Vücut ısısının normalin üzerinde olması olarak tanımlanan ateş, çocuğunuzun yaş, genel sağlık durumu, hareketlilik seviyesi ve gün içindeki zaman ve giysileriyle şekilleniyor. Genel olarak, 38oC üzerine çıkan vücut ısısı ateş olarak kabul edilirken bu eşik değer, ateş ölçümünde kullanılan yönteme göre de değişiklik gösteriyor. Koltuk altı ölçümlerinde 37-37.3 eşik olarak kabul edilirken rektal veya oral ölçümlerde ise 38-38.3 derece eşik değer olarak alınıyor.Ateşin çocukluk çağı enfeksiyonlarında en sık görülen semptom olduğunu söyleyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer, özellikle viral enfeksiyonlar sırasında ateşin sıklıkla ilk semptom olarak ortaya çıktığını belirterek, "Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda, ilk 3-4 gün ateş 38-40 C arasında seyredebilir. Ateş düşürücülere yanıt vermeyebilir. Ateş dışında burun akıntısı, boğaz ağrısı, halsizlik, kas ağrıları, karın ağrısı, bulantı ve kusma yapabilir." dedi.
İlkbahar aylarında yüksek ateşle seyreden adenovirüs, enterovirüslere sık rastladıklarını dile getiren Dr. Ebru Gözer, "Adenovirüs, solunum yolu sekresyonları, yakın temas ve eşyalar ile kolayca bulaşabilir. Üst solunum yolu yakınmalarına ek olarak ishal de görülebilir. Aynı etkiyi enterovirüsler de yapmaktadır. Ateşin birkaç gün yüksek seyretmesi, eşlik eden hem üst solunum yolu bulguları hem de ishal ve döküntü gibi vücutta birden çok yerin etkilenmesi ile virüs enfeksiyonu olduğunun göstergesidir" diye konuştu.
Bu durumda destek tedavisi vererek semptomlarının kontrol altına alınmasını öneren Dr. Ebru Gözer, etkeni saptamaya yönelik testlerle gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınmanın önemine değinerek, "Her boğaz ağrısı ve boğaz kızarıklığı antibiyotik kullanımını gerektirmez" dedi.Dr. Ebru Gözer, daha nadir olarak görülse de uzun süren ateş durumlarında enfeksiyon dışı hastalıkları ortaya çıkarmak için, eşlik eden yakınmalar ve yeni ortaya çıkan semptomların yakından takip edilmesini ve gerekirse laboratuvar testleri ile kontrol edilmesini söyledi.
ATEŞİN NEDENİNİ ARAŞTIRIN
Ateşin neden yükseldiğinin anlaşılmasının önemli olduğunu söyleyen Dr. Ebru Gözer, kulak enfeksiyonu, soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonu, idrar yolları enfeksiyonu, zatürre gibi nedenleri olabileceğine dikkat çekerek, bazı durumlarda bir ilaç, yaralanma, zehirlenme gibi etkenlerin ateşe neden olabileceğini söyledi. Çok sıcak ortamın sıcak çarpmasına yol açabileceğini dile getiren Gözer, bunun potansiyel olarak tehlikeli bir vücut ısısı olduğunu söyledi.
Çocuğun ateşi yükselince kalp atışlarının hızlanmasının doğal olduğunu belirten Dr. Ebru Gözer, "Çocuğun yanakları kızarabilir veya normalden daha fazla terleyebilir. Bazı çocuklar ateşliyken de kendilerini iyi hissedebilir. Ancak çoğunda ateşe neden olan hastalığın belirtileri de görülür. Çocuğunuzun kulağı veya boğazı ağrıyor olabilir, cilt döküntüsü veya karın ağrısı olabilir. Bunlar çocuğunuzun ateşinin nedeninin anlaşılması için önemli ipuçları verirler" diye konuştu.
ÇOCUĞUNUZ 6 AYLIKTAN BÜYÜKSE BUNLARA DİKKAT EDİN
Dr. Ebru Gözer, 6 ay-6 yaş arsındaki bazı çocuklarda yüksek ateş ile birlikte havale görülebileceğini bilmek ve dikkatli olmak gerektiğini söyledi. Özer, 6 aylıktan büyük çocuklarda hafif yüksek ateş görüldüyse yani 38.3 derecenin altında ise, hasta veya düşkün görünmüyorsa, uykulu veya huzursuz değilse, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü yoksa yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilenmediyse doktora götürme öncesinde ilk yapılacakları şöyle sıraladı;
• Serin bir ortamda tutun.
• Hafif giysiler giymiş olmasına dikkat edin.
• Su, sulandırılmış meyve suları gibi sıvılar içmesi için teşvik edin.
• Çok hareket edip yorulmamasını sağlayın.
• Ateş düşürücü verebilirsiniz.
HANGİ İLAÇLAR KULLANILABİLİR
• Parasetamol (ağızdan verilen veya fitil şekli mevcuttur) veya ibuprofen (ağızdan) verilebilir. Doz açısından doktorunuzun önerilerini ve ilaç bilgilerini takip edin. Çocuğunuza herhangi bir ilaç vermeden önce mutlaka ilaç bilgilerini okuyun.
• Çocuğunuz kusuyorsa ve sıvı kaybettiğini düşünüyorsanız ibuprofen vermeyin.
• Aspirin vermeyin. Çocuklarda viral hastalıklarda aspirin verilmesi Reye sendromu adında tehlikeli bir komplikasyona yol açabilir. Ayrıca aspirin midede rahatsızlık ve mide-bağırsak kanaması gibi yan etkiler yapabilir.
• Ateş yükselmeye devam ediyorsa vücudunu ılık su ile ıslatılmış bir sünger veya elbezi ile silin. Su ciltten buharlaştıkça ateşin düşmesine yardım edecektir.
SU VE BEZ İLE ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?
• Bu işlem için kesinlikle soğuk su kullanmayın veya soğuk duş yaptırmayın. Bu çocukta üşüme ve titremeye yol açarak ateşin daha da yükselmesine neden olur.
• Suya alkol eklemeyin veya cildini alkolle silmeyin, ciltten emilim ile ciddi yan etkilere yol açabilir.
• Çocuğunuzun ateşini hızla düşürmeye çalışmayın, Bu ateşin tekrar ve daha fazla yükselmesine yol açabilir.
ÇOCUĞUNUZ 6 AYLIKTAN KÜÇÜKSE
Çocuğunuz 6 aylıktan küçükse ve ateşi 38.3 derecenin üzerindeyse, hasta veya düşkün görünüyorsa, uykulu veya huzursuz ise, süregelen başka bir rahatsızlığı veya ateşli havale öyküsü varsa, yemesi, uykusu, oyun oynaması olumsuz etkilendiyse süratle doktorunuza götürmeyi planlarken yukarıda belirtilen ılık su uygulaması ve ateş düşürücü verme işlemlerini yapmanız uygun olur.