Kent ekonomisine 150 milyon TL katkı sunması beklenen ceviz hasadı, çiftçinin yüzünü güldürdü. Son zamanlarda kurulan ceviz bahçeleriyle birlikte üretilen cevizler Türkiye'nin dört bir yanına gönderiliyor.
Bitlis yöresinde kendine has büyüklüğü ve lezzetiyle bilinen Adilcevaz cevizinin iki çeşidi tescillendi. Tescillenen Adilcevaz13 ve kazankaya cevizine rağbet arttı.
Cevizin hasadına başladıklarını belirten Bitlis Tarım ve Orman Müdürü Rıfat Çelik, diğer ürünlerde olduğu gibi cevizinde hasat dönemi başladığını ve Bitlis'in cevizle özdeşleştiğini söyledi.
Adilcevaz ilçesinin ceviz konusunda ayrı bir önemi olduğunu belirten Çelik, "Bitlis cevizle özdeşleşen bir ilimizdir. Ceviz insan beslenmesinde çok önemli bir gıda maddesidir. Pandemi sürecinde ülkemizde tüm ürünlerde olduğu gibi kabuklu meyve üretimini de önemsedik. Bu yıl ceviz alanlarımızı artırdık. Bitlis'te bir milyon 300 bin dekar tarımsal alanımız mevcuttur. Bunun 70 bin dekar alanına meyve yetiştirmekteyiz. Bununda 45 bin dekar alanı da ceviz üretimi yapılmaktadır." dedi
Bitlis'te ortalama 400 bin ceviz ağacı mevcut
"Bitlis'te ortalama 400 bin ceviz ağacı mevcut. Bunun yarısından fazlası meyve vermektedir." diyen Çelik, "Geçen yıl rekoltemiz 3 bin 200 ton civarında olmuştu. Bu yıl yaptığımız kaplama ceviz bahçelerimizle bu sene cevizlerin var yılı olmasıyla tahmini 5 bin ton civarında rekolte bekliyoruz. Bu yıl cevizin il ekonomisine katkısı 150 milyon lira civarında olmasını bekliyoruz. Bu da ilimizde diğer tarımsal üretimlerin yanı sıra alternatif gelir kaynağı anlamında önemli bir gelir kaynağımızdır ceviz." diye konuştu.
Ceviz Bitlis ekonomisinde önemli bir paya sahip
Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak kaplama ceviz bahçelerini desteklediklerini dile getiren Çelik, şunları söyledi:
"Her yıl başta Bitlis Valimiz olmak üzere, İl Özel İdaresi destekleriyle ceviz alıp, çiftçilerimize bahçe yapmaları için dağıtıyoruz. İlimizde ceviz önemli olduğu için bizler Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi ile 2008 yılında bir çalışma başlatmıştık. Bizim yaklaşık 35 yerli ceviz çeşidimiz var. Bunların sertifikasyon işlemlerine başladık. Bunların içinde verimi en yüksek Adilcevaz13 ve Kazankaya olmak üzere iki çeşidimizde seçim yaptık. 10 yıl emek verdikten sonra tescil ve sertifikasyon işlemlerini bitirdik. Bu sene hasadı birlikte yaptık. İçinde bulunduğumuz bahçede her yıl 15 bine yakın ceviz fidanı yetiştirilir. Bizlerde bunların birçoğunu alıp dağıtırız. Bu işin sürekliliğini sağlama anlamında bu yıl Erzurum DAP'a proje sunduk. İnşallah 24 dekar alanda gen bahçesi kuracağız. Gen seramız olacak. Fidan üretimini artıracağız. İlimizde 170 bin meyve vermeyen ceviz ağaçları var. Bunları ekonomiye kazandırma adına her sene ceviz dönüşüm projesini yapıyoruz. Bu sene yaptık. Bu yıl 6 bine yakın ceviz ağacının dönüşümünü yaptık. Bundan da 30 yaş üstü ağaçları iki yıl içinde meyveye yatırıyoruz. Ceviz bölgenin kadim meyvesidir. Biz Türkiye üretiminde 28'inci sıradayız. Şu anda 2 bin kişiye yakın ceviz hasadında çalışıyor."
"Ekonomik olarak güzel bir getirisi var"
Kurduğu ceviz bahçesinde hem ceviz hem de ceviz fidanı yetiştiren çiftçi Mehmet Akkoyun, Türkiye'de ceviz üretiminde geride, tüketimde ise ileride olduklarını söyledi.
Akkoyun, "Adilcevaz ilçesinde Kazankaya ve Adilcevaz13 çeşitlerini üretimini yapıyorum. Özellik olarak üstünde durduk ve sertifikasını aldık. Şu an iki çeşit üstünde üretim gerçekleştiriyoruz. 1800 rakımda üretim yapıyoruz. Özelikle soğuk iklimlere adaptasyon gösteriyor. Yağı, tadı, aroması olarak çok güzel. Yağ oranı çok yüksek. Kendi kendini dölleyen bir çeşit. Şu anda Türkiye'de ceviz olarak geride, tüketim olarak ilerdeyiz. Ekonomik olarak güzel bir getirisi var. Türkiye'de üretimin yükselmesi lazım. Eskide sadece çerezlik olarak kullanılıyordu. Ama şimdi ülkemizde sağlık sektöründe de kullanılmaktadır. Her türlü ortam var bizde. Yeter ki topraklarımızı değerlendirelim. Bunun geliştirmesi için çalışıyoruz. Bu sene hasat güzeldi." diye konuştu.