Gaziantep'te önemli geçim kaynaklarından olan Antep fıstığının hasat sezonunda sona yaklaşılırken çiftçiler fıstık fiyatlarının düşüklüğünden yakınıyor.
Fıstık yetiştiricilerinin bin bir zahmetle yetiştirdikleri Antep fıstığı hasadı sona erdikten sonra fiyatların yükselmesine tepki gösteren çiftçiler, “Antep fıstığı çiftçilerin elinden çıktıktan sonra para ediyor veya fiyatı yükseliyor.” diyerek bu duruma tepki gösteriyor.
Dünyanın dört bir yanına ihraç edilen Antep fıstığındaki rekoltenin geçen yıla oranla düşük olduğunu belirten çiftçiler, fıstık fiyatlarının düşük olmasından yakınarak devlet yetkilileri tarafından da Antep fıstığına yeterince sahip çıkılmamasından dert yanıyor.
Antep fıstığının fiyatını belirleyen her hangi yetkili bir kurumun bulunmadığını ifade eden çiftçiler, Antep fıstığına gerçek değerinin verilmesinin sürdürülebilir üretim için de büyük bir öneme sahip olduğunu ve fıstık fiyatlarını belirleyecek yetkili bir kurumun kurulması gerektiğini belirtiyor.
Mevcut fiyat istikrarsızlığını “stokçulara” bağlayan çiftçiler, bu sorunun kooperatifleşme ya da önceki yıllarda çiftçinin ürününü satın alarak çiftçiyi koruyan ve kapatılan “Güneydoğu Birlik” gibi bir birliğin kurulması ile çözülebileceği önerisinde bulunuyor.
Nizip ilçesi kırsal Yolçatı Mahallesi’nde Antep fıstığı hasadı devam ederken Ziraat Mühendisleri Odası Gaziantep Şube Başkanı Abdülkadir Deniz, İLKHA muhabirine, devlet yetkilileri tarafından kentin en önemli tarımsal ürünü olan Antep fıstığına sahip çıkılmadığını söyledi.
Devlet yetkililerinin fındığa sahip çıktığı gibi Antep fıstığına sahip çıkmadığını belirten Deniz, yıllardır Antep fıstığında fiyat sorununun devam ettiğini ancak bu sorunda bir çözüm bulunmadığına dikkat çekti.
Fıstık üreticilerinin emeklerinin karşılığını alamadığına dikkat çeken Deniz, Antep fıstığında artan girdi maliyetlerine karşılık fiyat artışı bekleyen çiftçinin bu yılda hayal kırıklığı yaşadığını ifade etti.
Fıstık üreticisinin alın terinin ve emeğinin karşılığını alamadığını ifade eden Deniz, Antep fıstığı ile ilgili taban fiyat belirleme ve üreticiyi korumaya alma konusunda bir çalışmanın olmamasının bu durumda çok etkili olduğunu belirtti.
“Antep fıstığı fiyatları düşük kaldı”
Karpuz çekirdeğinin bile fıstıktan pahalı olduğunu söyleyen Deniz, “Antep fıstığı fiyatı olması gereken değerinin altında bir değerle piyasaya açıldı. Yaş Antep fıstığı 30 liranın altında satılmaktadır. 35 lira olması beklenen Antep fıstığı 30 liranın altında satılması bizleri derinden üzmektedir. Bu fiyat her ne kadar yüksek gibi görülse de maliyet hesapları yapıldığında ve tüm girdiler göz önüne alındığında çok düşük kaldı.” dedi.
“Antep fıstığını istediğimiz fiyatlara satamıyoruz”
Hasat edilen kırmızı beng Antep fıstığının kilogram fiyatının 25-30 lira arasında değiştiğini söyleyen Deniz, bu fiyatların çiftçinin hiçbir girdi maliyetini karşılamayacağını belirterek, “Antep fıstığı nedenini bilmediğimiz bir şekilde desteklemelerden yoksun kalması ve ilgilenmesi gerekenlerin ilgilenmemesi çiftçileri üzmektedir. Antep fıstığı bundan bir buçuk yıl önceki satılan fiyatlarda satılmaktadır. Biz, halen bir buçuk yıl önceki fiyatları bulamadık. Girdi fiyatları yüzde yüz artmasına rağmen halen Antep fıstığını istediğimiz fiyatlara satamıyoruz. 60 liraya sattığımız kuru kırmızı Antep fıstığı şu anda 45-50 liradan satılmaktadır. Antep fıstığı fiyatları bundan bir ay önce daha düşük fiyatlarda satılıyordu. Bu fiyatlar çiftçileri üzmektedir.” ifadelerini kullandı.
“Antep fıstığının karpuz çekirdeğinden ucuz olması bizleri üzüyor”
Antep fıstığına yetkililerin sahip çıkması gerektiğini belirten Deniz, “Antep fıstığının fiyat olarak biraz daha diğer toprak mahsullerinden fiyatının yüksek olması her halde bu hususta yetkilileri durduruyor. Antep fıstığına yetkililerin ilgilerinin olmadığını söyleyebiliriz. Antep fıstığı için yetkililerden daha çok ilgi bekliyoruz. En azından bir destekleme vermelerini, taban fiyatının belirlenmesini istiyoruz. Antep fıstığını ana yatırımdan beri düşünürsek her ne kadar 8 veya 10’uncu yılda ürün alınsa bile ekonomik olarak verim vermesi en az 15 yılı bulmaktadır. 15 yıl boyunca hiçbir gelir elde etmeden sürekli para harcayan bir çiftçinin 15 yıldan sonra yetişen ürününün fiyatının karpuz çekirdeğinden ucuz gitmesi bizleri üzüyor.” şeklinde konuştu.
“Fıstık çiftçinin elinden çıktıktan sonra para ediyor”
Antep fıstığında taban fiyat belirlenmesi gerektiğini belirten Deniz, “Şu anda 45-50 lira bazında giden kuru kırmızı kabuklu Antep fıstığının fiyatı 60-65 lira civarında olması lazım. Yaş Antep fıstığının da en az 35 lira civarında olması lazım. Fakat şu anda ise 25-28 liradan satılmaktadır. Fıstık çiftçinin elinden çıktıktan sonra para ediyor. Birde ham natürel fıstık dediğimiz Antep fıstığı işlenip tuzlu veya iç fıstık şeklinde çiftçiden nihai tüketiciye sunulduğunda fiyatı yükseliyor. Bu fiyatın arasında aşırı derecede bir fiyat farkı var. Bu da bizleri üzüyor. Emek veren ve üretip meydana getiren biziz ama Antep fıstığı çiftçinin elinden çıktıktan sonra fiyatı yükseliyor.” diye konuştu.