle birlikte kahvaltı yapan Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, daha sonra helikopterle Kalıcı konutların yapıldığı alanlar ve konteyner kentleri inceledi. Yaptığı incelemelerin ardından basın toplantısının yapılacağı otele gelen Atalay, Van ile ilgili yeni kararlar aldıklarını açıkladı.
"Değerlendirmelerimizi Bakanlar Kuruluna Taşıyoruz"
Van'da yaptıkları inceleme ve çalışmaların ardından elde ettikleri verileri Bakanlar Kurulu Toplantılarında tüm katılımcılara anlattıklarını söyleyen Atalay, "Çalışmaları burada bırakmıyoruz. Burada aldığımız kararları, değerlendirmeleri bakanlar kuruluna taşıyoruz. Şu anda da yaşanan yeni gelişmeleri 2 Mayıs'ta bakanlar kuruluna taşıyacağız. 3 Mayıs Perşembe günü Afet Yüksek Kurulu toplanacak. Genel olarak afetlerle ilgili ayrıca Van depremi ile ilgili konuları değerlendireceğiz. Bu kurul yetkileri geniş olan ve olabilecek afetlerle ilgili ön çalışmaları yapan ve kararlar alan bir kuruldur. Bununla ilgili yeni bir yasa tasarımız var. Biz bunu çok önemli görüyoruz. Depremle ilgili önceden alınacak tedbirleri gündeme getirecek ve konut stokumuzu gözden geçirecek, yıkılması gereken konutların yıkılmasını sağlayacak bir konu. Van depremi ile ilgili çok büyük çalışma yapıldı. Uluslararası alanda da ifade edilen en hızlı koordine olan etkili çalışmalar olarak değerlendirildi. Hiçbir bütçe sıkıntısı çekmedik. Bütün çalışmalarla ilgili yeterince kaynağımız hazır oldu. Şu ana kadar da her şey planlandığı gibi gidiyor" şeklinde konuştu.
"Van ve Erciş'te30 Bin Konteyner Var. Bunlarda 175 Bin Kişi Yaşıyor"
Van'da depremden zarar gören ve çadırlarda kalan vatandaşların kalıcı konutlara taşınmasına kadar geçici olarak konteyner kentlerin kurulduğunu söyleyen Atalay, konteyner kentlerin oluşturulması için de çok büyük emek harcandığını aktardı. Konteyner kentlerin kurulması için 420 milyon TL harcandığını açıklayan İçişleri Bakanı Atalay, "Orta vade iskân unsuru bunlar. Çadırla kalıcı konut arasındaki sürede evi hasar görenler buralarda barınıyorlar. Şu anda 35 konteyner kent var. Bunlarda 30 bin konteyner var. 175 bin nüfus yaşıyor. Bunlardan her biri mahalle ilçe büyüklüğünde birimler. Türkiye'nin her tarafında üretilen konutların buraya getirilmesi burada altyapıların yapılması ciddi çalışmalar gerektirdi. Ülkemiz ağır bir kış geçirdi. Eksi 10 - 20 dereceyi geçen havaları gördük. Bu kentlerin kurulması zor şartlarda oldu. Konteynerkent kurmak yeni bir şehir kurmak gibidir. Burada ikamet eden vatandaşlarımız küçük bir evde yaşıyorlar. 24 saat sıcak suları vardır. Burada hiçbir ödeme yapmazlar. Konteyner kentlerin kurulmasına 420 milyon TL harcandı. Sadece elektrik için 136 milyon TL harcandı. Bunu biz karşılıyoruz. Konteyner kentlerin ömrü kalıcı konutların tamamlanarak hak sahiplerine teslim edilmesinin ardından sona erecek. Ağustos sonundan başlayarak kalıcı konutları teslim etmeye başlayacağız" İfadelerini tekrarladı.
