Başta Diyarbakır olmak üzere bölgede hizmet sektöründe ticari faaliyet yürüten işletmeler, özellikle istihdam alanında büyük paya sahipken girdi maliyetleriyle beraber artan sigorta ve BAĞ-KUR primleri karşısında zor günler geçiriyor.
İşletmelerin yaşadığı bu zorlu süreçte ekonomik müdahalenin kaçınılmaz hale geldiğine vurgu yapan DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu, gerekli destek paketlerinin sunulmaması halinde istihdam alanında olabilecek sıkıntılara dikkat çekti.
"Diyarbakır ve ilçelerinde sigortalı-sigortasız çalışan sayımız 80 ile 100 bin arasındadır"
Yıllardır bölgenin kalkınması, sanayinin gelişmesi ve istihdamın oluşturulabilmesi için onlarca teşvik paketi açıldığını belirten Ebedinoğlu, "Bölgemizde yaşanan olay ve sıkıntılar, pazar ile ham maddeye uzak olmamız ve bölgedeki güven istikrarsızlığından ciddi yatırımlar yapılmadı. Bu yatırımlar yapılmadığı içinde sanayide istihdam oluşturulmadı. Ancak en büyük istihdamı esnaf ve sanatkârlar sağladı. Şu anda Diyarbakır ve ilçelerinde sigortalı-sigortasız çalışan sayımız 80 ile 100 bin arasındadır. Bu da ciddi bir rakamdır. Yani kentin istihdam lokomotifi esnaf ve sanatkarlardır." ifadelerini kullandı.
Son 2 yılda yaşanan pandemi sürecinin özellikle hizmet sektöründeki birçok işyerinin kapanmasına sebep olduğunu dile getiren Ebedinoğlu, "İşyerlerimizin kapanmasıyla beraber on binlerce gencimiz de maalesef işsiz kaldı. Şu anki işletmelerimiz de yüzde 50 kapasiteyle çalışmaktadır. Çünkü ciddi bir ekonomik sıkıntı var ve bununla birlikte insanlarımız bir kafe, kafeterya veya lokantada ailesiyle veya arkadaşıyla rahat bir şekilde para harcayamıyor. Harcayamadığı için de bu işletmelerin elektrik, doğalgaz, sigorta ve BAĞ-KUR primleri, vergiler gibi girdi maliyetlerinde ciddi bir sıkıntı var. Belirtilen bu sıkıntılardan dolayı 10 kişi çalıştıran işletme bu sayıyı 5'e indirmiş. Bunun da bölgemizin işsizlik oranına ciddi bir yansıması oldu." şeklinde konuştu.
"Primler desteklenmeli, borçlar yapılandırılmalı, uzun vadeli faizsiz kredi verilmeli"
Ebedinoğlu, "Bu yansımaların yanında birçok esnafımız hem yanında çalışanının sigorta primlerini ödeyemiyor hem de kendi BAĞ-KUR'unu yatıramıyor. Burada ciddi manada bir mağduriyet var. Özellikle pandemi sürecinden çıktıktan sonra şu anda yaşanan ekonomik krizle birlikte esnafın ayakta kalabilmesi için mutlak surette ekonomik destek paketinin hazırlanması gerekiyor. Bu ekonomik destek paketinin başında sigorta ve BAĞ-KUR primlerinin desteklenmesi, geriye dönük ödenemeyen sigorta ile BAĞ-KUR primlerinin yapılandırılması ve bununla birlikte esnafın o işletmeyi açık tutabilmesi için mutlak surette uzun vadeli faizsiz kredinin verilmesi gerekiyor." diye belirtti.
Bu tür ekonomik destek paket taleplerinin nedenini de açıklayan Ebedinoğlu, sosyal bir devletin sorumluluğu olan vatandaşın aş-iş üretme ve istihdam oluşturma görevini bölgede esnaf ve sanatkarların sağladığını belirterek devletin bu desteği vermesi durumunda kendi yükünü hafifleteceğini, aksi takdirde birçok işletmemiz kapanmasıyla beraber gençlerin işsiz kalacağının altını çizdi.
"Hizmet sektörünün mutlak surette desteklenmesi gerekiyor"
Daha önce sunulan ekonomik destek paketlerinin içeriğine değinen Ebedinoğlu, şunları söyledi:
"Pandemi sürecinde BAĞ-KUR ve sigorta prim borçları ertelendi. Yani bunlar alınmadı değil, ertelendi. 25 bin TL'lik cüzi bir faizsiz esnaf kredisi verildi. Bunlar yeterli değil. Geçmiş yıllarda buna benzer ekonomik kriz dönemlerinde destek paketleri açıklandı fakat istediğimiz düzeyde olmadığı için bugün birçok işletmemiz, özellikle üretim yapan küçük KOBİ'lerimiz, sanayi sitelerimizde istihdam sağlayan kesimlerimiz belki büyüyüp sanayi bölgelerinde fabrika sahibi olmuştu.
Diyarbakır ve bölgemizdeki hizmet sektörü, üretim sağlayan işletmelerin 10 katı daha fazla. Onun için hizmet sektörünün de mutlak surette desteklenmesi gerekiyor. Geçmiş yıllarda verilmiş destekler gibi değil, radikal bir karar ve yasal bir düzenlemeyle gerçekleştirilmeli. Önümüzdeki ekim ayında meclis açılıyor. Perakende yasasından buna benzer destek paketine kadar bu konuların gündeme gelmesi için TESK olarak mücadele ediyoruz. Umarım ki hükümet sesimizi duyar ve bir an önce bu destekleri sağlar."