Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü uzmanı Prof. Dr. Sibel Gündeş, konu ile ilgili önemli önerilerde bulundu.
Coronavirus’ü hafif ya da belirtisiz geçiriyorsanız
Yüksek ateş, kuru öksürük, nefes darlığı, vücut ağrıları, halsizlik, tat ve koku alamama gibi şikayetlerle ortaya çıkabilen Covid-19, bazen çok hafif seyirli olabilmekte bazı durumlarda da hiçbir belirti vermemektedir. Bu durumda paniğe kapılmadan doktora başvurulması önemlidir. Gerekli tetkik ya da testler yapıldığında sonuç pozitif ise; uzmanlar tarafından değerlendirme yapılmakta ve tedavi planına karar verilmektedir. Öncelikle kişinin yaşı ve kronik hastalıkları olup olmadığı çok önemli kriterlerdir. Bireyin 60 yaş üzerinde olması ya da kanser, kalp, akciğer, böbrek, karaciğer, sindirim sistemi veya endokrin sistem ile ilgili problemlerin varlığı tedavinin yol haritasını değiştirmektedir. Ancak bu konuda herhangi bir problem görünmüyorsa ve hastalık yatarak tedavi gerektirmiyorsa, sürecin ev karantinasında devam etmesi uygun olacaktır.
Aile üyelerinin korunması çok önemli
Covid 19 pozitif bir bireyin aile üyeleri, iş arkadaşları ve yakın çevresi de hem daha önceki ilişki durumu hem de bundan sonraki süreç bakımından risk altındadır. Öncelikle hastanın yakın zamanda temas ettiği kişilere konu ile ilgili bilgi verilmesi önemlidir. Onlar da kendi durumlarını gözlemleyerek ya da tetkik yaptırarak olası problemleri ve hastalığın yayılmasını önleyebilirler. Bunun dışında aile üyelerine de test yapılmalıdır. Ailede ileri yaşta bireyler ya da kronik hastalığı olan bir kişi varsa mutlaka dikkat edilmeli, mümkünse aynı evde kalınmamalıdır.
Maskenizi sadece yalnızken çıkarın
Karantina sürecini evde geçirecek kişinin öncelikle odası kesinlikle ayrılmalıdır. Mümkünse tuvalet ve banyonun da ortak kullanılmaması iyi olur. Hane halkı ile aynı ortamda bulunmamaya özen gösterilmelidir. Evdeki hareketlilik sınırlandırılmalı, ev içinde karşılaşılması durumunda aradaki mesafe en az 2 metre olmalıdır. Evdeki herkesin maske takması önemlidir. Hasta kişinin bakımını üstlenen kişi N95 maske takabilir. Covid pozitif kişi ise maskesini sadece yalnızken çıkarabilir. Bu dönemde eve kesinlikle ziyaretçi kabul edilmemelidir.
Ev temizliği ve kişisel hijyene dikkat
Hasta kişinin gün içinde temas edeceği, kullandığı, yemek yediği her eşya ve malzeme ayrı olmalıdır. Ev, düzenli olarak temizlenmeli ve havalandırılmalıdır. Özellikle elektrik düğmeleri, kapı ve pencere kolları, sık sık dezenfekte edilmelidir. Evdeki her birey, ellerini düzenli olarak yıkamalı ve kişisel hijyenine çok dikkat etmelidir. Öksürme ve hapşırma esnasında mutlaka tek kullanımlık mendil tercih edilmelidir. Maske, mendil gibi malzemeler çöpe atılırken de dikkatli olunmalı, iki kat torba ile sarılmalıdır.
Vitamin ve minerallerin iyileştirici gücünden faydalanın
Hasta ve yakınlarının antioksidan, vitamin ve mineral yönünden zengin gıdalarla beslenmesi gerekmektedir. Doğru ve yeterli beslenme, öncelikle genel sağlığın korunması açısından en önemli noktadır. Covid-19 konusunda yapılan bilimsel çalışmalar sonucu, destek tedavisinde 3 ana element öne çıkmaktadır. C vitamini, çinko ve D vitamini doktor kontrolünde uygun miktarlarda alınabilir. Tüm bunların yanında gün içinde bol su tüketilmelidir. Hastanın mutlaka istirahat etmesi gerekir, yeterli sürede ve kalitede uyku çok önemlidir.
Pozitif düşünce ve doğru bakım covidi negatife çeviriyor
Covid pozitif kişi, bu süre içerisinde olumlu bir bakış açısına sahip olmalıdır. Hastalığın ağır seyretmemesi önemli bir şanstır ve kişinin kendisine iyi bakması, stres ve kaygılardan uzak durması gerekir. Örneğin aynı evin içinde olunsa da aile üyeleri ile görüntülü görüşme yapılabilir. Gün içinde nefes ve gevşeme egzersizlerinden yardım alınabilir. Kişi okumaya fırsat bulamadığı kitapları bitirebilir, yeni filmler ve müzikler keşfedebilir. Yani bu sürecin en verimli şekilde geçirilmeye çalışılması önemlidir.
Hastalar eğer önerildiyse ilaçlarını almayı bırakmamalı, durumlarındaki değişiklikleri gözlemlemeli ve doktorları ile iletişim halinde olmalıdır. Bu süreç hasta kişinin testi negatife dönene kadar devam etmelidir. Covid hastasının yakınları da strese kapılmadan gerekli önlemleri alarak hem kendilerini hem de sevdiklerini korumaya çalışmalıdır.
İLKHA