Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi akademisyenleri, et ve süt kurumları ile mezbahalarda bertaraf edilmesi maliyetli olan işkembe (rumen) atığından hazırlanan karışımla daha kaliteli ve düşük maliyetle istiridye mantarı yetiştirdi.
Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bünyamin Söğüt ve Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu (MYO) öğretim görevlisi Hakan Ürüşan, imza attıkları projeyle neredeyse sıfır maliyetle mantar kompostu hazırladı.
Türkiye'de gün geçtikçe popüler hale gelen istiridye mantarı yetiştiriciliğini Bingöl'de de geliştirmek, bu işe yeni gireceklerin verimini arttırmak ve maliyetlerini düşürmek için hem bitkisel hem de hayvansal atıklarla farklı kompost (mantar yetiştirme ortamı) içerikleri üzerine çalışma başlatan Söğüt ve Ürüşan, saman ve talaş gibi atık malzemeye yüzde 50 oranında işkembe atığı katarak sıfır maliyetle mantar kompostu hazırladı.
Ziraat Fakültesi bodrum katında kurulan laboratuvarda, rumen atığından elde edilen beş çeşit kompost denemesinde istiridye mantarı üreten akademisyenler, ekonomiye de katkı sunmuş oldu.
“Ekonomiye çift taraflı katkı sağlar"
Daha önce hindiler için rumen atığından yem ürettiklerini aktaran Doç. Dr. Bünyamin Söğüt, et ve süt tesisleri ile mezbahalar için bertaraf edilmesi maliyet isteyen Rumen atığını geri dönüşümle ekonomiye çift taraflı kazanç sağladıklarını ifade etti.
Rumen içeriğini samana değişik oranlarda katmak suretiyle nasıl bir sonuç alacaklarını düşünerek ve nasıl bir sonuç alacaklarının merakıyla bu çalışmayı başlattıklarını belirten Doç. Dr. Söğüt, “Bu çalışmalarda samanın içerisine yüzde 25 ve 50 rumen içeriğini kattık. Böylelikle bir çöpe veya atılmasında da zorluk olan bir ürünü mantar üretiminde bu haliyle kullanabileceğimizi gördük. Üretim için ise kurulacak 100 metrekare bir tesis için ortalama 15 ton kompost gerekir. Buna karşılık olarak da 5 ton verim kolaylıkla alınabilir.” dedi.
“Bölge ekonomisine çok büyük katkılar sağlayacaktır”
Üreticilerin en fazla karşılaştıkları sıkıntı, kompost olarak adlandırılan ortamın maliyeti olduğunu belirten Öğretim görevlisi Hakan Ürüşan ise son yıllarda kültür mantarının yanında alternatif ürün olarak istiridye mantarı yetiştiriciliğinin de yapıldığını söyledi.
Doç. Dr. Söğüt ile yaptıkları ortak çalışmada bu maliyetleri düşürmeyi başardıklarını vurgulayan Ürüşan, "Üreticilerin en fazla karşılaştıkları sıkıntı, tabii ki bunun yetiştirme ortamı olarak kullandığımız kompost olarak adlandırdığımız ortamın maliyetleri. Hocamla, bu maliyetleri nasıl düşürebiliriz veya atık olan malzemeleri nasıl bu tür bir üretim metodunda kullanabiliriz şeklinde bir çalışma yürütmeye çalışıyoruz. Elde ettiğimiz sonuçlar bizi mutlu etti. Zaten gerekli verimi elde ettiğimizde bunu insanlara ve üreticilerimize özellikle tavsiye etmeyi istiyoruz. Ürün olarak kayın mantarı veya istiridye mantarı olarak adlandırılan mantar, bölge itibariyle çok bilinmiyor. Bunun bölgeye yaygınlaştırılması ve yeni üreticiler kazandırılması bölge ekonomisine çok büyük katkılar sağlayacaktır.” şeklinde konuştu.
İLKHA