Günümüzdeki birçok cihadi hareketin, direniş hareketinin en temel eksiklerinden bir tanesi irfani, tasavvufi derinlikten yoksun olmasıdır. Bu yoksunluk bu tür cihadi hareketlerde ahlaki zaaflara yol açmakta, birçok hataya, hatta sapmaya sebebiyet vermektedir. Nefis terbiyesi olmayınca bu tür cihadi hareketlerin günah ve harama karşı olan hassasiyetleri zayıflamakta, nefis işin içine karıştığı için yenilgiler, sapmalar kaçınılmaz olmaktadır. Enaniyet, dünya sevgisi, hırs gibi dünyevi, nefsani hastalıklar bu hareketlerde arzulanan ilerleme, kitleselleşme, halkla güçlü irtibat sağlamayı zorlaştırmaktadır. Veya sağlansa bile zamanla bozulma, yozlaşma, hedeften uzaklaşma, taviz gibi süreçler yaşanmaktadır.
Yine irfani boyuttan yoksun İslami hareketlerde, özellikle günümüzde bayağı yaygın olan bu tür hareketlerde merhamet, acıma yoksunluğu da yaşanmakta, Peygamberin cihad ahlakı terk edilmekte, İslam adına şiddete, hatta toplu cinayetlere başvurulmaktadır. Durum böyle olunca halklar bu tür hareketlerden uzaklaşmakta, gençlik bu yanlışları İslam’a mal edip İslam ile arasına mesafe koymaktadır.
Oysa Kur’an ve sahih sünnetin, Ehl-i Beyt ve seçkin ashabın benimsediği cihad anlayışı irfani, ahlaki boyuta sahip, hikmetle donanmış bir anlayıştır. Kur’an’ın benimsediği cihadi hareketlerin evlatları gece zahit, gündüz mücahit olan kişilerdir.
İslam’ın hem uzak geçmiş tarihine hem de yakın zaman tarihine baktığımız zaman başarı şansını yakalamış cihadi hareketlerin çoğunun ya bizzat ariflerin önderlik ettiği hareketler ya da zikre, zühde, irfana, ahlaka önem veren hareketler olduğunu görürüz. Ariflerin önderliğindeki cihadi hareketler hem önemli başarılar elde etmiş, kalıcılıklarını korumuş hem de çok geniş bir halk kesimi tarafından desteklenmişlerdir.
Gece gündüz cihad, direniş, mücadele alanlarından ayrılmayan Peygamber-i Ekrem’in, temiz, yüce makamlı Ehl-i Beyt’inin, seçkin ashabının, şerefli dostlarının, tabiin önderlerin, tarikat büyüklerinin hayatlarında zikir, züht, nefis tezkiyesi, gece namazları, virtler, dualar ayrılmaz birer parça olmuştur. Onlar hem ariftiler hem mücahit… Hem zahittiler hem direniş önderleri… Geceleri secde yerlerini dua ve yakarışları eşliğinde gözyaşları içinde ıslatırlarken gündüzleri de zalim ve tağutlara karşı birer cengâver, birer özgürlük ve adalet savaşçısıydılar…
Yakın tarihimizin başarıya ulaşmış ve hala hakların gönüllerine hükmeden cihadi hareketlerin çoğu da ariflerin önderlik ettikleri hareketlerdir. İmam Şamil, İmam Humeyni, Şeyh Sait, Ömer Muhtar, Hasan El Benna, Şeyh İzzettin el Kassam, Şeyh Ahmet Yasin, Şeyh Abdulkadir es Senusi, Musa Sadr, Muhammed Bakır es Sadr ve Üstad Bediüzzaman… Bu önderler ya bizzat ariftiler ya da irfanla donanmış kişilerdiler. Bu önderlerin başlattığı cihadi hareketler çok geniş kitleler tarafından benimsenmiş, taraftar bulmuş, büyük başarı ve kazanımlara imza atmış, kalıcı etkiler bırakmış, İslam düşmanlarına acı yenilgiler tattırmıştır. Şaibeden uzak bu hareketler dostları için bir izzet kaynağı olurlarken düşmanlarının bile hayranlık ve takdirini kazanmıştır. Ve İslam daveti için birer ilham kaynağı olmuştur. İnsanlar, halklar bu hareketlere bakıp İslam’a ilgi duymuşlar, İslam’ı sevmişlerdir.
