Havayolu şirketlerinin bayram dönemlerinde bilet fiyatlarını 2-3 kat artırdığını ve yolcuların ciddi mağduriyet yaşadığını geçen hafta buradan gündeme getirmiştik. ‘Bu vurguna kim dur diyecek’ başlığı ile analiz ettiğimiz mağduriyete, aynı gün Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’dan yanıt geldi. Bakan Yıldırım, uçak bilet fiyatlarında, akaryakıt ve et fiyatlarında da gündeme gelen ‘tavan fiyat’ uygulanabileceğini ve bununla ilgili çalışmanın başlatıldığını açıkladı.
Mustafa Gün'ün Zaman gazetesindeki haberine göre, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından, ‘uçuşlardaki tavan fiyat’ çalışması ile ilgili hazırlanan taslağa göre, fiyat sınırlaması sadece yurtiçi seyahatleri için geçerli olacak. Uçuşlar da, saatlik zaman dilimine göre planlanacak. Bu yüzden 1 saatin altındaki iç hat seferlerinde ayrı tarife, uzun süreli uçuşlarda daha yüksek ücret uygulanacak. En önemlisi de bilet fiyatlarına ‘son 3 gün sınırlaması’ getirilecek. Şirketler de, yeni uygulama ile uçuştan 3 gün öncesine kadar Bakanlığın belirlediği tavan fiyata göre bilet satabilecek. Ancak uçuşlarına son üç gün kala (72 saat) bilet alanlar, havayolu şirketlerinin belirleyeceği yüksek ücretle uçuş yapmak zorunda kalacak.
BAYRAM ÖNCESİ BAŞLAYACAK
Bakan Yıldırım’ın talimatı üzerine harekete geçen SHGM, ‘tavan fiyat’ ile ilgili havayolu şirketlerinden her hat için maliyet çıkarmasını istemişti. THY, Pegasus-İZair, Atlasjet, Onur Air, SunExpress ve Borajet de akaryakıt ve diğer giderler ile sundukları hizmeti dikkate alarak hesapladığı maliyetleri SHGM’ye iletti. Ankara’da yapılan çalışmayla maliyetlerin üzerine belirli kâr marjı eklenerek her hat için tavan fiyat belirlendi. Bu hafta, havayolu şirket yetkilileri ile görüşerek taslağa son şeklini verecek SHGM, hazırlayacağı raporu daha sonra Bakan Binali Yıldırım’a sunacak. Bakan onayının ardından uçak biletlerindeki ‘tavan fiyat’ uygulamasının, Kurban Bayramı öncesi başlaması bekleniyor.
REKABET ARTARSA FİYAT UCUZLAR
Bakanlığın bilet fiyatlarına getireceği sınırlamaya havayolu şirketlerinden farklı tepkiler geldi. Ancak tepkiler daha çok, uygulama ile ilgili bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor. Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) Başkanı ve Pegasus Havayolları Genel Müdürü Sertaç Haybat, bilet fiyatlarına sınırlama getirilmesi yerine havayolu şirketleri arasındaki rekabetin daha da artırılması için gereğinin yapılmasını istedi. Yani havayolu şirketlerine, tüm havalimanlarından aynı şartlarda uçuş imkanı sağlanması gerektiğine dikkat çekti. Haybat, yolcuların daha ekonomik seyahat gerçekleştirmesi için ‘esnek planlama’ yapması ve uçuşlarla ilgili tüm alternatifleri değerlendirmesi tavsiyesinde bulundu. THY yetkilileri ise Bakanlığın aldığı karara uyacaklarını ancak getirilen kısıtlamanın uygulanabilirliğinin de tartışmaya açık olduğunu söyledi.
UCUZ BİLET ALMAK MÜMKÜN MÜ?
Bakanlığın müdahalesi ile hafta sonları ve tatil dönemlerindeki bilet fiyatındaki artışın önüne geçilmiş olacak. Ancak siz yine de, ucuza seyahat etmek istiyorsanız mutlaka uçuş planınızı mümkün olduğunca çok önceden gerçekleştirin. Örneğin Pegasus, 2-3 ay öncesinden alınan biletlerde, 25-30 TL’ye uçuş imkanı sunuyor. Ancak son güne kaldığınızda sadece Pegasus ile değil diğer havayolu şirketleriyle de, ekonomi veya business sınıfta 400 TL’nin üzerinde uçak bileti almak zorunda kalacağınızı aklınızdan çıkarmayın. Bu yüzden, ucuz bilet için alternatif gün ve saatleri belirleyerek işe başlayın. Daha az tercih edilen havalimanlarından düzenlenen uçuşların düşük ücretle satışa sunulduğunu da unutmayın. Ayrıca, karşılaştırmalı uçuş alternatifleri sunan web sitelerinden en ucuz bileti bulma şansınız da oldukça yüksek.
