Türkiye'nin önemli hayvancılık merkezlerinden olan Gaziantep’te yaklaşan Kurban Bayramı nedeniyle hazırlıklar başlarken yüksek yem fiyatları hayvan yetiştiricilerini kara kara düşündürüyor.
Hayvancılık sektörü artan yem fiyatları karşısında hayvancılığın sürdürülemez duruma geldiğine dikkat çekerken et ve süt piyasasında yaşananlardan en çok etkilenen hayvan yetiştiricileri, yem fiyatlarında yaşanan artışa rağmen ayakta kalmaya çalışıyor.
Hayvancılık girdilerinin yüzde 70’ni oluşturan yem fiyatlarının son bir yılda yüzde 100’e yakın artması yaklaşan Kurban Bayramı öncesi hayvan yetiştiricilerinin adeta belini büktü.
Kuraklık tarımsal üretimin yanı sıra hayvancılıkta da tehdit haline gelirken yem bitkilerinin veriminin düşmesi bekleniyor. Hayvan yetiştiricileri meralarda yeterli ot bulamama endişesini yaşarken ithal girdileri yüksek hayvan yeminde ise zam tedirginliği yaşanıyor.
Yem fiyatlarının pahalılığına dikkat çeken Gaziantep Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Osman Türkman, İLKHA muhabirine, yem fiyatlarındaki artışın kurbanlık fiyatlarına yansıyacağını söyledi.
Yem fiyatlarında yaşanan artışın üretici ve yetiştiricinin belini büktüğüne dikkat çeken Türkman, her geçen gün zarar eden üretici ve yetiştiricinin zarar boyutu arttıkça hayvanlarını kestirdiğini belirtti.
“Yem fiyatlarındaki artış bizi mağdur ediyor”
Yem fiyatlarında yüzde 100’e yakın artış yaşandığını belirten Türkman, “Hasat döneminde olmamıza ve fiyatların düşmesini beklememize rağmen ama tam tersi fiyatları geçen yıla göre aşırı şekilde arttı. Artmasının en büyük nedenlerinden bir tanesi özellikle son dönemde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi başta olmak üzere Anadolu'nun birçok ilinde kuraklığın had safhada olmasıdır ve elde edilecek verim düzeyinin çok düşük olmasıdır. Dolayısıyla bu insanları kaygılandırıyor. Yem fiyatları başta olmak üzere hayvancılık yapan işletmelerin yem giderlerine kullanacağı hammaddeler ve kaba yemlerin fiyatlarında aşırı bir artışa neden oldu.” dedi.
“Yem fiyatları yüzde 100’e yakın arttı”
Yem fiyatlarının artmasının hayvan yetiştiricilerini ve üreticilerini mağdur ettiğini belirten Türkman, “Geçen yıl hasat döneminde arpanın kilogram fiyatı 1 lira 20 kuruş civarındaydı, şu an 2 lira 50-80 kuruş arasında. Yüzde 100 üzerinde bir artış var. Beyaz saman geçen yıl 30-35 kuruş civarındaydı, şu an 70-80 kuruş civarında. Özellikle küçükbaş hayvancıların kullandığı kırmızı mercimek samanı geçen yıl 70-80 kuruş civarındaydı, şu an 1 lira 70-80 kuruş civarında. Yonca geçen yıl bir lira civarındaydı, şu an 1 lira 70 kuruş civarında. Fabrika yemi geçen yılın torbası 80-85 lira civarındaydı, şu an 150-160 lira civarında. Yani şöyle geneline baktığımızda özellikle hayvancılık yapan işletmelerde ki işletmenin yaklaşık yüzde 70-75’i yemden oluşur. Yem fiyatlarının yüzde 100’e yakın arttığını görüyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Yem fiyatlar yüksek olduğu için üretici kara kara düşünüyor”
Yem fiyatlarında yaşanan artışın hayvan yetiştiricilerini ve üreticilerinin belini büktüğüne dikkat çeken Türkman, yem fiyatlarının artmasının nedenini de bildirerek şunları söyledi:
“Ya arz talebi karşılamıyordur ya da üretim yeterli miktarda değildir. Zaten geçen yıl da biz ülke olarak yine yurt dışından 800 bin ton arpa ithal etmiştik. Bu yıl kuraklığında etkisiyle üretimde bir daralma var ama talep yine aynı, bundan dolayı fiyatlarının artması özellikle en büyük etkenlerden bir tanesi. Şu anda tabi hasat dönemi üreticilerin büyük kısmı özellikle hasat döneminde yıllık yem ihtiyaçlarını almaya çalışıyorlar. Ama şu an yem fiyatlar yüksek olduğu için üretici de kara kara düşünüyor. Üretici fiyatı yüksek olduğu için yem alamıyor. Diğer taraftan şimdi almazsa kışın ortasında fiyatlar daha da yükselecek. Üretici böyle bir çıkmazın içerisinde.”
