Bir bebeğin en önemli ve hatta tek gıdası olan anne sütünün faydaları saymakla bitmiyor. Bağışıklık sistemini kuvvetlendiren anne sütü astımdan kansere, alerjiden kansızlığa kadar birçok hastalığın oluşmasına engel oluyor. Ancak internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya çıkan bazı mitler annelerin kafasını karıştırabiliyor.
Uz. Dr. Elif Erdem Özcan, anne sütü ve emzirmeyle ilgili doğru bilinen yanlışlar hakkında şu bilgileri verdi.
Benim sütüm az: Doğumdan hemen sonraki ilk günler bebeğin mide kapasitesi bir tatlı kaşığı kadardır. Dolayısıyla az süt gelir. Sütün artması, sezaryen doğumlardan sonra iki günü bulmaktadır. Bebeğin takibi önemlidir. Annenin doğumdan hemen sonra bebeğiyle kavuşması gerekmektedir. Bebek ilk 1 saat içinde emzirmeye başlatılmalıdır. İlk günlerde bebekte aşırı bir tartı kaybı yoksa sorun olmamaktadır. Günde 20-25 gram tartı artışı beklenir. Günde 6-7 idrarlı bezi varsa, tartı alımı yeterliyse bebek doyuyor demektir. Eğer bez sayısı ve tartı rakamı düşükse mutlaka süt artırıcı desteklerden, emzirme desteklerinden yararlanmak gerekebilir.
Sütüm gelmiyor; ben de mamayla büyüdüm, çocuğum da büyür: Doğum yapan her annenin genellikle sütü olur. Doğum sonrasında annelerin “Sütüm yetecek mi?” kaygısı sütü azaltır. Bu nedenle annelerin rahat olması gerekir. Anne bol sıvı alıp dinlendikçe sütü gelmektedir. Bebek emmiyorsa, emzirme eğitimi desteği alınabilir. Bebek emdikçe süt gelir, sık sık emzirmek gerekmektedir. Çocuk doktoru tarafından değerlendirme yapılmalıdır. Bebeğin kilosu ve idrar çıkışı normal gidiyorsa ortada bir sorun yoktur.
Tatlı ye, sütün gelsin: Her annenin fizyolojisi farklıdır. Her annenin sütünü farklı gıdalar artırabilir. Temel olan annenin bol su içmesi ve uyku düzenini kurmasıdır. Bol sıvı alan ve dinlenen annelerin sütü artar. Tatlı tüketiminin sütü artırdığı düşüncesi yanlıştır. Tatlı tüketenlerin su içimi fazlalaştığı için sütü artar.
Senin sütün kalitesiz, yağlı durmuyor: Sütün kalitesi dışarıdan anlaşılabilecek bir özellik değildir. Birinci gün sütüyle, birinci hafta sütü bile farklıdır. Her annenin sütü kendisine ve bebeğine özeldir. Çocuğun büyümesi normal olduğu sürece sütle ilgili farklı söyleyişlere aldırış etmemek gerekir. Sütün renginden, tabakasından, yoğunluğundan sütün yapısı anlaşılmaz.
Anne sütü sadece bebeği doyurmak içindir: Anne sütü bebeği hastalıklara karşı korur, bebeğin ilk aşısıdır. Anne sütü, her türlü besin değerini içeren ideal besin kaynağıdır. Bebeği enfeksiyonlardan korur; onun su ihtiyacını giderir. Anne sütünün çene ve diş gelişiminde önemli rolü vardır. Anne sütü ile beslenmiş çocuklar astım, alerji, çocuk diyabeti gibi hastalıklara karşı daha dirençli olmaktadır. Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur. Anne sütü sadece karın doyurmak içindir, pek çok hastalığa kalkan oluşturmak için önemlidir.
Bebeği emzirirken dakika belirlemeli: Genelde üç saatte bir emzirmek gerektiği bilinmektedir. Ancak Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bebeklerin ilk 6 ay, sadece anne sütü ile beslendikleri dönemde, günde en az 10-12 kez emzirilmesini önerir. Özellikle ilk zamanlarda sık sık emzirmek gerekir. Emzirme konusu kurala bağlanırsa anne strese girebilir, bu da sütün azalmasına neden olur.
Bebeği ağladıkça emzirin: Bu öneri de doğru değildir. Bebeğin emzirilme sinyalleri ile ilgili küçük ipuçları vardır. Buna göre, bebeği ağladığında emzirmek oldukça güç olabilir, çünkü bebek o an streslidir ve emmek istemeyebilir. Önce bebek sakinleştirmeli, sonra meme teklif edilmelidir.
Her emzirme sonrasında bebeğin gazı çıkarılmaz: Her emzirme sonrasında mutlaka gaz çıkarma işlemi yapılmalıdır. Bebek, emerken hava yutabilir; bu da gaz sancısına sebep olur.
Gripken emzirmemek gerekir: Bu inanışın tam aksine bebeğin anne hastayken emzirilmesi gerekir. Annenin hastayken dikkat etmesi gereken bebekle solunum temasının fazla olmamasıdır. Anne emzirirken maske takabilir, ellerini sık yıkayabilir. Anne sütündeki antikorlar ne kadar bebeğe geçerse, bebek o kadar hastalıktan korunur.
Sürekli emzirirsen, bebek kucak bağımlısı olur: Özellikle ilk aylarda bebeğin güvene, temasa ihtiyacı vardır. İlk zamanlarda sık sık emzirmek, kucağa almak gerekmektedir. Bebeği en sakinleştirici yer anne kucağıdır.
Ek gıdaya geçikten sonra emzirme kesilmelidir: Bir yaşına kadar bebekler süt çocuğudur. Altıncı aydan sonra ek gıdaya geçilir ve onlara “tamamlayıcı beslenme” denir. Altıncı ayda yüzde 70 anne sütü, yüzde 30 tamamlayıcı gıda verilir. Ek gıdaya geçildiğinde, emzirme kesilmemelidir.
İLKHA