400 yıl önce dede İmam Gezer tarafından üretimine başlanan ve günümüzde de aynı yöntemlerle ve aynı lezzetle üretimi gerçekleştirilen meyan şerbeti, özenli ve titiz bir yapım tekniği ile üretiliyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde özellikle de yaz aylarında bolca tüketilen meyan şerbeti, Ramazan ayında iftar sofralarının vazgeçilmez içecekleri arasında yer alıyor. Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Mardin gibi illerde yetişen ve şerbet olarak hazırlanan meyan bitkisi, Ramazan ayında büyük bir ilgi görüyor.
Bölgede, susuzluğu giderici, serinletici ve hazmettirici özelliğinin yanı sıra da böbreklere iyi gelmesi ve bağışıklık sistemini güçlendirmesi dolayısıyla tüketilen şerbet, Ramazan sofralarının vazgeçilmezleri arasında bulunuyor.
Meyan şerbetinin zorlu yolculuğu sabahın erken saatlerinden itibaren başlıyor. Güneydoğu illerinde yetişen meyan bitkisi, dev kazanlarda kaynatılıp, varillerde bol buzla demlenmeye bırakıldıktan sonra ahşap haznelerde damıtılıyor. Poşet ya da şişelere konularak satılan meyan şerbeti, Ramazan ayında iftar sofralarında yerini alıyor.
Bölgedeki birçok kentte olduğu gibi Gaziantep’te de ana cadde ve sokaklarda seyyar satıcılar ve şerbetçi dükkânlarınca satılan şerbetin fiyatının da ucuz olması dolayısıyla her bütçeye hitap ediyor.
Susuzluğu gidermesi ve hazmettirici özelliğinin yanı sıra böbreklere iyi geldiği, bağışıklık sistemini güçlendirdiğine inanılan meyan şerbeti doğal yollarla elde edilmesi ve koyu rengi nedeniyle bölge halkı arasında "doğal kola" olarak da biliniyor.
Bölge illerinde ve Gaziantep’te sıcak yaz günlerinin vazgeçilmez içeceği olan meyan şerbeti, Ramazan ayında yoğun şekilde tüketiliyor. Fakat bu yıl Coronavirus salgını dolayısıyla sokaklarda meyan satışları düştü.
Kentte oruç tutan ve iftarını birçok hastalığa iyi geldiği ve özellikle de hazmı kolaylaştırdığına inanılan meyan şerbeti içerek açmak isteyenler, önceki yıllarda tarihi Antep Kalesi çevresinde bulunan satıcılar önünde uzun kuyruk oluşturuyordu.
Ramazan ayında iftar sofralarının vazgeçilmez soğuk içeceği olan ve önceki yıllarda almak isteyenlerin kuyruğa girdiği meyan şerbetine bu yıl, Covid-19 tedbirleri nedeniyle “evde kal” çağrılarına uyulması ve sokağa çıkma yasağı dolayısıyla ilgi azaldı.
Meyan şerbetçiliğini 6'ncı kuşak olarak devam ettiren Halil Gezer, bu yıl tüm dünyayı etkisi altına alan Coronavirus tedbirleri kapsamında sokağa çıkma yasakları ve vatandaşlara yapılan “evde kal” çağrıları birçok üründe olduğu gibi meyan şerbeti satışlarını da düşürdüğünü söyledi.
“Coronavirus satışlarımızı yüzde 50 düşürdü”
Geçen senelere göre satışların yarı yarıya düştüğünü belirten Gezer, “Tabi bu virüsten dolayı satışlar düştü. Havaların çok serin olması satışlarımızı pek etkilemiyor. Meyan şerbeti içen Ramazan ayında mutlaka sofrasında meyan şerbeti bulunduruyor. Sokağa çıkma yasağı günlerinde evleri yakın olan bazı müşterilerimiz gelip meyan şerbeti aldı. Ama virüs satışlarımızı yüzde 50 etkiledi. Çünkü geçen seneler geçen sene 6 bin paket yapıyordum. Bu sene 3 bin pakete düşürdüm.” dedi.
“Virüs hepimizi etkiledi”
Sokağa çıkma yasağı öncesi satışlarını biraz arttığını belirten Gezer, “Vatandaş fazla paket alıp buzluğa koyuyor. Ne zaman içecekse buzluktan çıkarıp şerbetini içiyor. Sokağa çıkma yasağı olduğu günlerde satış yapıyoruz. Satışların bu şekilde düştüğü günlerde yine de Allah’a şükürler olsun, satışlarımız bir şekilde oluyor. Yapacak bir şey yok, virüs hepimizi olumsuz etkiledi. Tüm sektörleri olumsuz etkileyen bu durum ister istemez bizi de etkiledi.” ifadelerini kullandı.
“Müşterilerimiz genellikle buraya gelip paket alıyor”
Geçen senelerde Ramazan ayında, camilerin önü başta olmak üzere otellerde, hanlarda ve lokantalar ile restoranlarda iftar saatinde meyan şerbeti satışı yaptıklarını hatırlatan Gezer, “Ama bu yıl otellerde ve cami önlerinde satışımız yok. Ben Antep’te 30 tane lokantaya servis yapıyordum ama bu sene yok. Her gece teravih namazının ardından cami önlerinde satış yapıyorduk, bu camilerde teravih namazı kılınmadığı için satış yapamadık. Ama müşterilerimiz genellikle buraya gelip paket alıyor.” şeklinde konuştu.
Meyan kökünü yüksek fiyatlarda aldıklarından dolayı meyan şerbeti fiyatlarının geçen yıla göre yüzde 25 arttığını belirten Gezer, meyan şerbetinin poşetini 5 TL'den satışa sunduklarını kaydetti.
“Meyan şerbeti çay gibi demlenmezse tadı acı olur”
Meyan şerbetinin yapımı ve hazırlığı ile ilgili de bilgi veren Gezer, şunları söyledi: “Sabah saat 09.00'da hazırlıklara başlıyoruz, iftar saatine kadar çalışıyoruz. Yine gece saat 23.00’da ertesi gün için hazırlık yapıyorum. Sahurda meyan kökünü ıslıyorum, kökleri teknelere koyuyorum. Tonlarca meyan arasından ayıklanan kökleri sabah namazı vakti içi su dolu varillere koyarak demlemeye bırakıyoruz. Sabah saat 09.00’da sıralarında varillerden çıkarılan meyan kökü ile şerbeti ahşap haznelere dökülerek, damıtılıyor. Meyan şerbeti çay gibi demlenmezse tadı acı olur ve istenilen tadı vermez. Gün boyu birkaç kez tekrarlanan damıtma işlemi, iftar vaktine birkaç saat kala başlayan poşetleme işlemi ile sona eriyor.”
Meyan şerbetinin hammaddesinin su ve buz olduğunu belirten Gezer, meyan kökünün içinde sadece yabancı madde olarak tarçın olduğunu belirterek, meyan şerbetinin Ramazan ayında iftar sofralarının olmazsa olmazı olduğunu da sözlerine ekledi.
İLKHA