Diyarbakır'ın merkez Bağlar ilçesinde 400 bin nüfusu ile kentin en büyük mahallesi olma özelliği taşıyan Bağcılar'da kadın ve erkek pazarcılar arasında "pazar yeri tartışması" nedeniyle gerginlik yaşandı.
İlçenin diğer mahallelerinde satış yapan erkek pazarcılar, Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulunun arkasındaki Yenihal 3. Cadde'de tezgâhlarını açmak istediler.
Sabah saatlerinde tezgâh ve ürünlerini buraya getiren erkekler ile Jiyan (Hayat) Semt Pazarı'nda pazarcılık yapan kadınlar arasında tartışma yaşandı.
Dün akşam saatlerinden bu yana caddede nöbet tutan kadınlar, erkeklerin burada pazar açmamaları için ellerinden geleni yapacaklarını söylediler.
Haber verilmesi üzerine olay yerine gelen polis ve zabıta ekibi, tarafları sakinleştirmeye çalıştı. Duruma müdahale için atılan biber gazı nedeniyle bazı pazarcılar hafif şekilde yaralandı.
Bağlar Pazarcılar Derneği Başkanı Veysi Belli, Bağcılar Mahallesi'nde pazar açmak için belediyeye defalarca dilekçe verdiklerini belirtti.
Belli, "Belediyeye 20'nin üzerinde dilekçeyi resmi olarak verdik. Bunların yanıtını hep olumsuz aldık. 400 bin nüfuslu Bağcılar Mahallesi'nde 80 bayan pazarcılık yapıyor. Eski Bağlar'da 400-450 bin nüfus var ve bin 500 esnaf orada pazarcılık yapmaktadır. Biz nerelere gittiysek kapıları kapattılar. Burada bir rant vardır. Bizim esnafımızın pazarları iç içedir, mağdurdurlar. Belediye yönetimi bize izin vermiyor. İzin de almadığımız için bugün bu caddeyi işgal etmişiz." dedi.
"Buraya pazar girilmezse vatandaş mağdur olacak"
Kadınların, açtıkları pazarlarda ürünleri, kendi verdikleri fiyattan pahalıya sattıklarını iddia eden Belli, şunları söyledi: "Belediye yetkilileri gelip çözsün. Burada halk 2 liraya domates alıyor, Bağlar'da bir liradır. Neden? Burada 100 esnaf, Bağlar'da bin 500 esnaf var. Buraya pazar girilmezse vatandaş mağdur olacak. Zaten vatandaşın talebi var. Bu alanda 80 esnaf varken rekabet alanı yoktur ama buraya 2-3 pazar girdiği zaman vatandaş ne yapar? Ürünü daha ucuza alır, buradan faydalanır."
"Kadın pazarının temelleri atılmamışken belediyeye resmi başvurularda bulunduk"
Bağlar Pazarcılar Derneği Başkan Yardımcısı Ramazan Kılıç da 25 yıldır pazarcılık yaparak geçimini sağlamaya çalıştıklarını kaydetti.
Yaklaşık 8 yıldır bu mahallede pazar kurmak için resmi girişimlerinin olduğunu anlatan Kılıç, "Burası Bağcılar'dır. Bağlar'ın bir parçasıdır. 25 yıldan beridir toplam bin 300 pazarcıyla eski Bağlar'daki çok dar bir alanda, mahallede, sadece bir pazarın kurulması gereken yerde biz, haftanın 5 günü pazar kuruyoruz. Henüz kadın pazarının temelleri atılmamışken biz, Bağlar Belediyesine gelip buradaki halkımızın mağduriyetini dile getirip resmi başvurularda bulunduk. Pazarlarımızın iç içe olduğunu, birbirine çok yakın olduğunu, dolayısıyla pazarcının mağdur olduğunu söyledik. Birkaç pazarımızın Bağcılar'a alınması yönünde 8 yıldan beridir mücadele veriyoruz. Hiçbir şekilde hiç kimse bizi ciddiye almadı. Eski pazarcıların burada hak ve hukuklarının olmadığı yönünde bize kesin cevap verdikten sonra bugün itibariyle burada pazar açmaya çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
"Arkadaşlarımız, kadınların kurduğu alanlara uzak caddede pazar kurma girişiminde bulundu"
Kadınların açtıkları alandan uzak yerde pazar kurmaya çalıştıklarını dile getiren Kılıç, "Bu koskoca alanda, 400 bin nüfusun yaşadığı alanda 100'e yakın kadın pazarcı grubu var. Bizim onların tezgâhında gözümüz yok. Pazarcı arkadaşlarımız, onların kurmuş olduğu alanlara uzak bir caddede pazar kurma girişiminde bulundu. Yaklaşık 40-50 kadının, sanki buranın fedaisiler ve bu alanın mülkü onlara aittir, sabahtan beridir bize etmediği hakaret, küfür kalmamıştır. Erkek pazarcılarımız, onlar kadın olduğundan dolayı sadece izlemişler ve zaman zaman alkışlamışlardır. Gelişen nüfusla beraber Bağcılar'a en az 2 tane pazarımızın atılmasını talep ediyoruz. Kadınların kurmuş olduğu alanlardan uzak olsun. Kadınların da mağdur olmaması şeklinde bir çözüm istiyoruz belediyemizden." şeklinde konuştu.
