Türkiye'nin en önemli hububat merkezlerinden biri olan ve yaklaşık bir milyon dekar ekili alana sahip Mardin Ovası'nda buğday, arpa, mercimeğin ve mısırın yanı sıra pamuk da ekliyor. Bu yıl yaklaşık 100 bin dönüm arazide ekilen pamuktan 50 bin ton üretim bekleniyor. Ancak fiyatların dibe vurması ve girdi maliyetinin tavan yapması üreticiyi endişelendiriyor.
Tekstil, kozmetik, gıda ve yem sektöründe kullanılan pamuk, buğday ve mısır ile birlikte çiftçilerin en önemli gelir kaynağı olarak biliniyor. Mardin'de geçen sene fiyatların yüksek olmasından dolayı çiftçiler bu sene pamuk ekimine yöneldi.
Mardin il genelinde 100 bin dönüm arazide pamuk ekildi ve yaklaşık 50 bin ton üretim bekleniyor. Bu güne kadar 'beyaz altın' olarak bilinen pamuğun hasadına önümüzdeki hafta başlanması bekleniyor.
Geçen yıl verilen destekleme primleri ve fiyatların yüksek olması sebebiyle pamuk ekim alanının arttığını ifade eden çiftçiler, girdi fiyatlarının artmasından dolayı ürünlerinin yüksek fiyattan satılmasını istiyor. Ancak 2018 yılanda pamuğun kilogram fiyatının 3.80 ile 4.00 lira arasında değişirken, bu yıl 3.00 lira olarak bahsedilmesi üreticileri endişelendirdi.
Yem, gübre, ilaç, mazot ve elektrik gibi önemli girdi maliyetlerine yıl içinde büyük oranda zam gelmesi kendilerini ciddi manada etkilendiğini dile getiren çiftçiler, bu konuda yetkililerden yardım bekliyor.
"Yanlış politikalar çiftçiyi mahvetti"
Hükümetin tarım politikalarını yanlış bularak eleştiren Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, "Mardin'imizde 100 bine yakın bir pamuk ekim alanı var. Çiftçi kayıt sisteminde bu şekilde başvuru yapılmış. Maalesef şu an pamuk fiyatları dibe vurdu. Geçen seneki fiyatın da altında bir rakam var. Bu rakama bile alıcı bulamıyoruz. Bu da mevcut hükümetimizin yanlış politikasından kaynaklanıyor. Bu yanlış politikalar çiftçiyi mahvetti." dedi.
"Girdi maliyeti çiftçinin cebine çok ağır yansıdı"
Girdi maliyetlerine yüzde 100 zam yapıldığını kaydeden Erbeyi, "Gübrede, mazotta, ilaçta hep zam yapıldı. Bu sene pamuk ettiğimiz günden itibaren haşere ve yeşil kurtla mücadele ediyoruz. Çoğu çiftçimizin yüz dönüme 30 bin 40 bin TL'lik bir ilaç masrafı olmuştur. Pamuğu haşereden ve yeşil kurttan kurtarmak için ilaçları kullandık. Hal böyle olunca girdi maliyeti çok daha ağır bir şekilde çiftçinin cebine yansıdı." diye konuştu.
"Devlet, çiftçisini tüccarın eline bırakmış"
Çiftçiler olarak; hükümetin yanlış politikalarını kınadıklarını belirten Erbeyi, şunları söyledi:
"Geçen sene Mardin ovamızda 60-70 bin dönüm ekilen pamuk, devletin 'ben destekleyeceğim, pamuğa yönelin' demesi ve yönlendirmesiyle çiftçi pamuk ekmek istedi. Ama maalesef çiftçi pamuk ektiği için şu an pişmandır. Çünkü girdi maliyetleri çok yüksektir. Bugün 3 liraya alıcı bulamıyoruz. Kısa adı ÇUKOBİRLİK olan Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği'nin geçen sene açıkladığı fiyata alıcı bulamadık, devlet de almadı. Devlet, Türkiye genelindeki çiftçisini tüccarın, fabrikatörün eline bıraktı. Bunu herkes iyi bilsin, çiftçi olmadan çırçır fabrikaları olamaz, biçerdöverler olamaz. Pamuğun içinde gerçekten ekmek yiyen işçiler var, sulamacılar var, fabrikalar var, nakliyeciler var. Onun için bunların göz ardı edilmemesi lazım."
"Yanlış tarım politikalarından dönülmeli"
Hükümetin bir an önce yanlış tarım politikalarından dönmesi gerektiğini kaydeden Erbeyi, "Biz artık çiftçimize bunu reva gören mevcut hükümete yalvarmayacağız. Çiftçi olarak ve çiftçilerin temsilcileri olarak yalvarmayacağız. Bu çiftçinin hakkını Allah bırakmasın. Ne istiyorlar bu çiftçilerden. Girdi maliyetleri yüzde 200 artarken çiftçi nasıl kazansın, nasıl mısır eksin. Niye ithalatın yolunu açıyorsun, niye dışarıdaki çiftçiyi zengin ediyorsun, kendi çiftçisini fakir ediyorsun. Biz söylüyoruz ama zaten onlar bizden daha iyi biliyorlar. Gelecek sene Mardin ovasında ve Türkiye genelinde belki bugün yüzde 50-60'larda olan pamuk ekim oranı yüzde 5'lere kadar düşecektir." şeklinde konuştu.
"Bölgede çiftçilik bitmiştir"
Pamuk ektiği için pişman olduğunu belirten Çiftçi Hıdır Aydoğan da şunları söyledi:
"Pamuktan darbe yedim. Geçen sene de 180 dönüm ekmiştim, tüccarlara 3 binden sattık tonunu. Memnun değiliz, herhalde bu sene de 3 bin civarı diyorlar. İnan ki çok huzurumuz yok. Yani bu konuda pamuktan çok şikâyetçiyiz. Mısır hakeza öyle, yani mısırı da ekiyoruz hepsi ilaca, gübreye, mazota gidiyor. İşçiye gidiyor, elektriğe gidiyor. Yani şu anda ben şunu söyleyeyim; çiftçilik bitmiştir."
İLKHA