Hazreti İbrahim tarafından inşa edilmesinden bu yana defalarca kapatılan Kabe'de Covid-19 salgını nedeniyle Suudi yönetiminin kararıyla hac ve umre ibadetine ara verilmesi en çok hediyelik eşya satan esnafı mağdur etti.
Yaklaşık 2 yıldır tüm dünyayı etkisi altına alan ve hayatı olumsuz etkilemeye devam eden Covid-19 salgını nedeniyle Müslümanların en önemli ibadetlerinden biri olan hac farizası ve umre ibadeti yerine getirilemiyor.
Hac ve umre ibadetinin yerine getirilememesinden dolayı Türkiye’den kutsal topraklara gidilememesi hac ve umre malzemesi satıcılarını ciddi anlamda mağdur etti.
17 Ekim itibariyle iki doz aşı yaptıranların Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevi'de ibadet edebileceğini duyuran Suudi yönetimi, nüfusu kalabalık Türkiye'nin de arasında olduğu Müslüman ülkelere henüz hac ve umre ziyaretlerini açmadı.
Hac ve umre malzemesi satışı yapan binlerce esnaf ise Suudi yönetiminin Türkiye'yi Covid-19 “kırmızı listesi”nden çıkarmasını, hac ve umre ibadetinin yeniden başlamasını bekliyor.
Suudi Arabistan'da 17 Ekim itibarıyla iki doz aşı yaptıranların Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevi'de ibadet edebileceğinin duyurulması ve ardından Kabe'de sabah namazı sırasında aralıksız saf tutulması Türkiye’deki hac ve umre malzemesi satışı yapan esnafı, umutlandırsa da hac ve umre ziyaretlerinin halen başlamaması esnafı endişelendiriyor.
2020’nin mart ayından bu yana pek çoğu kapalı olan dükkanlarda satışların az olduğu belirtilirken, firma yetkilileri hac ve umre ibadetinin artık yapılması gerektiğini düşünüyor.
Hac ve umre malzemesi satışı yapan esnaf, yaklaşık 2 yıldır iş yapamadıklarını, bu durumun devam etmesi halinde çok zor durumda kalacaklarını ve birçok esnafın iş yerini kapatacağına dikkat çekiyor.
Salgından en çok hac ve umre malzemesi satışı yapan esnafın etkilendiğine dikkat çeken Şemsettin Özaslan, 2 yıldır dükkanlarını sadece açıp kapattıklarını ve satış yapamadıklarını söyledi.
“Hac ve umre ibadeti başlamazsa birçok esnaf kapatır”
2 yıldır hac ve umre malzemelerinin raflarda kaldığını belirten Özaslan, “5-6 yıl öncesine kadar pandemi diye bir olay meydanda yokken hac ve umre malzemesi satan esnafımızın işi çok iyiydi. Bizim de işimiz iyiydi. Dünya genelinde salgın oluşunca bu durum ister istemez tüm sektörleri etkilediği gibi bizim sektörü de etkiledi. 2 yıldan beri kapalıyız. Zor da olsa ayakta kalmaya çalışıyoruz. Bu süreç içerisinde işyerini kapatan esnaflarımız oldu. Biz de zorla ayakta durmaya çalışıyoruz. Eşimiz, dostumuz bize kötü günlerimizde destek oldu ama onlarında ister istemez kendi çaplarında ödemeleri oluyor. Dolayısıyla bize yaptıkları yardımları tekrardan talep ediyorlar. Bizimde ödemelerinizi süreç içerisinde verme gücümüz yok. Suudi Arabistan'ın Türkiye adına yapacağı açıklamaya bağlıyız. Bir açıklama yapılırsa inşallah işlerimiz açılacak. Yetkililerle ve Diyanet İşleri Başkanlığı ile görüşmelerimiz devam ediyor. Hacı ve umrenin ne zaman başlayacağı ile ilgili dilekçe yazıyoruz. Fakat dilekçelerden herhangi bir olumlu sonuç alamıyoruz. Hac ve umre ibadeti olmadığından dolayı ülke adına maddi manevi sıkıntılar yaşıyoruz, bu durum ister istemez bize de yansıyor. Artık dayanacak gücümüz kalmadı.”dedi.
