AVM'ler, zincir ve toptan fiyatına perakende ürün satan gros marketler ile özellikle de Covid-19 salgını döneminde sayıları hızla artan sanal marketlerin etkisi ile bakkal esnafı zor bir süreç yaşıyor.
Her sokakta bulunan bakkallar, son zamanlarda eve teslim uygulamalarının gelişmesi ile beraber daha zor günler yaşamaya başladı. Sayıları hızla çoğalan ulusal, yerel ve sanal marketler ile rekabet edemediklerini belirten bakkal esnafı, büyük marketlerin şehir dışında açılmasını talep ediyor.
Bakkal sayısının son yıllarda hızlı bir düşüş göstererek şehir genelindeki sayılarının 7 bin civarından 3 bin 600'lere kadar gerilediği Gaziantep’te bakkallar, bu düşüşte AVM'lerin, zincir marketlerin ve son dönemlerde sayıları hızla artan sanal marketlerin etkili olduğuna dikkat çekiyor.
Son yıllarda gıda sektöründe açılan büyük marketlerin bakkalları her açıdan olumsuz etkilediğini ifade eden bakkallar, “bakkal amca” geleneğine sahip çıkılmasını istiyor.
Dev bütçeli marketlerin sayılarının her geçen artmasının mahallelerin vazgeçilmezi olan bakkallara zor günler yaşattığına dikkat çeken bakkallar, değişen tüketici alışkanlıkları ile birlikte kredi kartlarına da yapılan kampanyaların bakkalın rekabet şansını yok ettiğini ifade ediyor.
Her mahallede bulunan marketlerle rekabet edemeyen bakkalların ise kapılarına kilit vurduğunu ifade eden bakkallar, büyük marketlerin manav, şarküteri, kasap, ayakkabıcı gibi birçok küçük işletmeyi de olumsuz etkilediğini belirtiyor.
Bakkalların AVM'lere, zincir marketlere ve son zamanlarda artan sayıları artan sanal marketlere karşı dayanacak güçlerinin kalmadığına dikkat çeken bakkal Aziz Denizhan, bakkallara sahip çıkılmasını istedi.
Söz konusu marketlerle rekabet edemediklerini belirten Denizhan, “Mahalle bakkalları olarak mahalle sakinlerinin dertleriyle dertlenen bakkallar olarak büyük marketlerin açılmasından dolayı muzdaribiz. İnsanların marketlere yönelmesi bizi mağdur ediyor. Vatandaşlar peşin alış veriş yaptıklarında marketlere, paraları olmadığında da bakkallara yöneliyorlar. Bu da haliyle bizi etkiliyor. Bizler istiyoruz ki mahallenin esnafları her zaman tercih edilsin. Bu konuda destek istiyoruz. Son zamanlarda gross marketler açılmaya başlandı. Toptan ama perakende fiyatına satış yapıyorlar. Bu marketler bizi daha çok olumsuz etkiliyor.” dedi.
25 yıldır bakkallık yaptığını belirten Mustafa Şeyhanlıoğlu, bakkalların, AVM'lerin ve zincir marketlerin ardından sayıları özellikle salgın döneminde hızla artan sanal marketlere karşı da mücadele verdiğini söyledi.
Şeyhanlıoğlu, “Bakkal olarak mahallenin ağabeyi ve babası olmuşuz, yeri geldiğinde müşteri bizden borç para bile istiyor. Fakat marketlerin açılmasından olumsuz etkileniyoruz. Her mahallede toptan ama perakende fiyata satış yapan marketler açılmış. Toptancıdan 20 liraya aldığımız ürünü bakkalda 21-22 liraya satmamız lazım. Ama gros marketler ise aynı ürünü 20 liraya satıyor. Bu durumda bizi çok olumsuz etkiliyor. Bunun yanında sanal marketlerin başlaması da bizi etkiliyor. Bu konuda mağduruz. Çünkü sattığımız ürünleri bu marketler kendileri üretip marketlerde satıyor. Bu tür marketlerin şehir dışında olması lazım. Mahallemizin içine kadar gros marketler girmiş. Her sokak başında bir market var.”diye konuştu.
Zincir ve sanal market sayısının her geçen gün artmasının bakkalları olumsuz etkilediğine dikkat çeken İbrahim Halil Çay ise şunları söyledi:
“Salgın sürecinden dolayı işlerimiz ciddi anlamda düştü. Yaklaşık 2 yıldır bakkalcılık yapıyorum. Fakat bu işe başladığım ilk günden beri SGK, Bağ-Kur ve vergimizi oluşan sıkıntılı durumdan dolayı ödeyemiyoruz. Bu şekilde devam ederse bizde mücadele edemediğimiz ve ayakta duramadığımız için bizde dükkanımızı kapatmayı düşünüyoruz. Bakkallar halkın temel ihtiyaçlarından ziyade her türlü ihtiyacına cevap vermekte ve ihtiyaçlarını gidermektedir. Yeri geldiği zaman para bile borç veriyoruz. Zincir marketlerin böyle halkın 1-2 adımda ulaşması bizim belimizi büküyor. Biz günden 300 lira gibi bir kazanç sağlıyorsak bunun yarısı zaten masraf oluyor. Fakat marketlerin kazancı bakkala göre daha fazladır. Geçinemiyoruz biz demi iş yerimizi kapatalım, kapatmak çare midir?”
Zincir marketlerin belli kurallar çerçevesinde açılmasına yönelik düzenleme yapılmasını istediklerini belirten Abidin Bozkurt da bu tür marketlerin şehir dışında açılmasını talep etti.
Bozkurt, “Sanal ve zincir marketler küçük esnafı bitirmiş durumdadır. Sesimizin duyulmasını istiyoruz. Zincir veya gross marketlerin şehir dışına çıkarılmasını talep ediyoruz. Çünkü mahalle esnafı olarak şu anda bitmiş durumdayız. Kiramızı ve geçimimizi zor şartlarda sağlıyoruz. Esnaf zor durumdadır ve son zamanlarda çıkan sanal marketler küçük esnafı tamamen bitirdi.” ifadelerini kullandı.
Gıda toptancısı Murat Altınel de “Bakkalların ellerinde çok da satacak bir şeyleri kalmadı ve birçok müşterim pandemi sürecinde bakkalını kapattı. Çünkü bakkal bir şey satamıyor. Birkaç çocuğa ürün satmak ile çark dönmez. Şehrin içerisinde mahallenin orta yerine gross marketlere izin verildiği sürece bu mevcut bakkallarda kalmayacaktır. Bakkal ürünü tedarik ediyor veya biz ürün getiriyoruz. Fakat bu gross marketler bakkalı boğuyor. Gross bir çeşit ürünü bir kamyon alıyor ve tüketiciye ürünü bakkalın satması gereken fiyatın daha altında satıyor. Bu şekilde devam ederse küçük esnaf biter. Bakkallarda resmiyet yoktur, müşteri yeri geldiğinde bakkaldan para bile borç alabiliyor. Fakat bakkal sayısı her geçen gün azalıyor. Günden güne müşteri sayımız azalıyor.” diye konuştu.