HES projesi kapsamında Ilısu Baraj göleti altında kalacak 12 bin yıllık geçmişi olan tarihi Hasankeyf’te yapılan çalışmalar kapsamında asırılar öncesine ait yüzün üzerinde mağara gün yüzüne çıktı.
Tarihi, on bin yıl öncesine dayanan ve Osmanlı’daki eski ismiyle "Hısn-ı Keyfa" yani "mağaralar şehri" şehri olarak da bilinen Hasankeyf’te çoğu eser, 12 yıl önce Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES) sebebiyle sular altında kalacak. Bu kapsamda bazı eserler taşınarak bazı eserler ise yerinde korunarak muhafaza edilirken mağaralar ise dolgu yapılıyor.
Hasankeyf’in Saha Mahallesinde kayaların sudan etkilenmemesi için yapılan çalışmalar kapsamında moloz temizlenme esnasında asırlar öncesine dayadığı belirtilen 5 katlı ve yüzün üzerinde mağara gün yüzüne çıkarak keşfedildi. Gün yüzüne çıkan mağaralar ilk defa İLKHA tarafından görüntülendi.
Konuyla ilgili bilgi veren Hasankeyf Kültür Derneği Başkanı Ahmet Akdeniz , "Mağaraların bulunduğu alan Saha Mahallesidir. Bu mağaraların varlığından haberimiz yoktu. Mağaraların bulunduğu alan asırlardır bostan olarak kullanılıyordu. Kayaya su değmesin ve zarar vermesin diye yapılan çalışmalarda alan molozdan temizlendi. Temizleme çalışmaları esnasında bostanın altında muhteşem mağaralar çıktı. Üst üste 5 katlı çok güzel bir mağara mahallesi bulundu. 5 katlı mağara mahallesi yaklaşık 50 metre yüksekliğindeki topraktan temizlendi. Bu mağaraların sağlamlaştırılıp içi doldurularak üzerine dolgu kaya yapılıp sudan en az nasıl zarar görecekse öyle bir dolgu yapılarak korunacak." dedi.
"Bu mağaraların en iyi şekilde korunmasını istiyoruz"
Kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkan mağaraların en iyi şekilde korunması gerektiğini belirten Akdeniz, "Kesin 3 bin yıllık bir mağara bölgesidir. Kaya kitlesinin mağaraların üzerine düşmesi yüz yıl mı 500 yıl mı bilemiyoruz. Çok eski olduğu yüz değil de binlerce yıl olduğunu tahmin ediyoruz. Bu mağaraların ağzı kapatılıp içi doldurulacak. Daha sonra sudan etkilenmesin ve zarar görmesin diye üzerlerine kaya dolgu yapılacak. Saha Mahallesinde 5 katlı ve yüzün üzerinde mağara bulunuyor. Toprakla kapalı olan mağaraların olduğu alan bostan iken üzüm, incir gibi meyveler alıp yiyorduk. Altında bir mahalle var biz bunu bilmiyorduk. Bu mağaralar alanın molozlardan temizlenme sayesinde çıktı. Hasankeyf’in her tarafı mağara olduğu bu mağaralarla da bir kes daha görüldü. Bu mağaraların en iyi şekilde korunmasını istiyoruz. Gelecek nesiller için sudan etkilenmeyen mağaraların turizme açmak için var gücümüzle çalışmamız gerekir." şeklinde konuştu.
İLKHA