Filipinler hükümeti ile ülkenin güneyindeki Moro İslami Kurtuluş Cephesi, yıllardır süren çatışmalara son vermek amacıyla tarihi bir barış anlaşması imzaladı.
Ülkedeki Müslüman azınlığın büyük bir kısmının yaşadığı Mindanao'da 40 yıldır devam eden ve en az 120 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden olan çatışmalara son vermek amacıyla yapılan diplomatik çabaların ardından varılan anlaşmaya, başkent Manila'da Malacanang Sarayı bahçesine kurulan çadırdaki imza töreniyle binden fazla kişi tanıklık etti.
Başkentteki Müslüman mahallesi Quiapo'da toplanan yüzlerce kişi de anlaşmanın imzalanmasını coşkuyla kutladı.
Mindanao'nun güneyinde yer alan ve nüfusunun büyük bir kısmı Müslümanlardan oluşan Bangsamoro'daki bölgesel hükümete daha fazla özgürlük tanıyan anlaşmaya göre, Bangsamoro özerk hükümeti, kendi bütçesine ve polis gücüne sahip olacak. Bölgede yerel seçimler, 2016'da yapılacak.
Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) ve diğer bazı silahlı gruplar, Müslümanların çoğunlukta olduğu güney bölgesinin bağımsızlığı ve Müslüman azınlığın "daha iyi bir yaşam" sürebilmesi için yıllardır mücadele ediyordu.
Nüfusun büyük bir kısmının Katolik olduğu ülkenin güneyindeki çatışmalar, Müslüman azınlığın yoksulluk içinde yaşamasına neden olmuştu.
ARTIK SAVAŞ YOK
Filipinler Devlet Başkanı Benigno Aquino, imza töreninde yaptığı konuşmada, "Eğer barışın tesis edilmesi için harcanan çabaları hızlandırırsak MİKC, 2016'ya kadar kimliğini değiştirerek askeri bir gruptan siyasi bir yapıya dönüşecek" dedi.
Aquino, sözlerine şöyle devam etti:
"Umarım bu anlaşma, barışı tesis etme çabalarımızı baltalamaya çalışanlara, sırf kendi çıkarları için ülkeyi bölmeye ve kendi gündemleri için çatışmaları körükleyenlere bir uyarı olur. Halkımız, çok uzun bir süredir acı çekiyor. Barışın bir kez daha halkımdan çalınmasına izin vermeyeceğim."
Devlet Başkanına barış görüşmeleri sırasında danışmanlık yapan Teresita Quintos Deles, imza töreninde yaptığı konuşmada, anlaşmanın ülkeye barış getireceğini açıkladı.
Malacanang Sarayı bahçesinde toplanan kalabalığa seslenen Deles, "Artık savaş yok. Artık çocuklar, güvenlikleri için kaçmaya çalışmayacak. Artık kimse, evlerini terk etmek zorunda kalmayacak. Artık yoksulluk, korku olmayacak. Yeter. Tüm bunlardan bıktık usandık" dedi.
Deles, sözlerine şöyle son verdi:
"Ortak amaçlarımız, bizi daha da ileriye taşıyacak."
ANLAŞMA HERKESİN ÇIKARINA
MİKC lideri Hacı Murat İbrahim de anlaşmanın aynı zamanda Mindanao'daki ikinci büyük silahlı grup olan Moro Ulusal Özgürlük Cephesi'nin yanı sıra güneydeki diğer grupların da çıkarına olduğunu söyledi.
İbrahim, imza töreninde yaptığı açıklamada "MİKC, Bangsamoro ile ilgili Kapsamlı Barış Anlaşması'nın tek sahibi olduğu iddiasında değildir. MİKC, sayısız insanın özgürlük ve özerklik için harcadığı yürekli çabaları ve yaptıkları fedakarlıkları asla unutmayacaktır" dedi.
MİKC'nin Bangsamoro özerk siyasi yapıya geçiş sürecinde sadece bekçilik yapacağına işaret eden İbrahim, "MİKC hükümetini değil, Bangsamoro hükümetini kuracağız. Bangsamoro anlaşması, halkımızın kimliğinin, gücünün ve doğal kaynaklarının garantisi olacaktır " dedi.
BUNDAN SONRA NE OLACAK
1987'de kabul edilen Filipinler anayasasının Özerk Bölgelerin Kurulması ile ilgili maddesi uyarınca Devlet Başkanı Aquino, Bangsamoro Yasa Tasarısı'nı hazırlamak ve gerekli durumlarda anayasa değişikliği yapmak üzere 15 üyeli bir Geçiş Komisyonu kurulması talimatını vermişti.
Sekiz üyesi MİKC tarafından, yedi üyesi de Filipinler hükümeti tarafından atanan Komisyon'un hazırlayacağı Bangsamoro Yasa Tasarısı, önce Kongre'nin onayına sunulacak. Kongre tarafından kabul edildikten sonra da bölgede referanduma sunulacak.
Geçiş sürecinin ardından 2016 yılında yapılacak seçimde ise Bangsamoro yeni hükümeti seçilecek. Seçimde halk, yasama organını oluşturacak siyasi partileri seçecek. Bu partiler ise Bangsamoro'nun liderini belirleyecek. Bangsamoro Yasası geçene kadar Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi, işlevini sürdürecek. 2016 yılındaki seçime kadar devam edecek geçiş süreci, uluslararası ve yerel organlar tarafından izlenecek.
COĞRAFİ SINIRLAR REFERANDUMDA BELİRLENECEK
Bangsamoro'nun coğrafi sınırları ise yasanın Kongre'den geçmesinin ardından yapılacak referandumla belirlenecek. Bölgedeki topluluklar, Bangsamoro'ya katılıp katılmayacaklarına referandumda karar verecek.
Anlaşmaya göre, MİKC'e ait 12 bin kişilik silahlı gücün yanı sıra diğer silahlı gruplar da tasfiye edilecek ve sivil polis gücü kurulacak.
Filipinler'in güneyinde etrafı Bubun deniziyle çevrili olan Mindanao adalar grubunda merkezi yönetime karşı yaklaşık 40 yıl önce başlatılan ayaklanmada 120 bin kişi hayatını kaybetmiş, 2 milyon kişi evlerini terk etmek zorunda kalmıştı. Bölgede 16. yüzyılda İslamiyet'i kabul etmiş Müslümanların yanı sıra diğer dinlerden de topluluklar bulunuyor.