Türkiye’nin fıstık ihtiyacının yüzde 50'sini karşılayan Şanlıurfa’da fıstık üreticileri, havaların aşırı sıcak olmasıyla birlikte yaşanan kuraklığın, bu yılki fıstık rekoltesini düşürdüğünü bu nedenle fiyatların da yükseldiğini ifade ettiler.
Fıstık ağaçlarını sulama imkânına sahip olmadıkları için hem düşük verim aldıklarını hem de ağaçlarının kurumaya yüz tuttuğunu ifade eden üreticiler, devletin hem su sorununu çözmesini hem de diğer ürünlerde olduğu gibi fıstığa da destekleme vermesini istiyor.
Bu yıl havaların aşırı sıcak olmasından dolayı rekoltenin düşük olduğunu ifade eden Şanlıurfa Fıstıkçılar Derneği Başkanı Müslüm Durmaz, geçen yıl kilosu 7 lira olan sualtı fıstığın (boz fıstık) bu yıl kilosunun 13 lirayı bulduğunu söyledi.
Fıstık yetiricilerine destekleme verilmediğini belirten Durmaz, “Buğday, arpa, pamuk gibi fıstığa da destekleme verilmesini devletimizden, hükümetimizden istiyoruz. Eğer böyle bir destekleme çıkarsa ben eminim ki bu anda tarıma elverişli olmayan bütün tarlalarda ağaç olarak zeytin ve fıstık ekimi çoğalır. Biliyorsunuz zeytin dünyada vazgeçilmez bir üründür. Bu da zeytine benzer olan fıstığın; hem kalite olarak hem fiyat olarak hem Güneydoğu’daki bu güzel iklimden dolayı Urfa’da, Güneydoğu’da yani kıraç dediğimiz ekili olmayan alanlarda da yetiştirilmesine sebep olur. Bunun ekonomimize çok büyük fayda getireceğine eminim.” ifadelerini kullandı.
“Bu gidişle 30 sene emek verdiğimiz fıstıklar kuruyacak”
Susuzluktan dolayı ağaçlarının kurumaya başladığını ifade eden çiftçi Necmi Çelik, “Biz bu fıstıkları 1974'ten beri ektik, tam 30 senedir bakıyoruz. Bu sene mahsullerimiz kuraklıktan dolayı çok az miktarda geldi. Masrafı çıkarmayacak şekilde geldi. Fıstıklarımız gördüğünüz gibi bu yaz sıcağında susuzluktan dolayı kurumaya başladılar. Bize su falan getirilirse çok iyi olur. Çünkü bu gidişle 30 sene emek verdiğimiz fıstık ağaçları kuruyacak, yazıktır. Biz burada fıstık tutmadığı için mecburen Urfa’ya çalışmaya gidiyoruz. Aynı zamanda ben boyacılık da yapıyorum. Eğer mümkünse bizim devletten ricamız buraya bir kanal suyu getirseler, biz burayı sulasak, gidip Urfa’ya çalışmaya gerek kalmaz. Biz asıl mesleğimize döneriz.” dedi.
Yaşanan kuraklıktan dolayı fıstık rekoltesinin bu yıl düşük olduğunu söyleyen komisyoncu Ali Albayrak da “Bu sene fıstığın rekoltesi düşüktür. Her yok, mahsul alınmıyor. Bizim Urfa'nın bir tarafında var. Antep tarafında da bu sene mahsul yok. Onun için piyasada fiyatlar yüksektir. Genelde su verilmemesinden dolayı çiftçi tam bakım yapamıyor. Bundan dolayı mahsul alamıyor. Bu yüzden bu yıl fıstık mahsulü düşüktür.” diye konuştu.
“Çiftçiye destek verilmesi lazım”
Geçen yıla göre fiyatların yüzde yüz artış gösterdiğine dikkat çeken Albayrak; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’ya seslenerek şöyle konuştu:
“Çiftçiye destek verilmesi lazım. Çünkü çiftçi bakamıyor, kurak geçiyor, su verilemiyor. Bu fıstığa su verilmesi lazımdır. İran’da bu fıstık her sene mahsul veriyor. Bizim çiftçimiz 3 senede bir mahsul alamıyor. Niye? Çiftçi tam bakamıyor, suyu tam veremiyor, hizmet edemiyor. Bu yüzden çitçiye destekleme verilmesi lazım.”
“Pamukta olduğu gibi fıstıkta da destekleme olması lazım”
Devletin fıstık yetiştiricilerine destekleme vermesi gerektiğini belirten bir başka Şanlıurfalı çiftçi Abdullah Marık, “Bu sene fıstık bayağı düşük. Geçen seneye göre yüzde 25 civarında fıstık var. Rekolte olarak en fazla yüzde 25 verim çıkabilir. Şimdi fıstık bu sene az olduğu için fiyatı da yüksektir. Geçen seneye göre yüksektir. Bu fıstıkla uğraşanlar için büyük bir sorundur. Bütün talepleri; pamukta olduğu gibi fıstıkta da destekleme olmasıdır. Bazen dolu yağıyor, çiftçinin emeği boşa gidiyor. Eğer destekleme olursa hiç olmazsa azda olsa bir miktar verim almış olurlar.”
“Kavlak fıstık 30-35 lira arası, kırmızı fıstık 30 lira civarındadır”
“Fıstık 20 senede yetişen bir üründür." diyen Ali Aslan ise "Fıstığın yetişebilmesi için en az 20 sene beklemesi lazım. Bu nedenle devletin bir an önce bu konuya el atması lazım. Özellikle fıstık Güneydoğu’da yetişen bir üründür. Güneydoğu’da kuraklık yaşandığı için suya ihtiyaç duyuluyor. Yağmurlarımız çok az olduğu için en büyük ihtiyacımız su. Fıstığa destek verilmesi lazım. Özellikle yeni bakan olan Fakıbaba’nın bu konuya bir an önce el atması lazım. Şu anda kavlak fıstık 30-35 lira arası, kırmızı fıstık 30 lira civarındadır. Yani fıstık fiyatları yüksektir.” şeklinde konuştu.
İLKHA