“Toprak Mahsulleri Ofisi hasat döneminin sona ermesini bekliyor”
Geçtiğimiz hafta Ankara’ya giderek Tarım ve Orman Bakanlığı Genel Müdürlüğü ile görüştüklerini ve görüşmede üreticilerin başta yem fiyatları olmak üzere Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) aracılığıyla satılacak olan arpa ve arpada ki KDV oranı, küçükbaş hayvancılık desteklemeleri gibi birçok yaşanan sıkıntıları ve sorunları anlattıklarını bildiren Türkman, “İki hafta önce zaten Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürümüz bir açıklama yaptı. ‘Biz piyasaya arpa satışı yapacağız, fiyatımız da bir lira 95 kuruş ve artı KDV’ dedi. Şu anda hasat döneminin bitmesini bekliyorlar. Bir taraftan ‘yetiştirici ve hayvancılık yapan işletmeler zarar görmesin’ derken diğer tarafta da üretici ve çiftçilik yapanlar zarar görmesin diye hasat döneminin bitmesini bekliyorlar. Hasat dönemi bittikten sonra Toprak Mahsulleri Ofisi yetkililerinin bize verdiği bilgiye göre, piyasanın ihtiyacı olan arpa ile ilgili zaten yurt dışı ile bağlantılar yapılmış, inşallah temmuz ayının sonlarına doğru piyasanın durumuna göre hayvancılık yapan işletmelere arpa, mısır ve benzeri yem hammaddesi satışını yapmaya başlayacaklar. Zaten bu yem hammaddesi de aylık yapılıyor. Küçükbaş hayvan için hayvan başı 30 kilogram hesaplanıyor, büyükbaş hayvan için hayvan başı 60 kilogram hesaplanıyor. Bu şekilde üreticiler Toprak Mahsulleri Ofisi satışa başladığı zaman zaten bize haber ediyorlar, üreticilerimize mesaj yoluyla duyuruyoruz, üreticilerimiz de ofise müracaatlarını yaparak aylık arpa ihtiyaçlarını almaya çalışacaklar.” diye konuştu.
“Bir litre sütün fiyatı bir kilogram yemi bile karşılamıyor”
Hayvan yetiştiricilerinin ve üreticilerinin zarar ettiğine dikkat çeken Türkman, “Bugün bir litre sütün fiyatı Ulusal Süt Konseyi'nin açıklamış olduğu rakama göre ki o soğutulmuş ve kaliteli bir süt; 2 lira 80 kuruş civarındadır. Bugün bir litre sütün fiyatı bir kilogram yemi bile karşılamıyor. Süt hayvancılığında özellikle büyükbaş hayvancılıkta bir litre sütün en azından 1.3 kilogram yemi hatta biraz daha çiftçinin kazanabilmesi için o refah payı ile beraber bir litre sütün bir buçuk kilogram yemi karşılaması lazım. Ama şu an baktığımızda değil 1.5 veya 1.3, üretici bir litre süt ile bir kilogram yem bile alamıyor. Şu an genelde görüştüğümüz insanlar özellikle son iki-üç aydır yem fiyatlarının artmasından dolayı imkan bulursa hayvancılığı bırakma derdine düşüyor. Tabi bu da ayrı bir sıkıntı. Özellikle damızlık hayvanların kesime gönderilmesi düşünülüyor. Bu durumda özellikle gelecekte bizim hayvancılığımıza çok büyük zarar verir. Hayvan yetiştiricileri sıkıntılarını ve çözümlerini bu şekilde düşünüyorlar.” şeklinde konuştu.
Yem fiyatlarındaki artışın kurbanlık fiyatını da etkileyeceğine dikkat çeken Türkman, son zamanlarda damızlık hayvanların kesime gitmesinin ve hayvan yetiştiricilerinin hayvancılığı bırakmak istemesinin çok büyük sıkıntı olduğuna dikkat çekerek yem fiyatlarındaki artışa çözüm bulunmasını istedi.