Önemli bir azot kaynağı olan ve suda çabuk eridiği için çiftçiler tarafından tercih edilen amonyum nitratlı gübrelerin bomba yapımında kullanıldığı için yasaklanması gündemdeki yerini halen koruyor.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından alınan yasak kararının ardından uzmanlar paniğe gerek olmadığını belirtirken, bu yasaktan en çok etkilenecek olan çiftçiler ise ne yapacağı hususunda şaşırmış durumda.
Biz de İLKHA olarak konunun uzmanı olan Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Rıza Öztürkmen ile gelişmenin birinci muhatabı olan çiftçilerle konuştuk.
Yaklaşık 300 derece sıcaklığı gördüğü zaman çok çabuk parçalanıp normal hacminin bin 500 katı büyüyebilen bu gübrenin uzun yıllardır yol ve köprü yapımında kullanıldığına dikkat çeken Öztürkmen, bundan sonra çiftçinin uzmanlar eşliğinde alternatif gübreye yönelmesi gerektiğini söyledi.
Amonyum nitratın azotun iki kaynağını içerisinde barındıran önemli bir gübre olduğunu belirten Öztürkmen, “Bu gübre yapı itibariyle suda çok çabuk çözüldüğü için çiftçiler tarafından yoğun olarak kullanılıyor. Azot bitkinin yaşaması ve gelişmesi için çok önemli bir besin kaynağıdır. Bu yüzden tarım için çok önemlidir.” dedi.
“Amonyum nitrat patladığı zaman normal hacminin bin 500 katı büyüyor”
Amonyum nitratın uzun yıllardır yol ve köprü yapımında kullanıldığına dikkat çeken Öztürkmen, “Amonyun nitratın şöyle bur özelliği var: Yaklaşık 300 derece gördüğü zaman çok çabuk parçalanıp normal hacminin bin 500 katı büyüyebiliyor. Günümüzde ise bu gübre bomba düzenekleriyle birlikte patlayıcı olarak kullanılıyor ki hükümetimiz böyle bir açıklama yaptı. Eminim bunun geçerli bir sebebi vardır.” diye belirtti.
“Üre, amonyum sülfat ya da yaprak gübresi kullanılabilir”
Hükümetin piyasada bulunan 64 bin ton gübreyi topladığını ifade eden Öztürkmen, “Bu şuna benzer: Düşünün elimizde birçok yemeğimiz var. Bununla sadece elimizden bir yemeğimiz alınmış oluyor. Ama diğer alternatif yemeklerimiz hal yerinde duruyor. Biz azot olarak sadece amonyum nitrata sahip değiliz. Şu an piyasada üre, amonyum sülfat adını verdiğimiz gübrelerimiz de yeterli derecede azot kaynağına sahiptir. Bizim çiftçimize önerimiz yüzde 33’lük amonyum nitrat yerine yüzde 46 içinde olan üre ya da amonyum sülfatı kullanabilirler. Yine amonyum nitratın yerine piyasada bulunan yaprak gübresi kullanılabilir. Ama gübre seçimi yaparken laboratuvar koşullarında iyi sonuç vermiş gübreleri kullansınlar.” şeklinde konuştu.
“Kuru tarım yapan çiftçiler daha dikkatli olmalı”
Amonyum nitrat gübresinin kuru tarım arazilerinde etkisinin daha hızlı olmasından dolayı kuru tarım yapan çiftçilerin gübre seçimi konusunda daha dikkatli olması gerektiğini belirten Öztürkmen, sulu tarımda en çok tercih edilen pamuk ve mısır gibi bitkilerde ise amonyum nitratın yerine seçilen azotlu gübrenin belli dönemlerde dengeli kullanılmasında bir sorunun ortaya çıkmayacağını ümit ettiğini söyledi.
Çiftçi: Mecburen alternatif gübre kullanacağız
Birinci sulamadan önce üre gübresini, ikinci sulamadan önce de amonyum nitrat gübresini kullandıklarını belirten çiftçi Faruk Güneş, amonyum nitrat gübresinin yasaklanmasının ardından ne kullanacaklarına hala karar vermediklerini söyledi.
Pamuğu serin tutan amonyum nitrat gübresini çiçek tutma döneminde kullandıkları için bu yasağın verimi olumsuz etkileyeceğini belirten Güneş, bu yeni gelişme hakkında henüz mühendislerle görüşmediğini söyledi.
Yasağın ardından mühendislerle irtibata geçtiğini ifade eden çiftçi İsa Güneş ise amonyum nitrat gübresinin yasaklanmasından dolayı tavsiye üzerine tarlalarında üre ve sıvı gübre kullandıklarını söyledi.
İLKHA