Irak Kürdistan Bölgesi'nde gerçekleştirilen referandumun ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Hükümet yetkililerinin Habur Sınır Kapısı'nın kapatılabileceği yönündeki açıklamaları üzerine değerlendirmelerde bulunan Mardin'deki oda başkanları ve iş adamları, sınır kapısının Türkiye’nin ve bölgenin can damarı olduğunu vurguladılar.
İLKHA’ya konuşan Mardin Sanayici İş Adamları Dernek Başkanı ve Organize Sanayi Bölgesi Başkan Vekili Nasır Duyan, Mardin Odalar Birliği 2. Başkanı İsa Tunç, Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mahmut Dündar, Kızıltepe Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Şahin ve Kızıltepe Esnas ve Sanatkârlar Odası Başkanı Zeynettin Ayav, sınır kapısının kapanmasıyla sadece Mardin’in değil tüm Türkiye ekonomisinin etkileneceğini belirttiler.
Habur Sınır kapısı’nın kapatıldığı takdirde ekonomik yönden büyük sıkıntı yaşanacağına dikkat çeken Mardin Sanayici İş Adamları Dernek Başkanı ve Organize Sanayi Bölgesi Başkan Vekili, Nasır Duyan,
Habur Sınır Kapısı'nın bölgenin ve Türkiye'nin can damarı olduğunu söyleyen Mardin Sanayici İş Adamları Dernek Başkanı ve Organize Sanayi Bölgesi Başkan Vekili Nasır Duyan, sınır ticaretinin devam etmesini umduklarını söyledi.
Habur'un kapatılması halinde ekonomik yönden büyük anlamda sıkıntı yaşanacağını belirten Duyan, "İhracatın yüzde 80’i Kuzey ve Güney Irak’a yapılıyor. Bu ekonomik yaptırım Mardin’i, Diyarbakır’ı ve hatta Tekirdağ'ı etkiler. Türkiye'nin ekonomisini etkiler. Bu yönden bakılması gerekir. Umarız bu sorun daha çok büyümeden diplomatik girişimlerle. diyalogla çözülür. Habur sınır kapısı bu bölgenin geçim kaynağıdır. Kapanırsa çiftçisinden nakliyecisine, esnafından sanayicisine, en küçüğünden en büyüğüne kadar tamamıyla etkilenecek. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti mutlak surette bunu göz ardı etmeyecek. Bölgenin sorunlarının da dikkate alınarak ona göre bir karar alınacağını, ona göre bir yaptırım yapılabileceğinin ümidini taşıyoruz." dedi.
"Irak, Türkiye'nin ihracat yaptığı ikinci büyük pazar"
Mardin’in, un ihracatında Türkiye birincisi olduğunu, bunun tamamına yakınının da Irak ve Irak Kürdistanı Bölgesine yapıldığını anlatan Duyan, "Mardin’in ihracat rakamı bir milyar dolara yakın. Bunun yüzde 60-65’i gıda geri kalanı da farklı sektörler; inşaat, temizlik, kozmetik, tekstil gibi… Bu tür ihracatlar yapılıyor. Irak, Türkiye'nin ihracat yaptığı ikinci büyük Pazar; bunu da gözardı etmemek gerek. Yıllık yaklaşık 15-17 milyar dolar ihracat söz konusudur. Bu ciddi bir rakamdır. Irak, Almanya’dan sonra 2’inci büyük pazarımız." ifadelerini kullandı.
Mardin Odalar Birliği 2. Başkanı İsa Tunç ise yaklaşık 40 yıldır bölgede yaşanan olaylar yüzünden halkın ve esnafın büyük mağduriyet yaşadığına değinerek son yıllardaki PKK'nin çukur siyasetinin bu mağduriyeti arttırdığını belirtti.
Tunç, "Sınır kapısının kapanmasını bölge insanları olarak tasvip etmiyoruz. Belimiz zaten bükük; ekonomik olarak daha çok bükülecek ve daha çok sıkıntı yaşayacağız. Bu kapının hiç kapanmaması gerekir. Kapasitesinin yükseltilmesi gerekir ve daha çok ekonomik girdi sağlamak için ilişkilerin geliştirilmesi gerekmektedir. Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi, esnaf ve sanatkârlarımıza, nakliyecilerimize 70 trilyona yakın bir para dağıtmıştır. Mardin, Nusaybin, Kızıltepe, Derik, Ömerli ve Midyat Kooperatiflerimiz batmayla karşı karşıya gelecektir. Habur Sınır Kapısı Türkiye’nin ve bölgemizin can damarı. Kayseri, Gaziantep ve ticari merkezi olan illerimizle yaptığımız istişareler ve toplantılarda Habur Sınır Kapısının kapatılması halinde fabrikaların durma noktasına geleceği ve ekonominin sıfıra ineceği söylenmiştir." ifadelerini kullandı.
