Ülkemizde kadınlar çalışma hayatının zor şartlar altında çalıştıklarından dolayı düzenli çalışmaları çok da kolay olmuyor. Kadınların doğum nedeniyle iş hayatından çok uzak kaldıkları bilinen bir gerçektir. Kadınların en önemli görevlerinden bir tanesi de çocuklarına belli bir yaşa kadar bakma zorunluluğudur. Bu zorunluluk onların çalışma hayatından uzak olmalarına sebep olmaktadır. Bundan dolayı emekli olabilmek için gerekli gün sayısını doldurmakta zorlanırlar. Son yıllarda kadın çalışanların çalışma hayatını olumlu yönde etkileyecek önemli düzenlemeler yapıldı. Bunlardan en önemlisi de kadınlara borçlanma hakkının tanınmasıdır. Bu borçlanma nasıl yapılır, kaç gün borçlanma yapılır. Borçlanma yaptıkları takdirde ne gibi avantajlara sahip olurlar. İşte bu haftaki yazımızı bunlara cevap vermek için hazırladık.
2014 yıllında 6552 sayılı kanunla yapılan değişiklikle bütün çalışan kadınlara doğum borçlanması hakkı tanındı. Bu tarihten sonra 4-a, 4-b, 4-c'li olan yani eski deyimle SSK'lı, BAĞ-Kur'lu ve Emekli Sandığına mensup bütün kadınlara doğum borçlanması hakkı sağlandı.
1-Doğum borçlanması yapılabilmesi için doğum yapan kadının doğumdan önce sigortalı olarak çalışıyor olması şarttır. Sigortalılık öncesi doğumlar için borçlanamazlar. Ayrıca doğum borçlanması yapabilmesi için çocuğun sağ olması gerekmektedir. Yani ölü doğan çocukların borçlanması yapılamaz. Doğumdan sonraki en fazla iki yıllık süre içerisinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmaması gerekmektedir.
Doğum borçlanması doğumdan sonraki en fazla süre için yapılmaktadır. Bu sürede en fazla 720 gündür. Bu hakka sahip kadın çalışanlar istedikleri takdirde 720 günün altında borçlanma yapılması mümkündür.
Bu ne anlama geliyor. Yani kadın çalışanlar üç doğuma kadar borçlanma yapabilirler. Üç doğum borçlanması için en fazla 2160 gün borçlanma yapabilirler. Bu üst limittir istedikleri takdirde bunun altında da borçlanma yapabilirler.
2-Doğum borçlanmasını yapan kadın sigortalılar yalnızca prim ödeme gün sayısını kazanırlar. Doğumdan sonraki süreler borçlanma yaptıklarından dolayı sigorta girişi geri gitmez ve emeklilikte daha önce hangi şartlara tabi ise o şartlarda emekli olabilirler. Yalnızca gün kazanılması olmaktadır. Doğum borçlanması yaparak emeklilik tarihini öne çekmek söz konu değildir.
3-Staj yapan kadın çalışanların doğum borçlanması ile emeklilik yaşını öne çekme ihtimali bulunmaktadır. Staj yaparak iş hayatına başlayan ve bu dönemlerde adına kısa vade sigorta kolların primi yatan kadın sigortalılar daha sonra uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladıkları süre içerisindeki doğumları borçlanabilirler. Bu da emeklilik yaşını öne çeker.
4-Evlat edinen kadın sigortalı iki yaşını doldurmamış çocuğu eşiyle birlikte veya tek başına evlat edinen kadın sigortalılar da doğum borçlanması yapabilirler. Diğer yandan evlat edinilen çocuğu doğuran annenin de doğum borçlanması hakkı bulunmaktadır. Evlat edilen çocuğu doğuran anne doğumdan evlatlık verildiği süreye kadar olan iki yılın borçlanmasını yapabilmektedir. Evlat edinen anne ise çocuğu evlat edindiği tarihten doğumdan sonraki iki yıllık sürenin dolduğu tarihe kadar olan süreyi borçlanabilir. İki yaşını doldurmuş çocuğu evlat edinen kadın sigortalıların ise doğum borçlanması yapma hakları bulunmamaktadır. Bir sonraki yazımız askerlik borçlanması ile ilgili olacaktır.
Selam ve dua ile.