Diyarbakır merkezine 52 kilometre uzaklıkta bulunan inanç ve kültür turizminin gözdesi Eğil ilçesine ilgi her geçen gün artarken, Peygamber kabirlerinin yanı sıra tarihi ve doğal güzellikleriyle ön plana çıkıyor.
Kur’an-ı Kerim'de adı geçen peygamberler Hazreti Zülkifl ve Hazreti Elyesa'nın aralarında bulunduğu 6 nebiyi ağırlaması nedeniyle 'peygamberler şehri' olarak da bilinen Eğil ilçesi, antik bir kent olup tüm güzellikleriyle, Asurlulardan kalma kale ve birçok antik mağaralara ev sahipliği yapıyor.
Dicle Barajı ve baraj göleti ile sahil kasabası görünümüne bürünen Eğil, tarihi kalenin eteğindeki baraj suyunda tekne ve feribotlarla geziler düzenleniyor. Huzur ortamının oluşmasıyla birlikte Eğil'e son zamanlarda yerli ve yabancı turistlerin ilgisinin arttığı görülüyor.
Diyarbakır'ın en önemli kültür ve turizm merkezlerinden biri olan Eğil’e gelen vatandaşlar, ibadetlerini yerine getirdikten sonra Eğil'de türbeleri ziyaret edip, kültürel geziler düzenliyor.
Tarihte Asurlular, Romalılar, Bizanslılar, Abbasiler, Büyük Selçuklu Devleti, Nisanoğulları Beyliği, Huri, Mitanni, Urartu, Med, Pers, Akkoyunlular ve Safeviler gibi eski medeniyetlere ev sahipliği yapan Eğil, peygamber kabirlerinin yanı sıra kral mezarları ve o dönemin izlerini taşıyan eserleri barındırıyor.
Diyarbakır’ın 18 ilçesinden biri olan Eğil, tarih boyunca; Aşispalis (Asurca), Waleraseko (Ermenice), Encil, Engilene, Angl (Süryanice), Eagle (Rumca), Gêl (Kürtçe) ve Eğil (Türkçe) adları ile anıldığı tarihi belgelerle sabittir.
Kuzeyinde Dicle Nehri’ne hakim bir tepede kurulu yerleşim yeri olan Eğil, eski merkezi aynı adı taşıyan Tarihi kalenin etrafından iken, sonraki yıllarda kaleden batıya doğru kaymış, kaleye göre nispeten daha düz bir araziye yayılmıştır.
İlçe merkezi 4 mahalleden meydana gelmiştir. Gündoğuran (Çapan) Mahallesi, Yenişehir (Cirittepe) Mahallesi, Kale (Dız) Mahallesi ve Dere Mahallesi’dir. İlçenin Tekke (Çarıkören) Mahallesi ile Hacıyan, Bostankasr adlı mezraları 1995 yılından beri su tutmaya başlayan Dicle Baraj gölünün suları altında kalmıştır. İlçenin 24 köyü ve 20 mezrası vardır.
Hazreti Elyesa Aleyhisselam
Asıl adı Elyesa Bin Uhtub Bin Acuz olan Hazreti Elyesa Aleyhisselam’ın 1898 tarihli Diyarbakır Salnâmeleri’nde Eğil’de medfûn olduğu ifade edilmektedir. Hazreti Elyesa’nın, Hazreti İlyas Aleyhisselam devrinde yaşadığı ve Hazreti İlyas gibi, Hazreti Musa’ya vahyedilen dinin, emir ve yasaklarını insanlara bildirdiği bilinmektedir. Hazreti Elyesa Aleyhisselam Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen 25 Peygamberden biri olup En'âm Suresi 86. Ayette ve Sa’d Suresi 48. Ayette ismi zikredilmektedir.
Hazreti Elyesa Aleyhisselam’ın kabri Dicle Baraj Gölü havzasında kalacağı için Hazreti Zülkifl’in kabri ile birlikte, Eğil Kaymakamlığınca oluşturulan komisyon tarafından 13–16 Eylül 1995 tarihleri arasında, Nebî Harun Tepesi’nde yaptırılan türbeye nakledilmiştir. Bu türbe "Elyesa Peygamber Camii, Zaviye ve Türbesi" adıyla ve 21.06.02/02 envanter numarası ile “ Türkiye Kültür Mirasları” arasında kayıtlıdır.
Hazreti Zülkifl Aleyhisselam
Hazreti Zülkifl Aleyhisselam’ın Hazreti Eyyüp Aleyhisselam’ın oğlu olduğu yönünde bilgiler bulunmakla birlikte, Elyesa Peygamber’in amcası oğlu olduğu yönündeki bilgiler yoğunluktadır. Kendisine peygamberlik vazifesi verilen Hazreti Zülkifl Aleyhisselam, Musa Peygamber’e vahyedilen dinin, emir ve yasaklarını insanlara bildirmiştir. Hazreti Zülkifl’in, Hazreti Elyesa’dan sonra peygamberlik vazifesi ile görevlendirildiği ve asıl adı Bişr olmasına rağmen, Hazreti Elyesa’ya kefil olduğu için ‘kefil’ olan anlamına gelen Zülkifl adını aldığı rivayet edilmektedir. Hazreti Zülkifl Aleyhisselam Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen 25 peygamberden biri olup, Enbiya Suresi 85. Ayette ve Sa’d Suresi 48. Ayette ismi zikredilmektedir.
İlçenin kuzeyinde Dicle ilçesi, doğusunda Hani ilçesi, batısında Ergani ilçesi güneyinde Diyarbakır il merkezi bulunmaktadır. İlçenin başlıca geçim kaynağı hayvancılık ve bağcılıktır.
İLKHA