"Hepimiz bir geminin içindeyiz. Gemi su alırsa hepimiz zarar görürüz"
Rusya'yla yaşanan uçak krizi sonrası ekonomideki sıkıntıları hatırlatan Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mahmut Dündar, şu değerlendirmede bulundu: "Daha dört dörtlük çözülmemiş sıkıntının giderilmesi için Cumhurbaşkanımız bir mücadele verdi ama halen o sıkıntıyı çekiyoruz. Sınır kapısı kalbimizin bir damarı gibidir. Nasıl nefes alabiliyorsak Habur Sınır Kapısı da nefesimizdir. Habur kapısı öyle sıradan bir kapı değildir. Hepimiz bir geminin içindeyiz. Gemi su alırsa hepimiz zarar görürüz. Rabbimizden duamız; bunun diyalogla çözülmesidir. İnşallah bir araya gelip çözerler."
"Temennimiz bu sıkıntıların bir an evvel aşılmasıdır"
Habur Sınır Kapısı'nın kapanması halinde sanayicilerin büyük sıkıntılar yaşayacağına vurgu yapan Kızıltepe Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Şahin, kapının kapanmaması için yetkilere çağrıda bulundu.
Şahin, "Sanayicilerimizin, ekonomimizin ve özellikle bölgemizdeki istihdamın zarar görmemesi temennisindeyiz. İnşallah bu sürecin sağlıklı, başarılı, dostane bir şekilde sonuçlanmasını temenni ediyoruz. Erbil’e gittiğimizde bütün mağazalarda Türk malllarını görüyoruz. Giyimden tutun bütün sanayi ürünlerine kadar. Tarihi İpekyolu üzerinden Habur'a giden TIR’larda inşaat, giyim, gıda sektörü var. Her sektörden ürünler ihraç edilmektedir. Kuzey Irak ekonomik pastamızdır. Bu ekonomik pasta zarar gördüğü takdirde sanayicilerimizin çoğu bankalara borçları var, ihracatta anlaşmaları var, stoklarda birikmiş ürünleri var. Bunlar ne olacak? Bunlar için endişeliyiz. Temennimiz bu sıkıntıların bir an evvel aşılması dostane bir şekilde tekrar huzura kavuşmasıdır. Özellikle coğrafyamızda Suriye’yi görüyoruz. Coğrafyamızdaki sıkıntılar hepimizi sıkıntıya sokuyor. Temennimiz coğrafyamızda yaşanan bütün sıkıntıların bir an önce son bulmasıdır." diye konuştu.
Habur Sınır Kapısının kapanmasının Mardin’deki fabrikaların kapanması anlamına geldiğine dikkat çeken Kızıltepe Esnas ve Sanatkârlar Odası Başkanı Zeynettin Ayav, ise şunları söyledi: "Habur Sınır Kapısı üzerinden giden her bir kamyon, TIR bizim için ayaklı fabrikadır. Bu bölge ekonomisinin can damarını teşkil ediyor. Eğer Habur Sınır Kapısı’nda bir aksaklık veya kapanma olursa özellikle Mardin ilimiz ekonomik yönden felce uğrayacaktır. Özellikle de Organize Sanayi Bölgemizdeki gıda üreten fabrikalar bütün ihracatı Bölgesel Yönetime ve Irak’a yapmaktadır. Kapının kapanması bu fabrikaların kapanması demektir."
"Habur Sınır Kapısı kapandığında bölgedeki ekonominin can damarı tümden kesilecektir"
Mardin'in Irak’la olan ihracatı bir milyar dolar olduğunu, bunun da beraberinde istihdamı getirdiğine işaret eden Ayav, "Kapı kapanırsa Esnaflarımız zarar görecek, tüccarlarımız zarar görecek ve özellikle sanayicilerimiz ekonomik yönden büyük bir darbe yiyecektir. Sanayicilerimizin çoğunluğu bankadan aldıkları krediler vardır, bu krediler sekteye uğrayacaktır. Esnaf ve sanatkârlar kredi kooperatifi olarak nakliyecilere 72 trilyona yakın kredi vermişiz. Bu kredilerin geri dönüşümü bize büyük bir sıkıntı yaratacaktır. Nakliye sektörü Mardin ilimizin ekonomisinin omurgasını oluşturmaktadır. Habur Sınır Kapısı ticaretin omurgasını oluşturmakta ve ticaretin can damarıdır. Habur Sınır Kapısı kapandığında bölgedeki ekonominin can damarı tümden kesilecektir. Temennimiz kapının kapanmaması ve iki ülkenin dostane sıcak ilişkilerin devam etmesidir." şeklinde konuştu.
İLKHA