Jet-lag'sız yolculuk için ne yapmalı
Jet sendromu veya eş zamanlama bozukluğu da denen Jet-Lag rahatsızlığı, uzun mesafe uçuşu gerçekleştiren kişilerde, biyolojik ritim bozukluğu yaşanmasına neden oluyor. JetLag yaşayan yolcularda, yorgunluk, iştahsızlık, uykusuzluk, çevreye zihinsel ve fiziksel uyum zorluğu gibi ciddi rahatsızlıklar görülüyor. Uçuş öncesi, uçuş sırasında ve uçuş sonrasında alacağınız bazı tedbirler, bu tür bir rahatsızlığı en az sıkıntıyla atlatmanızı sağlayacaktır. Uzmanların önerilerine göre, öncelikle uçakla gidilecek yerin saat dilimine göre, yemek konusunda düzenleme yapmanız ve kendinizi buna göre hazırlamanız gerekiyor. Uçuş öncesi, uçakta ikram edilecek menüyü öğrenerek, bünyenizi rahatsız etmeyecek bir sipariş vermeniz, hazım endişesi yaşamadan keyifli bir uçuş yapmanızı da, sağlayacaktır. Yolculuk sırasında, yüksek basınç nedeniyle su kaybı yaşayacağınızdan bol bol su tüketmeyi ihmal etmeyin. Yeterince su içmezseniz, uçuş boyunca halsizlik ve yorgunluk hissedebilirsiniz. En önemlisi de, bol bol koridorda yürüyün. Uzun süre hareket etmeden oturduğunuzda, yüksek basınç nedeniyle kan akışında yavaşlama ve kan pıhtılaşması sorunu ile karşılaşabilirsiniz. Uçaktan indikten sonra da, gittiğiniz ülkenin saatine göre, yaşamınızı programlayın. Akşam olunca uyumaya çalışın. Böylece kısa sürede biyolojik yapınız çevreye uyum sağlayacaktır.
Uçuş ekibinin güvenliği arttırılacak
Dışişleri Bakanlığı, Türk Hava Yolları’nın, 9 Ağustos’ta İstanbul-Beyrut seferini gerçekleştirdikten sonra otele giderken teröristlerce durdurulan ve iki pilotun kaçırılması ile sonuçlanan olay sonrası, ‘riskli ülkeler’ ile ilgili çalışma başlattı. Milli İstihbarat Teşkilatı ile ortaklaşa yürütülen çalışmada, Suriye, Mısır ve Tunus gibi iç karışıklığın yaşandığı, gerilimin yüksek olduğu veya Türkiye’ye karşı eylem riski bulunan ülkeler mercek altına alındı. Çalışmanın kısa sürede tamamlanacağı ve havayolu şirketlerinden, riskin boyutuna göre tedbir almalarının isteneceği ifade ediliyor. Bakanlığın riskli ülkelerde genel olarak, ‘kabin ekibinin güvenlik görevlileri eşliğinde otele götürülmesi, uçuş ekibinin havalimanı yakınındaki otele yerleştirilmesi veya uçakta iki uçuş ekibi bulundurması ve dönüşte diğer ekibin görev almasını sağlaması’ gibi tedbirleri uygulamasını isteyeceği belirtiliyor. THY, daha önce yüksek risk taşıyan Afganistan seferlerinde, iki uçuş ekibi bulunduruyordu. Böylece uçuş ekipleri, havalimanından çıkmıyor ve dönüş yolculuğunda diğer mürettebat görev alıyordu.
Üç gün öncesinden bilet alın
Ulaştırma Bakanlığı tarafından havayollarında belirlenecek ücret tarifesi, son 3 güne kadar geçerli olacak. Uçuş planını önceden yapmayan veya acil seyahate çıkması gerekenler ise yine yüksek fiyattan bilet almak zorunda kalacak. Diğer bir deyişle uçuşa son 3 gün kala bilet alanlar veya son dakika uçağa binmek zorunda kalanlar, ödeyecekleri para ile ‘ultra lüks’ uçuş gerçekleştirecek.