Zilhicce ayının 10'uncu günü Kurban Bayramı'nın 1'inci günüdür. İslam aleminde tüm Müslümanlar coşkuyla bayramlarını idrak edecek ve paylaşmanın önemini kesilen kurbanlarla derinden yaşayacaklar.
Peki, Ramazan ve Kurban Bayramı olmak üzere senede iki kez kılınan bayram namazı nasıl kılınır? Bayram namazı kaç rekattır? İşte bayram namazıyla ilgili bilinmesi gerekenler.
Bayram namazı nedir?
Bayram namazı, Ramazan bayramı ve Kurban bayramı olmak üzere yılda iki defa kılınan iki rek'atlık bir namazdır. Bayram namazı Hanefi mezhebine göre Cuma namazının vacip olduğu kimselere vaciptir. Şafii ve Malikilere göre Bayram Namazı sünnet-i müekkede, Hanbelilere göre ise farz-ı kifayedir.
Bayram namazının sıhhat şartları, Hanefilere göre, hutbe hariç, cuma namazının sıhhat şartları ile aynıdır. Sadece hutbenin hükmü bakımından aralarında fark vardır.
Yani Hanefilere göre hutbe Cuma namazının sıhhat şartı olduğu halde, bayram namazında ise hutbe sünnettir. Yine Cuma namazında hutbe, namazdan önce okunurken, bayram namazında ise namazdan sonra okunur.
Bayram namazının cemaatle kılınması şart olmayıp, bireysel olarak da kılınabilir, ancak camide cemaatle kılınması daha faziletlidir.
Bayram namazı kaç rek'attır, nasıl kılınır?
Bayram namazı iki rek'attir. Bayram namazı için ezan ve ikamet yapılmaz. Bayram namazının diğer namazlardan kılınış bakımından farkı, her rek'atında ilave olarak fazla tekbirler getirilmesidir. Bu ilave tekbirlere "zevaid tekbirleri" denir.
Mezheplerde zevaid tekbirlerinin uygulanışı ve sayısı ile ilgili farklılıklar mevcuttur.
Hanefi mezhebine göre zevaid tekbirleri vaciptir ve her rek'atte üçer defa getirilir. Zevaid tekbirleri birinci rek'atte kıraatten önce, ikinci rek'atta ise kıraatten sonra alınır. Birinci rek'atte iftitah tekbirinden sonra "Subhaneke" okunmasının ardından zevaid tekbirlerine geçilir.
İmamın tekbiri diğer tekbirlerde olduğu gibi sesli, cemaatin tekbirleri ise alçak sesle olur. 'Allahuekber' denilerek eller kaldırılır ve yanlara salınır, üç kere "subhanellah" diyecek kadar bir süre beklendikten sonra yeniden aynı şekilde iki tekbir daha alınır. Birinci rek'attaki zevaid tekbirlerinin üçüncüsünden sonra eller bağlanır ve imam sesli olarak kıraate başlar. Rüku ve secdeden sonra ikinci rek'ate kalkılır. İkinci rek'atta imam, Fatiha ve arkasından bir sure okuduktan sonra birinci rek'atte olduğu gibi üç zevaid tekbirleri alınır.
Şafii mezhebine göre ise ihram tekbiri getirildikten sonra Veccehtu okunup hemen ardından zevaid tekbirlerine geçilerek 7 tekbir getirilir. Her tekbir getirilişinde, eller omuzların hizasına kadar kaldırıldıktan sonra bağlanır. Her iki tekbir arasında, "Sübhanallahi vel-hamdü lillahi ve la ilahe illallahü vellahü ekber" tesbihatı okunur. Zevaid tekbirlerinden imam sesli olarak kıraate başlar. Rükû ve secdeden sonra ikinci rek'ate kalkılır. İkinci rekâte kalkıldıktan sonra, önce 5 tekbir getirilir. Birinci rekâtte olduğu gibi tekbirler getirilirken eller kaldırılır ve bağlanır ve her iki tekbir arasında birinci rek'atte olduğu gibi yukarıdaki tesbihat okunur. İkinci rek'atte zevaid tekbirlerinden sonra imam kıraate geçer. Her iki rek'ate de imam kıraati sesli okur.
Bayram namazının zamanı
Bayram namazının vakti, güneşin doğuşu sırasındaki kerahet vaktinin çıkmasından sonradır. Bir mazeret sebebiyle bir beldede bayram namazı birinci gün kılınamamışsa; Ramazan Bayramının 2. gününde, Kurban Bayramında ise 2. gün, yine kılınamazsa 3. gün de kılınabilir. Ancak Bayram namazı özürsüz olarak terkedilmişse artık kılınmaz. Kurban Bayramında terk edilmişse kerahetle birlikte 2. veya 3. gün kılınabilir.
Bayram hutbesi
İmam, bayram namazını kıldırdıktan sonra hutbe okumak için minbere çıkar. Cuma'da olduğu gibi iki hutbe okur. Ancak bayram hutbelerine tekbir ile başlanır. Cemaat da bu tekbirlere hafifçe katılır.
Bayramın sünnetleri
Bayram namazına camiye giderken yolda tekbirler getirilir. Tekbir şöyledir: "Allahu ekber, Allahu ekber, Allahü ekber la ilahe illallahu vallahu ekber Allahu ekber ve lillahil-hamd."
Bu tekbirler, Ramazan Bayramında sessiz, Camiye varıldıktan sonra her iki bayramda da namaz vaktine kadar cemaat halinde tekbirler alınır.
Öte yandan Kurban bayramının arefesinde sabah namazından itibaren bayramın dördüncü gününün ikindi namazına kadar, yirmi üç farz namazının arkasından üçer defa "Allahu ekber Allahu ekber, Lâ ilâhe illallahu vallahu ekber. Allahu ekber ve lillahi'l-hamd" diye tekbir getirilir ki, buna "teşrîk tekbiri" denir.
Anlamı şöyledir: "Allah her şeyden yücedir, Allah her şeyden yücedir. Allah'tan başka ilâh yoktur. O Allah her şeyden yücedir, Allah her şeyden yücedir. Hamd Allah'a mahsustur." Tekbirlerin bu şekli Hz. Ali ve Abdullah b. Mes'ûd (r. anhümâ)'ya dayanır.
Peygamber Efendimiz (sallallahualeyhivesellem) bayramlarda aşağıdaki sünnetleri uygulamış ve ümmetine tavsiye etmiştir:
- Ayrı yollardan camiye gidip dönmek,
- Bayram sabahı namaza gitmeden boy abdesti almak,
- Yeni elbiseler giyinmek ve koku sürünmek,
- Camiye tekbir getirerek gitmek,
- Kabir ziyaretinde bulunmak,
- Ev halkı, komşular, tanıdık tanımadık herkesle bayramlaşmak,
- İhtiyaç sahiplerini, bilhassa çocukları sevindirmek,
- Yaşlıları ziyaret edip gönüllerini almak.
İLKHA