MARDİN - DİKA'nın çalışmaları hakkında bilgi veren Genel Sekreter Tabip Gülbay, dört ili bir bütün olarak değerlendiren, mevcut durumu ve ihtiyaçları analiz eden, paydaşlarla birlikte Bölge'nin temel gelişme eksenlerinde stratejiler belirleyen DİKA'nın bölge için bir yol haritası niteliğinde olduğunu söyledi.
Ajansın son iki yıl içinde mali desteklerle birlikte bölge illerinde 940 kişinin istihdam edilmesini sağladığı bilgisini veren Gülbay, "Kalkınma ajansımız 2009 yılında kuruldu. Yaklaşık 3,5 yıldır bölgede faaliyetlerini sürdürüyor. Son iki yıl için de mali desteklerimiz hız kazandı. Kalkınma ajansımız bu süre zarfında 2 tane mali destek programına çıktı. Bunlar 2010 ve 2011 mali destek programlarıdır. Ajansımızın uzmanları, bölge planı ve ön bölgesel planı çalışmaları doğrultusunda öncelikli alanlar belirleyerek şuana kadar 21 milyon lirayı yatırıma dönüştürdü. 21 milyon lirayı firmalara dağıtırken biliyorsunuz ajans mantığında eşfinansman desteği de söz konusu olduğu için yüzde 50 eşfinansman desteğiyle bu rakam 42 milyon liraya yükselerek bir yatırım gerçekleştirilmiş oldu. 2011 yılının mali destek programında bitiminde 21 milyon olan rakamımız inşallah 27 milyon olacak. Dolayısıyla kalkınma ajansımız 2011 yılı mali destek programı sona erdiğinde eşfinansman desteği ile toplam 278 projeye 60 milyon liralık bölgeye yatırım yapmış olacak. Ajansımız firmalara yapmış olduğu hibe destek programı sonucunda 2010 yılında mali destek programında toplam 392 kişi yeni istihdam sağlamış, 2011 yılı mali destek programında şuana kadar 258 kişi istihdam edilmiş 2011 yılı mali destek programı tamamlandığında bu sayının 537 kişi ulaşacağı tahmin ediyoruz. Dolayısıyla toplamda 940 kişi istihdam ediliyor olacak" dedi.
Kadınları İstihdam Eden Firmalara Ayrımcılık
Proje hazırlanırken kadın istihdamına öncelik veren firmalara pozitif ayrımcılık uyguladıklarını belirten Gülbay, "Bölgemizde kadınların durumunu göz önünde bulundurarak istihdama kadın açısında bakarsak, 2010 yılı mali destek programında 26 kadın istihdam edilirken tamamlanmamış 2011 yılı mali destek programında bu sayının 90'ı aşacağını tahmin ediyoruz. Bu şekilde toplamda 120 kadın istihdam edilmiş olacak. Firmada kadınların istihdam edildiğini gördüğümüz an +5 puan vererek pozitif ayrımcılık yapıyoruz. Projenin değerlendirilmesinde bu +5 puan önemli bir puan. Kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık yapmaya devam edeceğiz" diye konuştu.
Kalkınma ajanslarının hibe dağıtan kurumlar olarak bilindiğini ifade eden Gülbay, "DİKA aslında bugüne kadar bölge halkı nazarinde hibe dağıtan kurumlar olarak değerlendirildi. Hâlbuki ajansların ana faaliyetleri bu olmasına rağmen biz ajans olarak hibe dağıtmaktan öte çok da önemli çalışmalara imza attık. Ajansımız Ulusal Ajansla birlikte bölgesel kalkınma planı hazırlıyor. 3.5 yıl içinde hem 2010 yılı ön bölgesel gelişme planını hazırladık, hem de 2011-2013 yıllarını kapsayan bölge planını hazırladık. Bu planlar öncesinde sektör araştırma raporları hazırladık. Dolayısı ile kalkınma ajansları sadece hibe dağıtmakla kalmıyor bu bölgede hangi sektörlerin ön plana çıkması konusunda yapılması gereken bölge planı çalışmalarını da yapıyoruz. Ajansımız aynı zamanda sektör analiz ve değerlendirme misyonunu da üstlenmiş durumda bu derinlemesine yapılan çalışmalar sonucunda 2014-2023 yıllarını kapsayacak şekilde bölge planı çalışmalarını yapma aşamasındayız. Bu süreçte TRC3 Bölgesi'nde köklü değişimlerin yaşanacağı bir dönem olması öngörülmekte. 1989 yılından bu yana devam eden GAP'ın, TRC3 Bölgesi'nin kalkınmasında kilit rol oynayacak sulama, ulaşım ve enerji projelerinin tamamlanması bu dönemde gerçekleşecek" dedi.
