Büyükşehir Belediyesi tarafından 11 Nisan Şanlıurfa'nın düşman işgalinden kurtuluşunun 97'nci yıl dönümü etkinlikleri kapsamında açılan Birinci Ulusal Kitap Fuarı devam ediyor. Fuara katılan yayınevleri, kitap sektörünün geldiği noktayı, yaşadığı sorunları ve bu sorunların çözüm önerilerini İLKHA’ya anlattılar.
Özellikle kitap sektöründe kullanılan kâğıt hammaddesinin ithal edilmesinin maliyeti arttırdığı gibi aynı zamanda fiyatları da yükselttiğine dikkat çeken yayınevleri, bunun okuyucuları kitaptan uzaklaştırdığını buna çözüm olarak devletin yerli kâğıt üretiminin sağlaması için çaba göstermesi gerektiğini söylediler.
Kitap sektörünün büyük sorunlar yaşadığını dile getiren yayınevleri, devletin kitap sektörünün bazı yükümlülüklerini hafifletici adımlar atması gerektiğini belirttiler.
Ülkemizde özellikle ailelerde okuma bilinci olmadığı için kitap sektörünün yeterli ilginin gösterilmediğini belirten Nesil Yayınları çalışanı Mahmut Emre, “Kitap sektörü aslında çok önemli sektörlerden biridir. Ama kitap sektörü istenilen rağbeti görmüyor. Hem ülkemizde hem de şehrimizde yeteri derece rağbet yoktur. Rağbet görmemesinin nedeni ise bu iş ailede bitiyor. Aile önce çocuklarına bir okuma alışkanlığını kazandırması gerekiyor. Nasıl haber saatinde televizyon başında duran ebeveynler duruyorsa aynı şekilde evde bir kitap okuma saati olması gerekiyor. Yani evde eksilen kuru gıdanın ya da evin diğer ihtiyaçlarına dikkat ettiğimiz kadar evde eksilen kitabın farkına varması gerekiyor.” diye konuştu.
Kitap sektörünün yaşadığı sorunlara değinen Emre, devletin en azından kitap sektörünün bazı yükümlülüklerini hafifletici adımlar atması gerektiğini söyledi.
“Devlet KDV ve vergi gibi yükümlükleri azaltmalı”
Emre, “Kitap sektöründe böyle bir düşüş varsa ya da halkta kitaba karşı bir istek yoksa devletin bu nokta teşvik etmesi lazımdır. En azında kitap sektöründe bazı yükleri alması lazımdır. Aksi halde kitap sektöründe ayakta durmak zor oluyor. 10 yıldır bu sektördeyim birçok kitapçı kapattı ve bazıları da kapatmaya yüz tutmuş. Çünkü kiralar, vergiler çok yüksek olduğu için ayakta durmak çok zor. Devletin geçici çözümler değil kalıcı çözümler üretmesini istiyoruz. En azından kiraların düşmesi için ya da devletin KDV ve vergi gibi yükümlükleri azaltması ya da bunların bazılarını devlet üstüne alması gerekiyor. Eğer kitap sektörünü önemli görüyorsa bunların yapılması lazımdır.”
Türkiye’de milyonlarca kitap basılmasına rağmen okuyucu kitlesinin çok düşük olduğunu ifade eden Babiali Kültür Yayınlarından Fatih Aksoy, şöyle konuştu:
“Ülkemizde milyonlarca kitap basılıyor. Ama okuma düzeyi hâlen düşük çünkü istenilen düzeyde okuma olmuyor. Okuma sadece çocuklarla değil gençlerin büyüklerin ya da herkesin okuması lazımdır. Kitap fuarlarına gelen insanlar sadece çocukları için alış veriş yapıyorlar. Kendileri için alışveriş yapmıyorlar. Yani önce ebeveynler okuyacak sonra çocuklarına kitap okumasını tavsiye edecekler.”
Ticari kaygılardan dolayı basılan birçok kitabın insanlara fayda vermeyen bilgiler içerdiğini söyleyen Aksoy, “Kitap sektöründe en büyük sorunun devletin destek vermemesidir. Devlet KDV ve basılan kitaplara destek vermesi lazımdır. Ya alım yapması lazım ya da farklı destekler vermesi lazımdır. Devlet desteklerse bu işler daha çok iyi olur.”
“Kitap sektörü şu anda Türkiye’nin en büyük sektörlerinden bir tanesidir” diyen 40’lar Kulübü Yayınlarından Yunus Coşkun, insanların giderek kitap okumaya yöneldiğini belirterek kitap sektörünün kalifiye eleman bulmakta çok zorlandığını söyledi.
“İthal kâğıt kitabın maliyetini artırdığı için okuyucuyu kitaptan uzaklaştırıyor”
Televizyon programlarında toplumun kitap okumak yerine eğlencenin teşvik edildiğine dikkat çeken Zehra Yayınlarından Ramazan Avcıoğlu da kitap okumanın bir devlet politikası haline getirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Kitabın hammaddesi olan kâğıdın ithal edilmesinin kitap fiyatlarına yansıdığını belirten Avcıoğlu, “Kitap sektörü sıkıntıların başında kitabın hammaddesi yer alıyor. Kâğıt yer aldığı için o da yerli olmadığı için daha dışardan ithal ediyor. Bununda maliyeti yüksek olduğu için direk kitabın maliyetine yansıyor. Bununda kitabın maliyetini artırdığı için okuyucuyu kitaptan uzaklaştırıyor. Bu noktada yerli kâğıdın üretilmesi ve kitabın fiyatı düşürülmesi lazımdır.” şeklinde konuştu.
Son zamanlarda okuma seviyesinin düştüğünü ama bununla birlikte bilinçli okuyucunun arttığını ifade eden Doğu Batı Yayınlarından Ahmet Hayda ise şunları söyledi:
“Kitap sektörün belirli sıkıntıları vardır. Sıkıntılar teknolojinin gelişmesiyle beraber gelişen sıkıntılardır. Halkımızın okuma seviyesi düşük olduğu için sıkıntılar vardır. Teknoloji şöyle etkiliyor son zamanlarda internet üzeri okuma oranı arttı. Beraberinde matbaa ve baskı sektörünü etkiliyor. Ama biz tarihsel kültürel olarak geldiğimiz nokta olarak elimizi kitaba dokunma ihtiyacımız oluyor. Dokunma ihtiyacı farklı bir psikolojidir. Bunun da kaybetmek istemiyoruz ve beraberinde inişli çıkışlı dediğimiz rağbetin artığı ve azalttığı beraberinde yine de sevinçli bir şey vardır o da bilinçli okuyucu sayısı artmaktadır. En azında okuyucu eserin içinde ne olduğunu v a nasıl okuduğunu bilen bir kitle oluşuyor. Bu da sevindirici bir haberdir.” (Osman Gülebak, Hüseyin Yetmiş - İLKHA)