"Erkeklerin pazarda sattığı fiyatı ben halden alıyorum"
Yaklaşık 7 yıldır Jiyan Semt Pazarı'nda çalışan kadınlardan Fatma Topval, "Erkekler, 'Halk bizi istiyor, biz ucuz veriyoruz. Kadınlar pahalı veriyor.' diye iddia ediyorlar. Zaten kendileri hem komisyoncu hem çiftçi hem pazarcı. Gidiyor, anlaşıp tarladan ucuza getiriyor. Halci olduğu için direkt halden getiriyor ve pazara koyuyor. Ben hale giden bir insanım. Her sabah saat 06.00'da haldeyim. Benim gözümün önünde çift fiyat veriliyor. Bana bir buçuk TL dendiğinde erkeklere bir TL ya da 75 kuruş diyorlar. Onların pazarda sattığı fiyatı ben halden alıyorum. 'Ben de esnafım o da esnaf. Neden böyle yapıyorsunuz?' diye sorduğumuzda, 'Abla, müşteriye göre değişir.' diyorlar. O halcinin kendi tezgâhı da erkek pazarındadır. Öylece ucuz gönderiyor. Burada ekmeğinin peşinde olan bir avuç kadını yok etmeye çalışıyorlar." dedi.
"Buralar inşaat ve çamurken, işlek değilken neredeydiniz?"
İş ve emeklerine saygı gösterilmesini isteyen pazarcılardan Fatma Doğan, şu ifadeleri kullandı: "Eğer benim çocuklarıma, aileme, bu yaptığım işe saygısı yoksa benim ona hiç saygım yoktur. Eğer kendini bilirse zaten gelip bizim kurduğumuz alanlara kurmaz. Neden şimdiye kadar yoktunuz da şimdi başkaldırıyorsunuz? Ayıp değil mi? 7 yıldır neredeydiniz? Buralar inşaat ve çamurken, işlek değilken neredeydiniz? Neden o zaman yoktunuz da bugün kalabalık yapıp geliyorsunuz? Siz ahtapot musunuz ki bütün kollarınızı her tarafa yayıyorsunuz, sarıyorsunuz? Yazıktır, yazık etmeyin. Kadınlara, çocuklara, ailelere yazık etmeyin. Siz ne hakla gelip burada pazar kuruyorsunuz? İzin yokken, bir şey yokken zorbalıkla nasıl buraya geliyorsunuz? Bir canımız varsa onu da çocuklarımızın ekmeğine feda ederiz. Buradayız, burada olacağız ve sürekli de burada kalacağız."
"Bu pazarı size yedirtmeyiz"
Dün saat 21.30'dan bu yana caddede nöbet tuttuklarını kaydeden Doğan, "Gerekirse bu saatten sonra yıllarca hep böyle ayakta kalacağız. Yeter artık, yeter! Erkeklerin aç gözlülükleri, doymazlıkları nereye kadar? Kendilerine gelsinler. Bize bakıp utansınlar. 14 yeriniz var, her birinizin 10-15 numarası var. Neyinize yetmiyor ki gelip bu numara için bu kadar kargaşa, yaygara çıkarıyorsunuz? Biz 10 TL'ye razıyken siz 100 binlere razı değilsiniz. O yüzden kusura bakmayın. Biz bu pazarı size yedirtmeyiz. Hazmederseniz yedikleriniz size yeterdir. Sizi buraya kurdurtmayız." ifadelerini kullandı.
"Erkekler bizim ekmeğimizin peşine düşmesin"
Bağcılar Mahallesi'nin kadınların alanı olduğunu ileri süren Güler Eker de "Burası bizimdir. Dünden beri burada nöbet tutuyoruz. Bu akşam uyumadık. Sabahtan beridir biz ve erkekler birbirimize girmişiz. 'Gelmeyin yerimize.' diyoruz. Biz onların alanına gitmiyoruz. Bağcılar kadınların alanıdır. Kadınların ismi için bu alan yapıldı. Alanımızı erkeklere vermeyeceğiz. Erkekler bizim ekmeğimizin peşine düşmesin. Biz de buradan ekmek kazanıp çocuklarımıza veriyoruz. Çocuklarımız, ailemiz için buradayız. Biz mağdur olmasaydık pazara çıkmazdık. Mağdur olduğumuz için pazara geliyoruz. Ekmeğimize el uzatanların ellerini kırarız. Kendilerini bizim ekmeğimizden uzak tutsunlar." şeklinde konuştu.
Konuyla ilgili görüştüğümüz yetkililer ise burada pazar açılması için belediye meclis kararının olması gerektiğini bildirdi. Meclis kararı olmadığı için her iki tarafın da korsan olarak pazar açmaya çalıştıklarını bildirdi.
İLKHA