“2 yıldır iş yerlerimizi siftahsız açıp kapatıyoruz”
Hac ve umre ibadetlerin başlamaması durumunda birçok esnafın iş yerini kapatacağına dikkat çeken Mehmet Olgaç, “Yaklaşık 2 yıldır hac ve umre ibadeti yapılmıyor. Sektörümüz perişan durumda ve devletimizden Allah razı olsun, bu süreçte bize 3 bin lira yardımda bulundu. Keşke daha büyük yardımlarda bulunsaydı. Dükkan kiralarımız yüksek olmasından dolayı sıkıntı yaşıyoruz. 2 yıldır iş yerlerimizi siftahsız açıp kapatıyoruz. Hac ve umre olmayınca satış olmuyor. Sabah gelip iş yerimizi açıyoruz, akşam kapatıp eve gidiyoruz. Bir ekmek parası çıkartırsak ne mutlu bize. Hac ve umre ibadetinin başlamasına yönelik herhangi bir gelişme de yok. Sıkıntımız halen devam ediyor. Suudi Arabistan keşke Türkiye’ye yanaşsa iyi olur. Suudi Arabistan, Türkiye'den kazandığını hiçbir ülkede kazanmıyor. Suudi Arabistan, ticaretini Türkiye'den yapıyor. Ama maalesef Suudi Arabistan Türkiye'ye karşı nedense soğuk davranıyor. Türkiye’ye bu konuda herhangi bir izin vermiyor. Devletimizin bu konunun üzerinde durması lazım.” çağrısında bulundu.
“Covid-19 salgınından en çok etkilenen sektör biz olduk”
Hac ve umre ibadeti olmadığı için malzeme alan müşterileri olmadığı için satışların olmadığını ve birçok gün iş yerlerini siftahsız kapattıklarını belirten Ramazan Özaslan, “Covid-19 salgınından en çok etkilenen sektör biz olduk. Şu anda birçok sektör açıldı. Fakat açılmayan tek sektör biz kaldık. Sektör olarak hac ve umre ibadetinin başlamasını bekliyoruz. Hac ve umre ibadetinin yapılıp yapılmayacağı ile ilgili olumlu bir sonuç elde edemedik. 2 yıldır ‘bugün yarın’ diyerek sabrediyoruz. Fakat sonuç olarak baktığımızda bir sonuç yok. Açılmadık hiç bir sektör yok. Fakat hac ve umre malzemesi satan esnaf 2 yıldır kan ağlıyor. Bu konuda bir açıklamanın yapılması lazım, durumumuz ne olacak? Suudi Arabistan, bu konuda açıklama yaptı, 33 ülkeye umre ibadeti için izin verildi, 26 ülke şu anda umre ibadeti için Suudi Arabistan'a gidebiliyor. Sadece 6-7 ülke kalmasına rağmen Türkiye'nin bu kadar pasife edilmesi, umre ibadetinin başlamaması bizim zorumuza gidiyor. Bu konu hakkında çalışmaların yapılmasını istiyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Esnaf olarak kan alıyoruz”
Hac ve umre ibadetinin 2 yıldır yapılmamasından dolayı satış yapamadıklarını belirten İsmail Olgaç, “Şu an esnaf olarak kan alıyoruz. Gerçekten hiç iyi durumda değiliz. 2 senedir hac ve umre ibadeti olmadığından dolayı satış yapamıyoruz. Bundan dolayı biraz yetkililerden bu konuda yardım bekliyoruz. Hac ve umre ibadeti olmadığından dolayı çok zor günler geçirdik ve geçirmeye devam ediyoruz.” diye konuştu.