Birçok aileden duyuyoruz çocuğum içine kapanık, eline vur ekmeğini al modunda.Bir ortama girince çekingen davranıyor, konuşmuyor kendisine soru sorulunca kısa cevaplarla geçiştiriyor, kalabalık arkadaş gruplarına girmiyor…
Çocuğumun girişken olmasını, kendisini ifade etmesini, gruplara katılmasını istiyorum ama o tam tersini yapıyor. Ne yapacağız, bilmiyoruz bize yardımcı olabilirmisiniz? Soruları sorulmakta.
Bu tarz davranışların nedenlerine baktığımızda karşımıza ailenin bazı baskıcı davranışları, şiddet ve çeşitli sorumlulukları çocuğa vermemesi çocuğun içe kapanık olmasına sebep olabilir. Örneğin, çocuğun ebeveyni tarafından sürekli eleştirilerek, baskı gördüğünü düşünün. Böyle bir ortamda yetişen çocuğun girişken, tuttuğunu koparan bir birey olması sağlanabilir mi? Ayrıca yaptığı davranışlar sonrasında cesaretlendirilmeyen çocuk, diğer insanlarla temasa geçme aşamasında da çekingen davranacaktır. Sürekli yaptığı davranışlardan dolayı cezalandırılan ve eleştirilen çocuk, bir süre sonra insanlarla ilişki kurmamaya başlayacak ve onlardan uzaklaşacaktır. Bunların yanında çocuklar çok küçük yaşlardan itibaren akranları ile oynaması gerekirken sürekli yalnız ve izole bir halde kalması da çocuğu içine döndürür.
Neler yapılabilir;
*Öncelikle içe kapanık olup olmadığı konusunda emin olun ve bu durumla ilgili farkındalığınızı arttırın. Siz bu konu hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmazsanız, bir şeyleri değiştiremezsiniz. Çocuk kişilik olarak mı içine kapanık yoksa öğrenilmiş bir çekingenlik mi var? Bunu öğrenin ona göre hareket edin kişilik olarak içe dönük bireyi dışa dönük yapmak çocuğa zülümdür.
* Çocuğunuza rol model olmaya çalışın. Siz nasıl davranmasını istiyorsanız, onun sizi izlediği ortamlarda o şekilde davranmaya çalışın. Sizde çekingenlik varsa bu çocuğa sirayet eder.
* Akranlarıyla oynaması için ona olanak sağlayın. Çocuğu sosyal organizasyonlara dâhil edin!Çocuk her insan gibi hata yapabilir ve çocuğunuza da hata yapma lüksünü tanıyın. Bu sayede hatalarını telafi etmeyi öğrenecek.
*Çocuğu sosyal ortamlar için cesaretlendirin ama asla zorlamayın. Başarmasını ve küçük engelleri aşmasını sağlayın, başardığı şeyleri arttırmanız ileride daha büyük engelleri aşmak için onu cesaretlendirecektir. Basit bir oyunda bile sizi yenmesi, onu daha da motive edecektir.
*Çocuğa yaşına uygun olarak küçük yaşlardan itibaren sorumluluk verin çocuğun başardıklarıyla ilgili, üstesinden geldiği durumlarla ilgili onaylayıcı ve destekleyici geribildirimlerde bulununmarifet iltifata tabidirunutmayın.
*Anne babalar çocuğu adına karar vermemelidir. Şunu mu istiyorsun oğlum, Bundan istemiyor musun? Böyle mi demek istiyorsun oğlum? Şeklinde konuşmamalıdır. Bunu yaparak çocuğun kendi istek ve arzularını kendisinin dile getirmesine engel olunduğu gibi düşüncelerine ve yaratıcılığına da gem vurulmuş olmaktadır.
Sonuç olarak çocuğunuzun içe dönük olması bir kişilik özelliği de olabilir, bu bir kusur ya da eksiklik değildir. Bu nedenle öncelikle çocuk kabul edildiğini ve bu nedenle eleştirilmediğini bilmelidir. Çocuğunuzu diğer çocuklar gibi olması için zorlamayın! “Git arkadaşların gibi sen de oyna“ şeklinde konuşmak çocuğunuza bazen yararlı olmayabilir. Küçük de olsa gelişmeleri vurgulayın ve takdir edin. Yaşına uygun sorumluluklar vermeyi deneyin ve yapabildikleri kadarını bile önemle destekleyin.
Vesselam…