Abdulkadir Turan / Rehberlik / Doğruhaber Gazetesi
Ekonomik problemi olmayan toplumlarda, öğrenci tercihini yaparken öncelikle yeteneğine ve ilgisine uygun üniversite arıyor. Hatta anlatıldığı kadarıyla çoğu zaman aramasına gerek kalmıyor. Üniversiteler, öğrencileri araştırıyor ve üniversitesine uygun bulduğu, kendisi için kazanım saydığı öğrencileri mektupla davet ediyor. Öğrenci, teklif niteliğindeki bu davetlerden uygun bulduğunu ailesi ve rehberlik uzmanıyla birlikte kabul ediyor.
Bizim gibi, vahşi kapitalizmin sömürdüğü toplumlarda ise öğrenci olarak geçim derdini merkeze koyuyoruz.
“Geçim” elbette önemli. Ama bazen öyle bir noktaya geliyor ki “geçim”, bizi yaşatacak bir şey olacağına biz geçim için yaşamaya başlıyoruz. Geçimi bizi taşıyacak bir araç edineceğimize, geçimin etrafında tavaf misali dolanıyoruz, yetmiyor; geçimi sırtımıza alıp altında eziliyoruz. Dil varmıyor söylemeye ama bir İslam âlimi, kapitalist düzende “tüketim hayvanı olmaktan söz ediyor; burada da (özür dilerim) basbayağı bir “geçim hayvanlığı” söz konusu... Bizi geçime mahkûm edenlerin uygun gördükleri konum budur. Hiçbir tercih hakkına sahip olmayan, iradesiz bir iş makinesi, bir iş bineği olmamız...
Bilerek veya bilmeyerek bunu kabullendiğimizde hayatımız kilitleniyor; tercih bizim için anlamsızlaşıyor, iradesiz bir nesneye dönüşüyoruz.
Öte yandan kimi meslekler vardır; insan onlara “yakıt olur; onlarda sadece yanar. Oysa kimi meslekler vardır; insan onlarda aydınlanır ve o aydınlıkla çevresini de aydınlatır.
Üniversite tercihimizi yaparken ilk işimiz okuma amacımızı belirlemektir.
Hedefimiz, sadece “geçimlik” bir üniversite midir? Her şey o kadar mı? Biz, bir mesleğe yakıt mı olmak istiyoruz. Yoksa bir üniversitede aydınlanıp aydınlatmak mı istiyoruz?
Ben, o üniversiteyi okurken ne fayda vereceğim, ondan mezun olduktan sonra ne fayda vereceğim? Yakıt mı olacağım, aydınlatan mı?
Sonra o üniversite, yeteneğime uygun mu, ilgi alanımla uyuşuyor mu? Benim ilgi alanım gerçekçi mi? Örneğin ben özel bir üniversitede resim eğitimi almak istiyorum? Ama ne resme yatkınlığım var ne de özel bir üniversite de okuyacak param... Böyle bir tercih yapmalı mıyım?
Üniversitede yakınlık-uzaklık da önemli... Hem ekonomik koşullar hem fayda açısından... Ancak en iyi üniversitelerden birinden mezun olabilecek iken büyükçe bir liseyi andıran “yerel” bir üniversiteyi tercih etmem doğru mu? Uzaklık, bazen bir bedel ister; o bedelin karşılığını alabilecek miyim? Ya da gittiğim yerde kayb mı olacağım?
Bütün bunların yanında bu yıl gerçekten tercih yapmam gerekiyor mu? Neden? Tercih yapsam ne olur? Tercih yapmasam ne yapacağım?
Tercihlerinizi yapmadan önce buradaki her ayrıntı üzerinde düşünün... Ardından önce kendiniz tercih listenizi oluşturun, bu listeyi çevrenizle sıra sıra konuşun ve teknik sıralama için en az iki rehberlik danışmanına gidin, onların her değişiklik önerisinin gerekçesini sorun; işin özüyle ilgili siz ve danıştığınız çevreniz karar verin, sadece teknik kısmını onlara bırakın...
Bugüne kadar her yıl tercih karışıklığı yaşandı; karışıklık problemini yaşamamak için acele etmeyin, açıklamaların yapılmasını ve uzmanların sistem üzerinde anlaşmasını mutlaka bekleyin.
Rabbim, yardımcınız olsun...