Borç erken verilirse düşürülen para faiz olur mu?

Borcun erken verilmesi neticesinde mal sahibinin parada indirim yapması kimi âlimler tarafından caiz görülürken kimileri tarafından da caiz görülmemiştir.

Borcun erken verilmesi neticesinde mal sahibinin parada indirim yapması kimi âlimler tarafından caiz görülürken kimileri tarafından da caiz görülmemiştir. Caiz olduğu görüşüne gidenler Peygamber (aleyhissalatu vesselam)'ın İbn Abbas tarafından rivayet edilen şu hadisini delil olarak getirirler:

Benu Nadir Yahudileri Medine'den sürgün edildiği sırada bazı sahabeler Efendimize gelerek “Ey Allah'ın resulü! Sen bunların çıkarılmasını emrettin. Fakat Bunlardan bazılarının bize borcu var." Dedi. Bunun üzerine Hz Peygamber “Borcunu indir, erken versinler." dedi. (Hâkim, Taberani) Bu hadisin sıhhatiyle ilgili farklı rivayetler bulunmakla birlikte Hasen derecesindedir.

Borç erken verildiğinde, miktarın düşürülmesini caiz görenler arasında; Abdullah Bin Abbas, Zeyd Bin Sabit, İbn Teymiyye ve talebesi İbn Kayyim, Hanefi fuhasından İbn Abidin asri âlimlerden Vehbe Zuhayli gibi âlimler bulunmaktadır. Aynı şekilde İmam Şafi ve Ahmet Bin Hanbel'in de bu görüşe gittiğine dair bir rivayet vardır.

İbnu Abbas derki: Ribâ “borcumu ertele sana fazlalaştırayım" demektir. “Borcumu erken vereyim bana azalt" demek değildir. (İbnu Ebi Şeybe)

Aralarında Hanefi fakihlerinden İmam Serahsi'nin de bulunduğu bazı âlimler bu durumu faize kıyas ederek haram olduğu görüşüne gitti. Serahsi der ki:

Bir adamın bir başkasına borcu olur da bunu erken vermesi şartıyla azaltırsa böyle bir muamelede hayır yoktur. Geciktirmesi için fazla para vermek nasıl faizse bu da aynı şekilde faizdir. (Serahsî, El Mebsût XIII,126)

Borç erken verildiğinde, miktarın düşürülmesini haram görenler, aynı şekilde sıhhatinde ihtilaf edilen şu hadisi delil olarak getirirler:

Miktat Bin Esvet derki: Bir adama yüz dinar borç para verdim. Kendisine “eğer paramı erken verirsen senden 10 dinar düşürürüm, bana 90 dinar verirsin." Dedim. Bu meseleyi Peygambere götürdüğümde o adama “sen Miktat'ın ribasını yedin." Dedi. (Beyhaki) Bu hadisin senedinde zayıflık vardır. Aynı şekilde bu muamelede bulunan birisi İbn Ömer'e danışınca kendisini bundan menetti. (İbn Kayyim El-Cevzî, İğasetü'l Lehfân II, 13-15)

Sıhhat derecesi bakımından her iki hadis için de farklı rivayetler bulunmaktadır. Bu sebeple mevcut görüşler arasında bu muameleyi faiz olarak görmeyenlerin görüşü daha isabetli ve yaşadığımız asra daha uygundur.

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

İslam Ve Kuran Haberleri

Yılbaşı kutlamaları ve şans oyunları haramdır
2025 hac kayıtları 15 Kasım'a kadar yapılabilecek
"Gıdada haram ve helale dikkat edilmemesi toplumsal çöküntüye neden olur"
Kazasının olup olmadığıyla ilgili şüphesi bulunan kimsenin durumu
Kurban edilen hayvan kanının alna sürülmesi doğru mudur?