Sıcak iklimler ve sulu koşullarda uygulanacak ekim nöbeti sistemlerinde gerek ana ürün ve gerekse ikinci ürün olarak yer alabilecek önemli bir tarla bitkisi olan mısırın, dünyada ve Türkiye’de önemi gün geçtikçe artıyor. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesinde (GAP) ikinci ürün olarak ekimi yapılan mısır, ekim alanını genişleterek pamuktan sonra ikinci sırada yer alıyor.
Bakımı olduğu için de bölge çiftçisi tarafından tercih edilen mısır bitkisi hakkında değerlendirmelerde bulunan Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Abdullah Öktem, GAP bölgesinin önümüzdeki günlerde Türkiye’nin önemli bir mısır üretim bölgesi olacağını söyledi.
Mısır ürününün bulunması ile ilgili konuşan Prof. Abdullah Öktem, “Mısır ürünü, Amerika’nın keşfinden sonra İspanyol ve Portekiz’de gemiciler aracılığıyla bulunup Akdeniz’e getiriliyor ve oradan da Mısır ülkesine geçiyor. Mısır ülkesinden de İpekyolu vasıtasıyla ülkemize geliyor. Mısır ülkesinden geldiği için bu ürünün ismi Mısır olarak kaldı. Dünyada bilinen 7 tane mısır çeşidi vardır. Bunlardan en fazla üretileni Atdişi Mısır dediğimiz mısır tipidir. Diğerleri ise sırasıyla Sert Mısır, Unlu Mısır, Şeker Mısır, Cin Mısır, Mumlu Mısır ve Kavuzlu Mısır olarak kullanılmaktadır.” diye konuştu.
“Mısırın, dünyada son 10 yıl içerisinde ekim alanı 180 milyon hektara ve üretimi de 600 milyon dolara ulaştı”
Mısır’ın gün geçtikçe öneminin arttığına dikkat çeken Öktem, şöyle devam etti: “Mısırın önemi sıcak iklimler ve sulu koşullarda uygulanacak ekim nöbeti sistemlerinde gerek ana ürün ve gerekse ikinci ürün olarak yer alabilecek önemli bir tarla bitkisidir. Mısıra dayalı sanayi hızlı bir şekilde genişliyor. Bu sanayi ürünleri diğer sektörler içinde ise bir ara madde oldu. Dolayısıyla mısırın önemi gün geçtikçe artıyor. Mısırın, dünyada son 10 yıl içerisinde ekim alanı 180 milyon hektara ve üretimi de 600 milyon dolara ulaştı. Dünyanın mısır üretimi geçen yılki sezonda 1 milyon tona ulaştı. Bu yıl biraz düşüş bekliyoruz ama yine de 980 bin ton civarında olacağını düşünüyoruz. Dünyanın en fazla Amerika, Çin, Brezilya, Meksika ve Fransa gibi ülkelerde mısır yetiştiriliyor. Ülkemizde 1980 yılından sonra mısır ekim alanında artış olduğu şuan 60 ilimizde yetiştiriliyor.”
Özellikle yem yapımında kullanılan mısırın, aynı zamanda insan gıdası olarak tüketildiğine dikkat çeken Öktem, “Mısır tanesinde diğer tanelere oranla fazla miktarda nişasta var. Bundan dolayı endüstride nişasta olarak değerlendiriliyor. Tekstil sanayinde, kâğıt, karton, alçıpan, tutkal yapımında, gıda sektöründe, hazır çorba, puding yapımında mısırı görmek mümkündür. Yine embriyosu yüzde otuz yağ içerdiği için nişasta sağladıktan sonra elde edilen ürünlerden yağ elde edilebiliyor. Bu yağ ise oldukça kaliteli bir yağ tipidir.” dedi.
“GAP bölgesi mısır üretim alanı olarak oldukça önemlidir”
Önümüzdeki günlerde GAP bölgesinin Türkiye’nin önemli bir mısır üretim bölgesi olacağını belirten Öktem, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Akdeniz bölgesinde artık başka ürünlere yönelim başladı. Dolayısıyla mısır ekimiyle ilgili azalma bekleniyor. Bu bakımdan GAP bölgesi mısır üretim alanı olarak oldukça önemlidir. GAP bölgesinde Urfa çok önemlidir. Mısırda en fazla üretim yapan ilimiz Şanlıurfa ve Mardin, daha sonrasında ise Diyarbakır ve diğer iller geliyor. Yine Şanlıurfa ilinde de Ceylanpınar, Viranşehir ve Akçakale ilçelerimiz önemli mısır üretim bölgeleri arasında yer alıyor.”
“20 Haziran ve sonrasında ekim yapılmalı ve Temmuzun ilk haftasında ekimi tamamlanmalı”
Son olarak GAP Bölgesinde mısır yetiştiriciliği yapılırken dikkat edilmesi gereken noktalara değinen Öktem, “Mısır aslında verimli toprakları seven bir bitkidir. Genel olarak baktığımızda derin, sulanabilen ve sıcak iklime sahip olan yerlerde mısır yetiştirmek çok mümkündür. Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneş bakımından çok zengin ve toprak yapımız buna müsaittir. Bölgemizde mısırın yetiştirilmesi için engelleyici bir faktör yoktur. Mısırda ekim zamanı çok önemlidir. 20 Haziran ve sonrasında ekim yapılmalı ve Temmuzun ilk haftasında ekimi tamamlamamız gerekiyor.
Mısır ekiminde havalı mikser kullanıyoruz. Eğer çiftçiler kendi tarlalarında bozkurt, kent otu, danaburnu gibi zararlı otlar yoğunluktaysa bunlara karşı ilaçlama yapılmalıdır. Genellikle sıra arasını 70 santim sıra üzerini 18 santim olarak ayarlıyoruz. Mısırı hem düzeye hem de sırta ekebiliriz. Özellikle yağışlı bölgelerde yağıştan sonra mısırın çimlenmesine ya da çürümesine sebep oluyor. Bu nedenle sırt ekimler ön plana çıkıyor. Bölgemizde ise sırt ekimler yaygınlaşmış durumdadır. Ama öncesinde tarlalarımızda sırtları hazırlamak lazımdır.” diye konuştu. (Osman Gülebak-Ramazan Casuk-İLKHA)