"10 Bin 443 Kalıcı Konutun İhalesi Yapıldı"
Van depreminin 39. gününde kalıcı konutların temelini attıklarını hatırlatan Atalay şu ifadeleri kullandı. "Şu anda tespit edilen yerlerde çalışmalar devam ediyor. Hak sahipliği esaslarına göre teslim edilecek. 10 bin 443 kalıcı konutun ihalesi yapıldı. Van'da. Edremit, Kalecik, Bostaniçi ve Sıhke dediğimiz bölge ki Bunlar güvenli bölgelerdir. Jeolojik etütleri tamamlanmış olan yerlerdir. Van, Erciş ve köylerin hepsinin tekrar jeolojik incelemeleri yapıldı. Belediyemizle protokol yapıldı. Şehir projeleri bakanlığımız yürütüyor. Bir manada Van baştan sona yenileniyor. Deprem öncesi sorunlar ele alınıyor Köylerde ise 8 bin konut ve 3 bin 200 ahır yapılacak. Burada 3 tane köyümüz tamamen yıkılan köylerin mevcut yerinde değil, daha güvenli yerde inşa edilmesi konusunda karar verdiler. Çelik, yapılarla 92 köyümüz var depremden etkilenen. Diğer vatandaşlarımız Eski köylerinin yerinde kalmakta ısrar ettiler ve konutların kendi arsaları içinde yapılmasını arzu ediyorlar. Bunların jeolojik etütleri yapılıyor. Biz de çalışma yaparak bir karar verdik. Köylülerimiz kendi mevcut arsaları içinde o konutları yapacaklar ama şartlarımız var. Yer seçimini biz yapacağız. Ayrıca 6 örnek proje hazırladık. Bu projelerden birini seçecekler. 110 metrekareden 170 metrekareye kadar. Bunun inşasının her aşamasını biz takip edeceğiz. Köylerimizin kredileri hazır ve 5 Mayıs'tan sonra bunların ödenmesine başlanacak. Köylü vatandaşlarımız yakından takip ediyorlar. 40 bin ve 15 bin TL'nin 2 yıl geri ödemesiz 18 yıl geri ödemeli. Vade ve faiz farkı yok. 2 yıl ödemesiz, 18 yıl 185 TL taksitle konutların sahibi olacaklar. Köylü vatandaşlar için ödememiz 400 milyon TL civarında olacak. Şehirlerde yaptığımız konutlarda 3 +1 100 metrekare. Maliyeti 110 bin TL. Maliyetinin 75 bin TL'sini vatandaşlarımızdan alacağız. Bunun geri ödemesi 20 yıl. İlk iki yıl ödeme yok. 18 yılda aylık 345 TL ödeme yapılacak. Ağustos sonundan itibaren konutları teslim etmeye başlayacağız" dedi.
"7 Bin Ek Konut İlave Edilecek"
Dün akşam aldığımız kararlarla 7 bin konut daha ilave ettik. Orta hasarlı konutları tekrar inceletme kararı almıştık. 3 Üniversitemizin ilgili bölümlerine bunları proje olarak verdik. ve tekrar incelettik. Orta hasarlıların yüzde 60'ını ağır hasarlı konumuna getirdiler. Biz de bunun için Edremit'te 5 bin konut yapılmasına daha karar verdik. Hak sahibi olmayanlar için ise 2 bin ek konut daha planladık. Böylece konut sıkıntısı çekilsin istemiyoruz. Köylerle birlikte bizim Van, Erciş ve köylerde kalıcı konut inşaatımız 30 bin sayısına ulaşmış oluyor. 25 okul, 23 ticaret merkezi, 24 cami ödemelerini vatandaşlarımıza yansıtmıyor bizler bunu ödüyoruz" dedi.
"Orta Hasarlı Konut ve İş Yerleri İçin Tamir Ve Güçlendirme Kredisi Vereceğiz"
Depremlerin ardından Van'ın bir şantiye alanına döndüğünü söyleyen Atalay, "Şu anda 41 şantiye var. 10 bin 100 kişi şu anda inşaatlarda çalışıyor. 640'ı mühendis. Yeni ilavelerle bu sayı artacak. Bin 500 iş makinesi çalışıyor. Orta hasarlılarla ilgili olarak 10 bin civarında konut orta hasarlı olarak duruyor. 3 bin 800 işyeri duruyor. Bunlarla ilgili hasarı tamir ve güçlendirme kredisi vereceğiz. 15 bin TL konutlar için verilecek. Bunun ödeme süresi 10 yıl vade farkı yok. İş yerlerine 50 bin TL ödüyoruz. Bunlarında geri ödemesi 10 yıl süreyle, 52 bin az hasarlı konut var. Bunlara bin 250 TL hibe vereceğimizi açıklamıştık. Bunları da kısa sürede vereceğiz" dedi.
"Van, Erciş Ve Depremzede Köylerimiz Yeniden Planlanıyor"
Van, Erciş ve köylerimiz yeniden planlanıyor. Altyapı ve arıtma tesisleri ile baştan sona yenileniyor. Van daha güvenli ve daha rahat yaşanacak bir şehir haline geliyor. Her şeyini bakanlığımız yeniden planlıyor. Böylece daha önce yaşanan sıkıntılar giderilecek. Van'ın suyu zaten yetersizdi. Bunun için İller Bankası'na kaynak aktardık. Kentin şebekesi yenileniyor. Yeni isale hatları oluşturuluyor. Böylece Van'ın su altyapısı yenilenmiş olacak. Erciş'te de aynı çalışmamız var. Bunun için daha köklü ve yüksek yerlerde kurduğumuz yeni mahallelerin suyu için ek su getirilmesi gerekiyor. Şamran kaynağından daha fazla su getirilecek. 2 metrelik borularla yeni hat çekilecek. Bunun çalışmasını Devlet Su İşleri tarafından yapılacak. Böylece Van'ın su problemi çözülmüş olacak. Sorunlara köklü ve kapsamlı bakıyoruz. Çevre yolu ile Van genişletmiş oldu. Çevre yolu 41 Km olmuştu. Şu anda onu devraldık. Karayolları olarak Bakanlıklarımızla birlikte imarı yapılıyor ve yeni alanları da içine alacak yeni çevre yolu planlanıyor. Kamu hizmet binalarını planlıyoruz. Hepsi yeni yerleşim bölgelerine taşınacaklar. Yeni yer tespitleri yapıldı. Bunlarla birlikte daha rahat bir gelişme sağlanmış olur" ifadelerini kullandı.