Mardin'de İhracat Bir Milyar Doları Aştı
Hükümetin yeni çıkardığı teşvik yasasında en avantajlı olan 6. bölgede yer alan Mardin, Şırnak, Siirt ve Batman'a yatırım yapmak isteyen işadamlarının, DİKA'nın 4 ildeki yatırım ofislerine başvuru yapmaya devam ettiklerini belirten Gülbay, "Yatırım destek ofislerimiz geçtiğimiz aylarda teşvik yasası ile birlikte yatırım teşvik belgesi düzenleme yetkisine sahip. Bu anlamda Mardin ve Batman illerimizde yoğun bir başvuru oldu. Teşvik belgesi noktasında bugüne kadar en fazla teşvik belgesi alan ilimiz Mardin sonra Batman geliyor. Alınan belgeler sonunda alınan istihdam taahhüdü ile ilgili istatistikler de ise Batman birinci sırada. Ajansımızın firmalara yaptığı destek sonunda 4 ilimizdeki ihracat rakamlarında büyük bir artış oldu. Mardin'i örnek verirsem 2012 yılında bir milyar dolar ihracatla rekor bir seviyeye gelmiş durumda. Firmalarımızın ihracat kapasitelerinin artırılması, firmalardaki istihdam sayısının artırılması, ürün çeşitlenmesinin sağlanmasını ajansımız dezavantajlı bir bölgede olmasına rağmen bu anlamda önemli adımlar attığını güzel işler yaptığına şahit oluyoruz. Bu bölgede hiç üretilmeyen yeni 50 ürün çeşidi ajansımızın desteği ile üretilmeye başlandı. Bu firmalarımız rekabet edilebilir seviyeye ulaştı. Markalaşama çalışmaları devam ediyor. Siirt fıstığı katma değerli bir ürün haline getirmek için yaptığımız çalışmalar devam ediyor" şeklinde konuştu.
Siirt'e AB'den 36 Milyon TL'lik Destek Kazandırdık
DİKA olarak bölgeye sağladıkları hibe desteğinin yanında AB projeleri ile de ciddi anlamda destek olduklarını ifade eden Gülbay şöyle devam etti: "Ajansımız sadece öz kaynağını bu bölgeye yatırım olarak sağlamakla yetinmemekte 4 ilde takip edilen AB projelerini de takip ederek ajans haricindeki kaynakların da bu bölgeye çekmeye çalışmakta. Siirt fıstığının markalaşması için AB projesi ajansımız uzmanlarının desteği ile hazırlanarak Siirt ilimize 9,5 milyon avroluk bir hibe desteğinin verilmesini sağladık. Siirt Fıstıkçılar ve Üreticiler Birliğinin kazanmış olduğu markalaşama noktasındaki çalışma sonunda kazanılan proje miktarı 9,5 milyon avro yani yaklaşık 27 milyon TL'dir ki bu da ajansımızın bu bölgede verdiği toplam kaynağın 27 milyon TL olduğu düşünüldüğünde ciddi bir rakamı bu bölgeye kazandırdık. Başka bir proje daha var ki o da Siirt Kültürünün canlandırılması noktasındaki projedir ki bu da yaklaşık 4 milyon avroluk bir proje. Bu da yaklaşık 9 milyon TL'ye denk geliyor. Dolayısı ile ajansımız markalaşma noktasında Siirt ilinin fıstığı, Mardin'in turizm potansiyelinin geliştirilmesi ve madenciliği, Batman'daki tekstil sektörünün canlandırılması ki bugün Batman'da ciddi anlamda tekstil sektörü ağırlık kazanmış durumda. Bunu özellikle vurgulamak isterim. Türkiye ve dünyaca ünlü bir tekstil markası ajansımız yatırım destek uzmanları sayesinde onları yönlendirme sonucunda çok iyi bir yatırımı Batman'da açmayı planlamakta."
DİKA Sayesinde Kurumsallaştılar
Bölgesinde kalkınma sürecinin temel aktörü olan DİKA inşaat, ağaç işleme ve PVC üretim sektörlerine verdiği destekle bölge KOB'ilerinin üretim ve nitelikli işgücü kapasitesini artırıyor.
DİKA'nın Siirt'te verildiği destekle Pervari Arıcılık ulusal düzeyde ürün geliştirip pazarlayabilir hale geldi. Pervari Arıcılık sahibi Faruk Elinç, "Firmamız yüzde 200 gelişti. Kalite olmadan gelişemeyiz. DİKA'nın yardımı ile kurumsallaşmayı da başardık" dedi.
Mardin'de, imalat sanayinse yönelik desteklerle Haşim Çelik'in sahip olduğu şeker firması küp şeker üretimine başladı. Yeni üretim hatları ile birlikte firmanın ürün portföyü genişledi. Yeni ürünleri ise kalite standartları takip ederek Nusaybin'de ISO 9001 ve 22000 standartlarında üretim yapıyor ve pazarlıyor. Çay şeker alım satım firması sahibi Haşim Çelik,"DİKA bize işi heveslendirdi ve motive etti. İş kurmamıza sebep oldu. Artık hedefimiz Ortadoğu pazarına çıkmak. Her geçen yıl teknolojimizi yeniletip hedefimizi işçilerimizi artırarak başaracağız. "diye konuştu.
DİKA Siirt Fıstık Üreticileri Birliğine modern bir fıstık işlem tesisi kurulmasına teknik destek sağlıyor. Siirt Fıstık Üreticileri Birliği Başkanı Şuayıp Aslan, "Artık Siirt fıstığı hak ettiği yerde. Hak ettiği kaliteye 4 ayrı kalite belgesi alarak ülkemizde ve dünya pazarında pazarlayacağız."dedi. (Mehmet Arasan - İLKHA)