Son zamanlarda doların yükselmesi ve üst üste yapılan zamları değerlendiren MÜSİAD Van Şube Başkan Yardımcısı Faruk Tasan ve Van Kömürcüler Sitesi Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Seyhan, zamların uzun vadede vatandaşı etkilememesi için bir an önce yerli üretime geçilmesi gerektiğini söylediler.
Konuyla ilgili İLKHA mikrofonuna konuşan MÜSİAD Van Şube Başkan Yardımcısı Tasan, "Hükümetimiz bataklığı kurutmaktansa sineklerle uğraşıyor, bunun yerine öncelikle bataklığın kurutulması gerekir." dedi.
“Tüketim toplumundan üretim toplumuna geçmemiz gerekiyor”
Hükümetin öncelikle piyasaları rahatlatması gerektiğini söyleyen Tasan "Bugün salçaya yapılan zammın ne dolarla, ne Euro, ne de altınla alakası yok. Geçen yıl domates eken çiftçiler hükümete zarar ettiklerini söyledi ama hükümet bunları görmezden geldi, dinlemedi, kulak ardı etti. Çiftçi bu defa domates ekmemeye başladı. Domates ekilmediği için geçen yıl 20 lira olan domates salçası, bugün raflarda 40-45 lirayı buldu. Bu yüzden hükümetin özellikle doların ve Euro’nun artan baskısını düşürebilmesi için, tüketim toplumundan üretim toplumuna geçilebilmesi yönünde projeler üretmesi gerekiyor." diye konuştu.
"İhracatçı konumunda olmamız gerekirken ithalatçı olduk"
Tasan konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Tarımda ve çiftçilikte çok iyiydik. Bırakın ithal etmeyi birçok ürünü ihraç ediyorduk. Hayvancılık yapan halkımız maliyetlerin çok yüksek olduğundan şikâyet ediyor. Hükümet çözüm olarak gümrük vergilerinin kaldırılacağını söylüyor ve dışardan ithale başlıyor. Gümrüğü kaldırdığınız zaman yerli üreticiyi bitirirsiniz. Türkiye’nin acilen başını ellerinin arasına alıp kısa, orta ve uzun vadeli hesaplar yapması gerekir. Kısa vadede tarım ve hayvancılıktaki eski canlılığı yakalamanın yollarını aramak lazım. Bugün zenginlerin yatlarına, katlarına mazotu bedava veriyoruz. Bu akaryakıtı onlara vereceğimize kendi çiftçimize, tarımla uğraşan esnafımıza, halkımıza verirsek potansiyeli artırır, maliyetleri düşürürüz. Maliyetler düştüğü zaman ülkede üretim artar. Tarım ve hayvancılık gelişir. Bugün dikkat ederseniz dolar yükseldikçe raflarımızdaki ürünlerin yüzde 70’inin fiyatı yükseliyor. Bu dışa bağımlılığın etkileridir. Dışa bağımlılıktan kurtulmadığımız sürece kesinlikle kendi ayaklarımızın üzerinde duramayacağımızı çok iyi bilmemiz gerekiyor.”
“Türkiye’nin israf politikasını bir an önce terk etmesi lazım”
Türkiye’nin güçlü bir ülke olduğuna vurgu yapan Tasan, “Türkiye’nin çok ciddi gelirleri var. Şu an bazı kalemlerde devam eden israf politikasının bir an önce terk edilmesi lazım. Kamuda çok ciddi israflar var. Bunu hepimiz müşahede ediyoruz ve son zamanlarda sayın bakan da bu konuyla ilgili açıklama yaptı. Bir çalışma yapacaklarını kaydettiler, biz de bunu çok acil olarak bekliyoruz." şeklinde konuştu.
“Halkımız bu durumda kömür alabilecek imkâna sahip değil”
Van Kömürcüler Sitesi Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Seyhan ise kış ayının yaklaşmasına rağmen kömür fiyatlarının yüksek olmasından dolayı kimsenin kömür alamadığını söyledi.
İthal kömürleri dolarla aldıklarını ifade eden Seyhan, "Bu seneye kadar dolarla aldığımız kömürleri TL üzerinden sattık. Halkımız kışın mağdur olmasın diye veresiye verdik. Çok büyük mağduriyetimiz oluştu ve çoğu esnafımız iflas edecek duruma geldi. Çoğunun dışarıda alamadığı borçları vardı. Dolar ikiye, üçe katlandı, bu defa yerde olan para tamamen eridi gitti ve borcumuz üçe, dörde katlandı. Kalan esnaflarımızla dolar üzerine fiyat listesi oluşturduk. Sobalık kömürlerin fiyatını 280 dolar olarak belirledik. Kalorifer kömüründe ise fiyatı 300 dolar olarak belirledik. Doların yükselişiyle beraber şu ana kadar bir müşterinin kapımızı çaldığına şahit olmadık. Müşteri yok, satış yok, sadece liste çıkarmışız öylece bekliyoruz. Eski borçlarımızı ödeyemeyecek durumdayız. Televizyonlardan her şeyin TL üzerinden satılacağı kararının alındığını duyduk. O kararın gerçekleşmesini bekliyoruz. Eğer ithalatçılar kömürü TL üzerinden bize satarsa biz de haliyle fiyat listemizi TL yapacağız. Bu şekilde dolar bazında satılmaya devam ederse biz de dolarla satmak zorunda kalacağız ve halkımız bu durumda kömür alabilecek imkâna sahip değil. Eskiden burada 60 esnaf varken, şimdi 20 esnafa kadar düştük. Sürekli dolarla alıp TL üzerinden sattığımız için bu sıkıntıları yaşadık.” dedi.
“Yardım kömürü zehir saçıyor”
Yetkililere de seslenen Seyhan, "Şu anda halka yardım kömürü dağıtılıyor. Tam olarak maliyetine vakıf değiliz ama şu anda 600 TL gibi bir maliyeti var. Devlete maliyeti gerçekten çok fazla, fuzuli bir masraf ve israf yapılıyor. Halka da gerçekten faydası yok. Halka kömür yerine sadece nakliye parasını verseler yine devlete yüzde elli kâr kalır. Böylece halk devletinden daha çok memnun kalır. Van’ın her sokağında satılmaya hazır yardım kömürü var. Bu değersiz kömürün hem devlete maliyeti çok hem de halk sağlığına zararı var. Yardım kömürü hem isli hem de kendi ortamını bile ısıtmıyor.” diye konuştu.
“Zorlu bir kış geçireceğiz”
Seyhan, sözlerini şöyle noktaladı: "Bu kış kömür alabilecek bütçeye sahip insan sayısı az. Şu anda satışlarımız dolarla, dolar da bir gün düşüyor ikinci gün yine yükseliyor. Dolarla alınan bir malı TL ile satma, esnafa ayakta durabilme şansı bırakmıyor. Kömüre esnaf zam yapmadı. Dolar bazında nasıl ki her gıda kendine göre zam aldı, kömür de öyle oldu. Halk olarak hepimiz perişanız. Değil kömür almak hiçbir şeyi alma gücümüz kalmadı. Sadece halk kömürden dolayı çaresiz değil, gerçekten halk perişan, millet perişan, bu şekilde giderse zorlu bir kış geçireceğiz, Allah yardımcımız olsun." ifadelerini kullandı.
İLKHA