"2 Bin 786 Kişi KOSGEB Kredisinden Yararlandı"
"Van'ın tekrar canlandırılması konusunda iş hayatı ile ilgili rahatlatıcı kararlar alındı. Kredi borçları ertelendi. SSK borçları ertelendi. Tabi deprem iş hayatında durgunluğu getirdi. Ama dün tekrar caddeleri dolaştığımızda Van'ın tekrar canlandığını ve iş hayatının normale döndüğünü" söyleyen başbakan yardımcısı Atalay, "Depremden bu yana bütün acıları birlikte yaşadık. Her iyi gelişme bizi mutlu ediyor. KOSGEB kredilerini arttırdık. 2 bin 786 kişi KOSGEB'den yararlanmış. Çünkü ödeme şartlarını kolaylaştırdık. Kredilerin daha kolay verilmesini sağlamıştık. 4 bin civarında müracaat var. Bunun için kredi miktarının arttırılması için bakanlar kuruluna konuyu taşıyacağız. OSB'de bir 650 dönüm kadar genişletme kararı aldık. Yeni teşvik Van'da önemli gelişmeler sağlayacak. Bilindiği üzere Van yeni teşvik yasasında 6. grupta. Bu bölgede yatırım yapacaklara arazisini de ücretsiz vereceğiz. Özellikle turizm alanında neler yapabiliriz konusunda iki toplantı yaptık. Van ve çevresinin ekonomik hayatının canlanması için hükümet olarak çok çaba gösteriyoruz. Bütün çabamız depremin zararlarının bütünüyle giderilmesi yönündedir. Türkiye imkânları çok olan bir ülkedir. Hükümetimiz, başbakanımız bütün imkânlarını seferber etti. Biz hiç para sıkıntısı çekmedik. Yaptığımız harcamalar 2 milyar TL. Kalıcı konutların tamamlanması ile 5 milyon TL harcanacak. Bunların parası hazırdır. Müteahhitlerimiz hak edenler ile ilgili hiç para sıkıntısı yaşanmıyor. Tabi Büyük bir afet yaşandı. Kayıplarımız oldu. Van depremi ile ilgili biz elimizden gelen her çalışmayı yaptık" ifadelerine yer verdi.
"Suriyeliler iyi hizmet aldı ve Vanlılar iyi hizmet alamadı şeklindeki eleştirilere üzülüyorum" diyen Beşir Atalay, "Depremden önce Suriye'den gelen vatandaşlar için konteyner kurmayı planladık. Ancak Van depremi yaşanınca oraya yapacağımız çalışmaları erteledik. Ve tüm imkanlarımızı Van'a seferber ettik. Türkiye bu konuda da daima insanı bir tavır sergiledi. İllerimize giden vatandaşlar vardı. Bizim oradaki tarihimiz okulların tatil olmasıdır. Onların bütün masrafları karşılanıyor. Okullar tatil olduktan sonra tamamı Van'a dönecekler. Ancak şuanda kısmen geri dönen vatandaşlarımız var." İfadeleriyle sözlerini noktaladı.
Toplantı gazetecilerin sorularıyla devam etti.
Vatandaşlara gelen elektrik faturalarıyla ilgili bir soru üzerine Van valisi Münir Karaloğlu, ilginç bir benzetme yaparak, "Bu otel deprem sürecinde çalışıyorsa devlet bunun faturasını neden ödesin. Ya da çalışan esnafın faturasını niye ödesin bir de 6 ay boyunca sayaçlar okutulmadı bunun için faturalar kabarık gelmiş olabilir" açıklamasında bulundu. Hâlbuki soru da vatandaşlara gelen faturalar soruluyordu. Atalay bu konuda herhangi bir değerlendirme yapmadı.
Ayrıca köylerdeki evini yapana yardım (EYY) projesine benzer bir projenin olup olmadığı ile ilgili bir soru üzerine, bakan Atalay, böyle bir çalışmalarının olmadığını bunlar için TOKİ konutlarının inşa edildiğini ifade etti.
Son olarak bir binada bir katın az hasarlı biri ağır hasarlı diğer katın hasarsız raporunun verilmesi ile ilgili olarak sorulan soru üzerine Vali Karaoğlu, 156 bin konuttan 52 tane bu türden şikâyet var bu da normaldir" dedi.
Toplantıdan sonra Bostaniçi TOKİ alanındaki gezi ve incelemelerden sonra saat 14.00'da özel tarifeli uçakla ayrıldı.
İLKHA