Türkiye’nin yakın tarihinde halkların gönlünde taht kuran iki harekete bakalım; Şeyh Said Hazretleri ve Üstad Bediüzzaman’ın Hareketleri… Biri bir arif, bir tarikat büyüğü, büyük bir mutasavvıf; diğeri ise irfanı, zikri, nefis terbiyesini çok önemseyen, kendi talebeleri, taraftarları için eserlerinde virt tavsiyesini sürekli gündeme getiren rabbani bir Âlim…
Şeyh Sait Hazretlerinin cihadı halk üzerinde öyle derin bir etki yarattı ki, aradan bir asra yakın bir zaman geçmiş olmasına rağmen hala milyonların kalpleri o yüce şehidin sevgi ve muhabbetiyle çarpıyor. Birçok İslami harekete, direnişe, mücadeleye ilham kaynağı oluyor. Günümüzün Müslümanları hala o bereketli cihadın kazanımlarından faydalanmaya devam ediyorlar.
Ve Üstad Bediüzzaman… Büyük bir âlim, dava adamı, düşünür, müfessir, mücahit olan Üstad Bediüzzaman’ın hareketi de her zaman irfanla, zikirle, nefis tezkiyesiyle iç içeydi. Onun hareketi sadece kültürel bir hareket değildi. Cihadi bir hareketti de aynı zamanda. Anadolu İslam topraklarını işgal eden barbar Batılı güçlere karşı destansı bir savaş vermiş, öğrencilerini silahlandırıp cihad meydanlarına koşmuştu. Bu büyük önder İslam düşmanlarıyla savaşmış, yaralanmış, esir düşmüş ve esir kamplarında şehadetin eşiğine gelmişti. Yine yerli zalimlere karşı sesini kahramanca yükseltmiş, zulme asla boyun eğmemiş, sürgünden sürgüne gönderilmiş, zindandan zindana atılmıştı. Son nefesine kadar cihadi duruşunu muhafaza etmiş, kalemiyle, diliyle, davranışıyla cihad etmişti.
İşte bu büyük zat bir taraftan dış düşmana karşı silahlı, iç düşmana karşı kültürel cihadını sürdürürken asla mücadelesinin irfani boyutunu savsaklamamış, özellikle geceleri bir arif, bir derviş hayatını yaşamış, dünya hayatının debdebe ve lüksüne hiç yüz vermemiştir.
Biz, bugünün Müslümanlarının cihadı da ariflerin cihadı gibi olmalıdır. Nefis tezkiyesiyle, zikirle, duayla, gece ibadetleriyle, zühtle, takvayla, tevazuyla birlikte yürütülen, ahlaki altyapısı olan, mazlumlara ve geniş halk kitlelerine merhamet ve acıma kollarını, şefkat kucağını açan bir cihad… Allah’ın rızası dışında hiçbir hedef gütmeyen, sapmaya karşı ihlasla donanan bir cihad… Peygamberi ahlakı kuşanan bir cihad… Tüm Müslümanlar için, hatta Müslüman olmayan siviller, mazlumlar, dünya halkları için; kadınlar, çocuklar, yaşlılar için güven kaynağı olan, olabilen bir cihad… Yıkan değil mamur eden, yakan değil inşa eden, öldüren değil dirilten bir cihad… Sadece, evet sadece zalimlerin, emperyalistlerin, diktatörlerin, sömürgecilerin kâbusu olacak bir cihad…
Sadullah Aydın